Το ύπουλο παιχνίδι της Άγκυρας με τη «βοήθεια» κατά του COVID-19 και τα κενά της τουρκικής ισχύος

Σε μια προσπάθεια να ενισχύσει το προφίλ της διεθνώς αλλά και στο εσωτερικό, η Άγκυρα επιλέγει να αυτοπροβάλλεται πλέον ως… o ευεργέτης ολόκληρης της υφηλίου, διεκδικώντας ρόλο προστάτη όχι μόνο των αναπτυσσόμενων ή μειονεκτούντων (όπως άλλωστε συνηθίζει παλαιόθεν) αλλά πια… ακόμη και των ανεπτυγμένων.

Αξιοποιώντας την «ευκαιρία» της πανδημίας, το τουρκικό καθεστώς σπεύδει να στείλει φορτία με «ανθρωπιστική βοήθεια» και υγειονομικά υλικά σε μια σειρά από άλλες χώρες πολύ προσεκτικά όμως επιλεγμένες. Τα τουρκικά φορτία αναλαμβάνουν να «ξεπροβοδίσουν» στα αεροδρόμια της γείτονος… τηλεοπτικά συνεργεία με κάμερες και φώτα, δημοσιογράφοι σε ζωντανή αναμετάδοση και φωτορεπόρτερ, με την όλη επιχείρηση να τυγχάνει ευρύτατης μιντιακής κάλυψης… μπας και οι Τούρκοι ψηφοφόροι πειστούν ότι η κυβέρνησή τους είναι «καλύτερη» και «ικανότερη» από όσο θέλουν να υποστηρίζουν οι επικριτές της.  

Από την αρχή της πανδημίας, το τουρκικό καθεστώς έχει, σύμφωνα με την Daily Sabah, αποστείλει «βοήθεια» σε: Αζερμπαϊτζάν, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Ηνωμένο Βασίλειο, Κολομβία, Γεωργία, Γερμανία, Ουγγαρία, Κίνα, Ινδονησία, Ιράν, Ισραήλ, Κόσοβο, Λίβανο, Λιβύη, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Πακιστάν, Παλαιστίνη, Φιλιππίνες, Πολωνία, Κατάρ, Σερβία, Σομαλία, Ισπανία, Τυνησία, ΗΠΑ, Υεμένη, στους μουσουλμάνους Ροχίνγκια καθώς και στο ψευδοκράτος στα κατεχόμενα της Κύπρου.

Κρίση στον άξονα Αλμπαϊράκ - Σοϊλού - Ερντογάν - Μπαχτσελί 

Μικρή παρένθεση: Η Sabah, ως προσκείμενη στον Μπεράτ Αλμπαϊράκ (γαμπρό του Ερντογάν και υπουργό Οικονομικών) και τους καλούμενους «πελικανιστές» εντός του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), βρέθηκε προ ημερών στο επίκεντρο εσωτερικών επικρίσεων καθώς δημοσίευσε πρώτη την είδηση της - προσωρινής όπως έμελλε να αποδειχθεί - παραίτησης του προερχόμενου από τον χώρο της εθνικιστικής (κεντρο)δεξιάς υπουργού Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού (ενός πολιτικού που «τυχαίνει» να βρίσκεται στα «μαχαίρια» με τον Αλμπαϊράκ και τους καλούμενους «πελικανιστές») προτού εν συνεχεία καταλήξει να «απολογείται» για τον τρόπο με τον οποίο κάλυψε δημοσιογραφικά τις εξελίξεις. Διόλου τυχαία, ένας από τους πολιτικούς που συνεχάρησαν τον Σοϊλού για τη στάση του χαιρετίζοντας παράλληλα και το γεγονός ότι εκείνος τελικώς παρέμεινε στη θέση του ως υπουργός Εσωτερικών, ήταν και ο… Ντεβλέτ Μπαχτσελί του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP).   

