H Πατρίτσια Μπάρμπερ µιλά για τον ρόλο της γυναίκας στην τζαζ μουσική

Αν η τζαζ ήταν συναίσθημα, θα ήταν έρωτας που σε εμπνέει και σε γεμίζει ενέργεια. Οι νότες τρεμοπαίζουν και αυξομειώνονται όπως οι χτύποι της καρδιάς. Πίνεις, χορεύεις και φλερτάρεις στις «κρυφές» γωνιές των ατμοσφαιρικών μπαρ της πόλης, και νιώθεις ότι ο κόσμος είναι φτιαγμένος μόνο από όμορφα πράγματα.

Η Πατρίτσια Μπάρμπερ είναι µια χαρισµατική και δηµιουργικά ανήσυχη µουσικός της τζαζ από το Σικάγο. Εχει διαµορφώσει από την αρχή της καριέρας της τον δικό της αυθεντικό ήχο, που δικαίως χαρακτηρίζεται «modern cool». «Είµαι λεσβία, αυτό είναι το πρώτο πράγµα που αναφέρει η Wikipedia για µένα. Ελπίζω ότι οι άνθρωποι στο µέλλον θα επικεντρωθούν περισσότερο στη µουσική µου» είχε δηλώσει η Μπάρµπερ, σε µια αποστροφή του λόγου της, σχολιάζοντάς τη σχέση της µε την επί χρόνια σύντροφό της Μάρθα Φέλντµαν.

Άρχισε να παίζει πιάνο στην ηλικία των έξι ετών. «Συνεχώς περιστρεφόταν στο µυαλό µου», θυµάται χρόνια µετά, «αλλά νόµιζα ότι η επαγγελµατική ενασχόληση µε την τζαζ δεν ταίριαζε σε µια έξυπνη γυναίκα, γι’ αυτό προσπάθησα να της αντισταθώ». Έτσι αποφάσισε να σπουδάσει στο Πανεπιστήµιο της Αϊόβα κλασικό πιάνο και ψυχολογία. Ωστόσο οι ήχοι που νόµιζε πως είχε εγκαταλείψει έγιναν πιο δυνατοί. Με την αποφοίτησή της, λοιπόν, ακολούθησε τα χνάρια του πατέρα της, Φλόιντ Μπάρµπερ, ο οποίος ήταν σαξοφωνίστας στην ορχήστρα του Γκλεν Μίλερ.

Χρόνια µετά, η µουσική και η ποίηση αποτελούν αναπόσπαστο κοµµάτι της ζωής της. Γι’ αυτό τον λόγο οι συνθέσεις της είναι ένα κράµα ποιητικής αρτιότητας και µουσικής καινοτοµίας. Από πλευράς στίχων και µουσικής ο νέος της δίσκος είναι ένα κόσµηµα που ξεπερνά κατά πολύ τις προηγούµενες δουλειές της. Και αυτό είναι το αξιοσηµείωτο για µια καλλιτέχνιδα που έχει θέσει εξαιρετικά υψηλά τον πήχη εδώ και τρεις δεκαετίες. «Κάθε τραγούδι που γράφω είναι διαφορετικό. Εύχοµαι να υπήρχε µια φόρµουλα. Θα την πουλούσα και θα ζούσα άνετα. Μερικές φορές ένα τραγούδι είναι βασισµένο στην αρµονία, άλλες φορές στον στίχο, άλλες φορές και στα δύο µαζί. Αν το τραγούδι είναι αφηγηµατικό, η µουσική θα πρέπει να είναι αρκετά απλή, ώστε οι άνθρωποι να µπορούν να καταλάβουν τι τραγουδάω. ∆εν είµαι οπαδός του υψηλού µοντερνισµού» αναφέρει η Μπάρµπερ στο «Εθνος της Κυριακής».

Στις µουσικές της επιρροές περιλαµβάνονται οι Μπιλ Εβανς, Σίρλεϊ Χορν, Σέιλα Τζόρνταν, Οσκαρ Πέτερσον, Μάιλς Ντέιβις, Χένρι Μαντσίνι, Ελις Ρεγκίνα, Λένι Αντράντε και Κιθ Τζάρετ, ενώ αυτή την περίοδο ακούει αρκετά Τζάνετ Μπέικερ. Αφορµή για τη συζήτησή µας στάθηκε η εµφάνιση που θα πραγµατοποιήσει το Σάββατο 30 Νοεµβρίου στο «Gazarte», για να «ταξιδέψει» το αθηναϊκό κοινό στα σύγχρονα µονοπάτια της τζαζ σκηνής µε το µοναδικό στυλ και την ξεχωριστή φωνή της. «Είµαι πολύ ενθουσιασµένη! Είναι η πρώτη φορά που επισκέπτοµαι την Ελλάδα! Γνωρίζω καλά την Ιστορία της και το να την επισκεφθώ θα είναι κάτι ξεχωριστό για µένα – ο τρόπος ζωής, το φαγητό, οι άνθρωποι» επισηµαίνει η εξαιρετική και πάντα εφευρετική καλλιτέχνις.

