Ψυχική υγεία: Το διαβατήριο της ευτυχισμένης ζωής

Η ψυχική υγεία συνδέεται άρρηκτα με την υψηλή ποιότητα ζωής. Είναι όμως το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων ικανοποιημένο από την καθημερινότητά του ή απλώς ακολουθεί μηχανικά τον φρενήρη ρυθμό των υποχρεώσεών του; Έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας κατέληξε στο λυπηρό συμπέρασμα πως ένας στους 6 ενήλικες αντιμετωπίζει κάποιο ζήτημα ψυχικής υγείας, όπως κρίση άγχους ή κατάθλιψη και πως μάλιστα ένας στους 5 έχει σκεφτεί ακόμη και το ενδεχόμενο να γίνει αυτόχειρας. Γιατί, όμως, στη σύγχρονη εποχή παρατηρείται έξαρση των ψυχικών νοσημάτων; Η αλήθεια είναι πως σε παλαιότερες περιόδους η επιτακτική ανάγκη της επιβίωσης έστρεφε την προσοχή και την αγωνία του ατόμου στην κάλυψη κυρίως των βασικών του αναγκών. Άλλωστε, αν κάποιος νοσούσε ψυχικά, η ελλιπής ενημέρωση, οι προκαταλήψεις και η απουσία της κατάλληλης επαγγελματικής υποστήριξης τον ωθούσαν να υποφέρει σιωπηλά, ίσως και για ολόκληρη τη ζωή του.

Με τι ακριβώς ισοδυναμεί όμως η ψυχική υγεία;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας την ορίζει όχι μόνο ως την απουσία κάποιας ψυχικής διαταραχής αλλά και ως μια κατάσταση συναισθηματικής ευεξίας, που επιτρέπει στο άτομο να είναι λειτουργικό και να αντεπεξέρχεται επιτυχώς στην εκάστοτε συνθήκη, αξιοποιώντας στο έπακρο τις δυνατότητές του. Στη σύγχρονη εποχή ο άνθρωπος επιδιώκει να φαίνεται ευτυχισμένος, προβάλλοντας μάλιστα σημαντικές του επιτυχίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο, παρά την πληθώρα πληροφοριών που λαμβάνει, ενδεχομένως και να νιώθει πιο αποξενωμένος από ποτέ. Η έννοια της γειτονιάς έχει εκλείψει, οι οικογενειακοί δεσμοί χαλαρώνουν και οι σχέσεις σπάνια χαρακτηρίζονται από συναισθηματική εγγύτητα. Ο καθένας μοιάζει εγκλωβισμένος στον δικό του μικρόκοσμο αδυνατώντας να επικοινωνήσει αποτελεσματικά τις ανάγκες και τα συναισθήματα του, σε μια κοινωνία απρόσωπη και άκρως ανταγωνιστική. Πολλές φορές, μάλιστα, το άτομο παραμελεί για καιρό τα σήματα κινδύνου της ψυχής, υποτιμώντας τη συμβολή της εσωτερκής γαλήνης στη γενικότερη ποιότητα της ζωής. Η ψυχή, όμως, συνδέεται στενά με το σώμα. Είναι πια γνωστό πως το χρόνιο στρες επηρεάζει άμεσα το αναπνευστικό και καρδιαγγειακό σύστημα, ευθύνεται για ενοχλήσεις στο πεπτικό σύστημα, αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης διαβήτη, προκαλεί μυϊκές κράμπες και εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Ο καθένας μας ενδέχεται σε κάποια περίοδο της ζωής του να έρθει αντιμέτωπος με δυσάρεστα συναισθήματα

Χαρακτηριστικό είναι μάλιστα το γεγονός πως το 2012 το ιατρικό περιοδικό British Med Journal παρατήρησε πως οι πάσχοντες έστω και από ένα ελαφρύ πρόβλημα ψυχικής υγείας εμφανίζουν μειωμένο προσδόκιμο ζωής και διπλάσιο κίνδυνο θανάτου από καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο σε σύγκριση με τους ψυχικά υγιείς συνομηλίκους τους. Ο καθένας μας ενδέχεται σε κάποια περίοδο της ζωής του να έρθει αντιμέτωπος με επίμονα και άκρως δυσάρεστα συναισθήματα. Όταν λοιπόν η καθημερινότητα μετατρέπεται σε δυσβάσταχτο φορτίο κι ο άνθρωπος χάνει τον ενθουσιασμό, την ψυχραιμία, την ηρεμία και τη χαρά του, τότε η αναζήτηση της κατάλληλης επαγγελματικής υποστήριξης αποτελεί ένα θεμελιώδες βήμα προόδου. Ο ειδικός ψυχικής υγείας, με τη γνώση, την αντικειμενική κρίση και την αυξημένη ενσυναίσθηση, βοηθά το άτομο να αναθεωρήσει όσες παγιωμένες πεποιθήσεις το οδηγούν σε αντανακλαστικές συμπεριφορές, να αφομοιώσει καλύτερα τις αλλαγές της καθημερινότητάς του και να υπερβεί μια προσωπική ή εργασιακή κρίση.