Από τη Σερβία έως την Υεμένη 

Πίσω, τώρα, στο θέμα των χωρών που φέρονται να έχουν λάβει «τουρκική βοήθεια»… μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν φυσικά πολλοί «συνήθεις ύποπτοι». Το Πακιστάν, το Κατάρ, το Ιράν, η Ινδονησία και η Σομαλία είναι χώρες στις οποίες η Άγκυρα έχει «επενδύσει» ποικιλοτρόπως. Το ίδιο ισχύει άλλωστε για τα Βαλκάνια (Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία, Κόσοβο) τα οποία η νέο-οθωμανική ρητορική επιμένει να αντιμετωπίζει ως «κτήμα» της Τουρκίας, όπως άλλωστε και για την Παλαιστίνη όπου οι Τούρκοι παλαιόθεν διεκδικούν μεγαλύτερη επιρροή σε σύμπραξη και με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.

Η περίπτωση της Σερβίας επίσης δεν εντυπωσιάζει εάν αναλογιστεί κανείς τους δεσμούς που έχουν αναπτύξει τα τελευταία χρόνια Άγκυρα και Βελιγράδι, αν και αξίζει να σημειωθεί ότι η τουρκική «ανθρωπιστική βοήθεια» κατευθύνθηκε κυρίως προς τη μουσουλμανική περιοχή του Νόβι Πάζαρ.

Η Λιβύη ως επιλογή επίσης θα έπρεπε να θεωρείται αναμενόμενη δεδομένης της εκεί τουρκικής εμπλοκής υπέρ του Φαγιέζ αλ Σάρατζ, όπως άλλωστε και η Τυνησία την οποία το τουρκικό καθεστώς έχει επίσης επιχειρήσει να προσεταιριστεί με όχημα μεταξύ άλλων και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.    

Η περίπτωση της Υεμένης ίσως αξίζει να αναλυθεί περισσότερο, ειδικά εάν συνδυαστεί και με πρόσφατα δημοσιεύματα δημοσιογράφων προερχόμενων από την Αίγυπτο (όπως είναι ο Αμρ Εμάμ) που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου «βλέποντας» την Τουρκία να διεκδικεί μεγαλύτερο ρόλο στην Υεμένη σε σύμπραξη και πάλι με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους (και την προσκείμενη σε αυτούς παράταξη al-Islah) αλλά και στα Στενά του Μπαμπ ελ Μαντέμπ που συνδέουν ουσιαστικά τον Ινδικό Ωκεανό με τη Διώρυγα του Σουέζ.   

Βοήθεια και σε ανεπτυγμένους 

Η Τουρκία του Ερντογάν εμφανίζεται, ωστόσο, πλέον να παρέχει βοήθεια και σε χώρες ανεπτυγμένες όπως είναι: η Ιταλία και η Ισπανία (η τρίτη και η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης), το Ηνωμένο Βασίλειο με το οποίο οι Τούρκοι θα ήθελαν να ενισχύσουν τους δεσμούς τους στη μετά-Brexit εποχή (το οποίο Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί παράλληλα και εγγυήτρια δύναμη στην Κύπρο), αλλά ακόμη και χώρες με τις οποίες η Άγκυρα έχει συγκρουστεί έντονα στο πρόσφατο παρελθόν όπως είναι το Ισραήλ (με το οποίο οι Τούρκοι δεν κρύβουν ότι θα ήθελαν να αποκαταστήσουν τους δεσμούς τους) και η Αρμενία.

Τόσο ο προεδρικός εκπρόσωπος (του Ερντογάν) Ιμπραχίμ Καλίν όσο και ο κομματικός εκπρόσωπος (του AKP) Ομέρ Τσελίκ έχουν σπεύσει μέσα από δημόσιες τοποθετήσεις τους τις τελευταίες ημέρες να εξάρουν τον ρόλο της Τουρκίας στις τάξεις της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, παρουσιάζοντας μάλιστα τις τουρκικές κινήσεις ως «αποτελεσματικότερες» από τις κινήσεις όλων των άλλων ΝΑΤΟικών και Ευρωπαίων.  

Η τουρκική ηγεσία προσπαθεί παρά πολύ να μας πείσει ότι τα κάνει όλα καλά, επιδεικνύοντας την ήπια ισχύ της. Η ήπια ισχύς, ωστόσο, δεν απορρέει μόνο από όσα «καλά» μια χώρα λέει ή παριστάνει ότι κάνει στο εξωτερικό αλλά και από όσα μια χώρα είναι και ενσαρκώνει πίσω στο εσωτερικό.