Αν, όπως έχετε πει, το να ασχοληθεί µια έξυπνη γυναίκα επαγγελµατικά µε την τζαζ µουσική είναι κάτι ανόητο, εσείς γιατί ακολουθήσατε αυτή την καριέρα;

Ηταν στο αίµα µου. Ο πατέρας µου ήταν µουσικός της τζαζ και η µητέρα µου µια θαυµάσια τραγουδίστρια των µπλουζ. Φαινόταν να διασκεδάζουν περισσότερο από τους κλασικούς µουσικούς. Η τζαζ ήταν µια οικογενειακή κληρονοµιά και έτσι έκανα την αλλαγή. Βέβαια, αποφάσισα να ασχοληθώ µε την τζαζ στο τελευταίο έτος του κολεγίου αλλά και έναν χρόνο µετά, όταν άρχισα να πλένω πιάτα, πριν µετακοµίσω στο Σικάγο. Παράλληλα, ήµουν τραγουδίστρια σε µια lounge µπάντα καθ’ όλη τη διάρκεια του κολεγίου και περνούσε συχνά από το µυαλό µου να αρχίσω να δουλεύω επαγγελµατικά σε νυχτερινά µαγαζιά ως µουσικός.

Τι αλλαγές έχετε δει έως τώρα όσον αφορά τον ρόλο των γυναικών στην τζαζ;

Η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια έχω παρατηρήσει µεγάλη αλλαγή στη συµπεριφορά των ανθρώπων που βγαίνουν από σχολές της τζαζ. Επιζητούν τη διαφορετικότητα. Οι γυναίκες τώρα έχουν περισσότερες ευκαιρίες. Φυσικά, η Μέρι Λου Ουίλιαµς και η Μάριαν ΜακΠάρτλαντ παραµένουν πρωτοπόρες. Η συµβουλή που θα έδινα στις κοπέλες που ξεκινούν τώρα είναι να µαθαίνουν τα µουσικά κλειδιά και το πιάνο, έτσι ώστε να µπορούν να γράψουν τις δικές τους µελωδίες και τα τραγούδια να είναι σε τόνο που ταιριάζει στη φωνή τους. Οι µέρες που οι άνθρωποι έβγαιναν στη σκηνή χωρίς να γνωρίζουν να διαβάζουν µουσική έχουν τελειώσει. Επίσης πρέπει να βρουν ακόµα έναν τρόπο για να κερδίσουν χρήµατα.

Έχετε αντιµετωπίσει προβλήµατα εξαιτίας της σεξουαλικής σας ταυτότητας;

Ποτέ δεν έχω αισθανθεί καµία διάκριση εξαιτίας του σεξουαλικού µου προσανατολισµού. Ισως να υπήρχαν συζητήσεις πίσω από την πλάτη µου, αλλά δεν το είδα ή ένιωσα. Υπήρχαν σίγουρα προβλήµατα µε τους στίχους µου, οι οποίοι µάλιστα είχαν «απαγορευτεί» από µεγάλη εταιρεία διαφήµισης από όλους τους χώρους και τους ραδιοφωνικούς σταθµούς για το περιεχόµενό τους.

Αν µπορούσατε να γυρίσετε τον χρόνο πίσω, τι θα αλλάζατε;

∆εν θα άλλαζα τίποτα από τον τρόπο που αφιέρωσα τη ζωή µου στη µουσική. Το Σικάγο είναι πολύ πλούσιο, πολιτισµικά και µουσικά, και είναι πραγµατική ευχαρίστηση να ζεις εδώ. Πολλοί µουσικοί δεν µπορούν να συνθέσουν εκλεπτυσµένη µουσική. Αυτό είναι µια επιλογή. Είµαι performer, αλλά τον περισσότερο χρόνο µου τον αξιοποιώ συνθέτοντας. 

Ποιο είναι το πιο σηµαντικό µάθηµα που σας έχει διδάξει η ζωή;

Ο χρόνος είναι ο πιο πολύτιµος πόρος που διαθέτουµε. Γίνεσαι αυτό που κάνεις, οπότε πρόσεχε τις επιλογές σου. Κάνε αυτό που αγαπάς.