Διαγωγή κοσμία για την ελληνική Παιδεία

Σημαντικές παρεμβάσεις, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης περιλαμβάνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας, το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση την Τετάρτη. Ανάμεσα στα υπόλοιπα, επιστρέφει και η «διαγωγή των μαθητών» στα σχολεία της χώρας.

Πιο συγκεκριμένα, ανάμεσα στις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου προβλέπεται και η επαναφορά της διαγωγής στους τίτλους σπουδών, όπως ίσχυε πριν από το 2017. Ο προηγούμενος χαρακτηρισμός διαγωγής στα σχολεία είχε καταργηθεί εκείνη τη χρονιά από τον τότε υπουργό Παιδείας, Κώστα Γαβρόγλου, κατόπιν αιτήματος 28 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ οι οποίοι ζητούσαν την κατάργηση της διαγωγής κοσμίας – αυτή τη «μουτζούρα» στους μαθητές. Οι βουλευτές, με ερώτησή τους, υπενθύμιζαν ότι -με βάση το Προεδρικό Διάταγμα 104 του 1979- η διαγωγή ενός μαθητή, όταν παρεκκλίνει «από την προσήκουσα», μπορεί να χαρακτηρισθεί (αντί της «κοσμιωτάτης») «κοσμία» και (ακόμη χειρότερα) «επίμεμπτη». Αυτό το μέτρο, όμως, έχει παρελθόν πριν από τη μεταπολίτευση, αλλά και μετά από αυτή χρησιμοποιήθηκε για την περιθωριοποίηση μαθητών, πολλές φορές λόγω των ιδεών τους, της πολιτικής δράσης τους, της θρησκείας τους, του χρώματός τους κ.λπ.

Υπάρχουν πολλοί, όπως θα δείτε στα timeline σας, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι «αυτή η διάταξη περί διαγωγής των μαθητών αποτελεί μια σωστή κίνηση για να μην αποφοιτούν “μπουμπούκια” από τα σχολεία μας» - λες και υπάρχει κάποιος νορμάλ άνθρωπος που θέλει παιδιά έτοιμα για πρωταγωνιστές στο Prison Break. Ευτυχώς, υπάρχουν πάρα πολλοί, επίσης, οι οποίοι θεωρούν αυτή την κυβερνητική κίνηση λανθασμένη, αφού αυτή η διάταξη αποτελεί φαιδρό αναχρονισμό και θυμίζει συμπεριφορές Τεχεράνης και εν γένει Ιράν.

Η αλήθεια είναι ότι είναι σπάνιες οι περιπτώσεις κατά τις οποίες κάποιος μαθητής ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο σχολείο με «επίμεμπτη» διαγωγή -αν και θα του άξιζε- ενώ υπήρξαν και περιπτώσεις κατά τις οποίες υπήρξαν πολλοί που το απολυτήριό τους έγραφε «διαγωγή κοσμιωτάτη», ενώ κανονικά θα έπρεπε να περάσουν κάποια χρόνια στο Αναμορφωτήριο. Υπήρξαν, φυσικά, και οι άλλες περιπτώσεις, όπως εκείνη του Ελευθέριου Βενιζέλου ο οποίος τιμωρήθηκε με τον χαρακτηρισμό της διαγωγής του ως… «κοσμίας» - ναι, ο Βενιζέλος! Σε μια άλλη σκέψη, κάποιος μαθητής ίσως να μην μπορεί να διοριστεί στο Δημόσιο επειδή στην Α’ Λυκείου μπορεί να βρίστηκε άσχημα με συμμαθητή του γιατί γούσταραν την ίδια συμμαθήτρια και πήρε έλεγχο με «διαγωγή κοσμία».

Αλήθεια, κυρία Κεραμέως, έτσι ορίζεται η πρόοδος και η αριστεία; Με την καλλιέργεια τρόμου ότι οι καθηγητές μπορούν να στιγματίσουν τη διαγωγή των παιδιών; Το όλο θέμα θυμίζει εποχές πιστοποιητικού πολιτικών φρονημάτων και πολύ φοβάμαι ότι η διαγωγή στα μαθητικά χρόνια θα υπέχει τον ρόλο ποινικού μητρώου, σε μια κίνηση που χειροκροτά μόνο ένα υπερσυντηρητικό ακροατήριο. Για να… συνετίσουν τους μαθητές θα ήταν προτιμότερο, από το να τους κηλιδώσουν το απολυτήριο ή να σπέρνουν τον φόβο ότι έχουν τη δύναμη να τους «χαλάσουν» τη διαγωγή, να έβαζαν ψυχολόγους στα σχολεία για να παρακολουθούν τις συμπεριφορές των παιδιών και να τα καθοδηγούν με τον τρόπο που χρειάζεται. Ο Μπ. Φ. Σκίνερ, πολύ γνωστός Αμερικανός ψυχολόγος, είχε πει: «Ένας άνθρωπος που έχει τιμωρηθεί, δεν θα είναι στο εξής λιγότερο επιρρεπής προς μια δεδομένη συμπεριφορά. Στην καλύτερη περίπτωση, μαθαίνει πώς να αποφεύγει την τιμωρία».

Σκοπός του σχολείου είναι να διδάσκει γράμματα και σωστές συμπεριφορές σε ελεύθερους ανθρώπους, όχι να βγάζει στην κοινωνία πλάσματα που θα φοβούνται να μην κηλιδωθούν για μια γόμα που έπεσε από το θρανίο τους. Ή, αντίστοιχα, να βρίσκουν τον τρόπο να κάνουν… αταξίες και να μη γίνονται αντιληπτοί από τους καθηγητές. Εκτός κι αν αυτό πρόκειται να το λύσει, μια και καλή, η επαναφορά της σχολικής ποδιάς, για παράδειγμα…