Η πραγματική εικόνα της Τουρκίας προς τον έξω κόσμο είναι η εικόνα όσων συμβαίνουν στο εσωτερικό της. Η εικόνα μιας χώρας που έχει θρηνήσει περισσότερους από 1.500 νεκρούς από τον κορονοϊό μέσα σε διάστημα μόλις ενός μήνα, που συνεχίζει να φυλακίζει δημοσιογράφους και δημοκρατικά εκλεγμένους πολιτικούς της αντιπολίτευσης, που προωθεί νέους ακόμη σκληρότερους νόμους με στόχο τον έλεγχο όσων δημοσιεύονται στα social media (νόμους που θα υποχρεώνουν όσες πλατφόρμες θέλουν να συνεχίσουν να λειτουργούν εντός των τουρκικών συνόρων να συμμορφώνονται με τις εντολές της κρατικής τουρκικής λογοκρισίας μπλοκάροντας συγκεκριμένους λογαριασμούς και συγκεκριμένα δημοσιεύματα), που δεν σταματάει να βομβαρδίζει το Twitter με αιτήματα για μπλοκάρισμα λογαριασμών και αναρτήσεων (ήταν το 2019 η χώρα με τα περισσότερα σχετικά αιτήματα στον κόσμο), που απελευθερώνει από τις φυλακές μαζικά εγκληματίες αλλά όχι πολιτικούς κρατουμένους, που «πολιορκεί» με κατευθυνόμενους από τις τουρκικές Αρχές μετανάστες τα σύνορα της Ευρώπης και εισβάλλει στρατιωτικά σε χώρες όπως είναι η Συρία και η Λιβύη, που εκβιάζει όποιον συναναστρέφεται (ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία) κ.ά.

«Η εξάπλωση του κορονοϊού στην Τουρκία αποκαλύπτει πόσο απάνθρωπος είναι ο Ερντογάν», γράφει σε πρόσφατο άρθρο της η Deutsche Welle, ενώ ο βρετανικός Economist αφιερώνει ολόκληρο άρθρο στην προσπάθεια που κάνουν οι Τούρκοι να αντιμετωπίσουν τον κορονοϊό με κολόνια αν και το σαπούνι είναι φθηνότερο.

Πληρωμένη τουρκική προπαγάνδα μέσα από τις σελίδες του The Hill   

Μέσα σε όλα αυτά, κάνουν όμως την εμφάνισή τους στον Τύπο της Δύσης και ορισμένα - υποτίθεται δημοσιογραφικά και αμερόληπτα - άρθρα που θα μπορούσαν κάλλιστα να αποτελούν «πληρωμένη προπαγάνδα» από την πλευρά της Άγκυρας (και όπως φαίνεται όντως αποτελούν), όπως για παράδειγμα το άρθρο «Η Τουρκία αναδύεται ως παίκτης-κλειδί στον παγκόσμιο αγώνα κατά του COVID-19» («Turkey emerges as key player in global COVID-19 fight») που δημοσιεύτηκε στο αμερικανικό The Hill στις 14 Απριλίου. O (γεννημένος στη Βοσνία) Σάσα Τόπεριτς - Sasha Toperich που υπογράφει το επίμαχο άρθρο φέρεται να έχει «κατά σύμπτωση» υπογράψει στο παρελθόν και άλλα άρθρα που είχε «κατά σύμπτωση» αναλάβει να προωθήσει στα αμερικανικά μίντια η εταιρεία λόμπινγκ MERCURY PUBLIC AFFAIRS που «κατά σύμπτωση» βρίσκεται και στο μισθολόγιο της τουρκικής κυβέρνησης. Στο αμερικανικό The Hill υπενθυμίζεται ωστόσο πως είχε κάνει την εμφάνισή του και εκείνο το ακραία φιλοτουρκικό (φιλοερντογανικό για την ακρίβεια) άρθρο του πρώην Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας του Τραμπ, Μάικλ Φλιν, τον Νοέμβριο του 2016…