Ο άνθρωπος σταδιακά μαθαίνει να αποκωδικοποιεί τα τραύματα του παρελθόντος που υποσυνείδητα κατευθύνουν τις επιλογές του παρόντος και να συμφιλιώνεται με τις σκιερές του πλευρές. Καλλιεργεί την αγάπη και τον σεβασμό προς τον εαυτό του αλλά, συγχρόνως, κατανοεί πιο βαθιά και τους γύρω του. Η εξερεύνηση του εαυτού ισοδυναμεί με μια κορυφαία πράξης δύναμης και ευθύνης. Στον δρόμο μας προς την εξέλιξη, ο ειδικός ψυχικής υγείας αποδεικνύεται ένας πολύτιμος συνοδοιπόρος που απαλύνει τον πόνο των συνειδητοποιήσεών μας. Όπως άλλωστε επεσήμανε και ο Ίρβιν Γιάλομ στο Όταν έκλαψε ο Νίτσε, «η απομόνωση υπάρχει μόνο στην απομόνωση. Μόλις τη μοιραστούμε εξατμίζεται».

«Αξίζω»

Το Κέντρο Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής «αξίΖΩ» συνδημιουργήθηκε το 2014 από τη Μαρία Βέη, σύμβουλο ψυχικής υγείας/ψυχοθεραπεύτρια, και την Αικατερίνη Ελένη, κοινωνιολόγο/ψυχοθεραπεύτρια. Πρόκειται για έναν ζεστό, φιλόξενο χώρο με 4 αίθουσες και ένα όμορφο αίθριο για τα διαλείμματα κατά τη διάρκεια των ομάδων και των σεμιναρίων. Στο «αξίΖΩ» θα βρει κανείς ομάδες διαφορετικής θεματολ ογίας σχετικά με την επικοινωνία, τους φόβους, την αγάπη, τις περιοριστικές πεποιθήσεις, την προσωπική ανάπτυξη κ.ά., όπως επίσης και μηνιαία αυτοτελή σεμινάρια και φυσικά ατομικές συνεδρίες ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής. Παναγή Τσαλδάρη 61 (δίπλα στο μετρό Περιστερίου), 1ος όροφος.

«Αλώς»

Το Κέντρο Ψυχοθεραπείας, Υπνοθεραπείας και Συμβουλευτικής «Άλως» βρίσκεται στην πλατεία Νέας Σμύρνης. Δημιουργός του είναι ο Χρήστος Καπογιαννάκης, πτυχιούχος ΕΚΠΑ, ψυχοθεραπευτής, ειδικευμένος στη σύγχρονη ψυχανάλυση και την κλινική ύπνωση/υπνοθεραπεία. Σε έναν φιλόξενο χώρο παρέχονται υπηρεσίες συνθετικής ψυχοθεραπείας, δηλαδή συνδυασμού των πιο κατάλληλων τεχνικών και προσεγγίσεων προκειμένου η θεραπεία να είναι εξατομικευμένη. Προσφέρεται αποτελεσματική, προσωποποιημένη βοήθεια σε περιπτώσεις κατάθλιψης, άγχους, ψυχοσωματικών, απώλειας, διαζυγίου και φυσικά ενθάρρυνση και έμπνευση σε ανθρώπους που θέλουν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους και να εξελιχθούν μέσω της αυτογνωσίας. Κέντρο ψυχοθεραπείας, υπνοθεραπείας και συμβουλευτικής «ΑΛΩΣ», Eλ. Bενιζέλου 18α & Aγίας Φωτεινής 59, Ν. Σμύρνη www.alws.gr , τηλ: 2109670082, 6973638893.

Κέντρα ψυχολογικής υποστήριξης 

• ΟΡΙΖΩ: Κέντρο Συμβουλευτικής Ψυχοθεραπείας - Αρχοντάκη 12, Χανιά / Τηλ.: 2821052119
• ΑΥΤΟΪΑΣΗ: Κέντρο Ψυχολογίας στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη Αιγαίου 102, Θεσσαλονίκη / Τηλ.: 231 401 1387
• Κέντρο Οικογενειακής Θεραπείας & Ψυχοθεραπείας Εγνατία 12, 5ος όροφος, Θεσσαλονίκη /  Τηλ.: 231 551 9654
• Έκφραση Ψυχής: Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας Βοραϊκού 2 (Ηρώων Πολυτεχνείου 136), Πάτρα / Τηλ.: +30 2610 346922 
• Μανουλακας Βασίλης, Ψυχολόγος, Α.Π.Θ. Καζαντζή 17, Νεάπολη Λάρισας / Τηλ.: 2411 110429
• Κέντρο Ψυχοθεραπείας  & Στήριξης Αγίας Θεοδώρας 1, Θεσσαλονίκη / Τηλ.: 2310 277 827
• Πορεία Υγείας: Κέντρο ψυχοθεραπείας & ολιστικών θεραπειών / Κέντρο Διά Βίου Μάθησης Κ. Καρτάλη 297, Βόλος / Τηλ.: 24210 58128
• Εξέλιξη: Κέντρο Συμβουλευτικής, Ψυχοθεραπείας και Συστημικών Αναπαραστάσεων Γεροστάθη 6, Λυκαβηττός, Αθήνα / Τηλ.: 210 6450832
• ΟρίΖΩντας: Κέντρο Ψυχοθεραπείας Κυμοθόης 13, Γαλάτσι, Αθήνα / Τηλ.: 210 291 97 54 Κέντρο Αυτογνωσίας  και Ψυχοθεραπείας Μεσημβρίας 12, Νέα Σμύρνη, Αθήνα / Τηλ.:  210 6753889, 2106753836
• Soulseek: Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας Φανερωμένης 12, Χολαργός, Αθήνα / Τηλ.: 211 40 85 596
  

[Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Open Life, που κυκλοφόρησε με το Έθνος της Κυριακής, 29 Δεκεμβρίου]