Χαραμάδα αισιοδοξίας για την ΕΕ

Η πρόταση Μέρκελ - Μακρόν για τη δημιουργία Ταμείου Ανασυγκρότησης είναι αναμφισβήτητα μια θετική πρόταση που απαιτεί ακόμα μακρύ δρόμο για να οριστικοποιηθεί. Προβλέπει ότι η ΕΕ θα αντλήσει από τις αγορές 500 δισ. ευρώ με εγγύηση τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό 2021-2027, για να δοθούν στα κράτη-μέλη για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης του κορονοΐού ως επιχορηγήσεις και όχι ως δάνεια. Προτεραιότητα θα έχουν περιοχές και κλάδοι που έχουν πληγεί περισσότερο. Η αποπληρωμή θα έχει μακροχρόνιο ορίζοντα και η επιβάρυνση των χωρών θα είναι ανάλογη της οικονομικής τους δύναμης. Οι πρώτες αντιδράσεις από τις Βρυξέλλες δημιουργούν επιπλέον αισιοδοξία.

Ο Σαρλ Μισέλ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έκαναν λόγο για συμφωνία στη σωστή κατεύθυνση. Ενώ η Κομισιόν εργάζεται προκειμένου να παρουσιάσει ένα σχέδιο ανάκαμψης, μάλλον πιο μετριοπαθές, με συνδυασμό επιχορηγήσεων και δανείων. Ως προς τα κράτη-μέλη οι αντιδράσεις ποικίλλουν. Θετικές είναι χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Ερωτηματικό παραμένει η στάση των πρώην ανατολικών χωρών, ενώ, στον αντίποδα, Αυστρία, Ολλανδία, Σουηδία και Δανία τάχθηκαν ενάντια στην πρόταση. Στάση που προβληματίζει, καθώς για να υλοποιηθεί το σχέδιο πρέπει να ψηφιστεί από το σύνολο των Κοινοβουλίων. Μπορούμε, ωστόσο, να προβούμε σε κάποιες σημαντικές διαπιστώσεις, παρά τις όποιες αβεβαιότητες.

Πρώτον, πρόκειται για μια πολύ σημαντική εξέλιξη. Χωρίς γαλλογερμανική συμφωνία θα ήταν δύσκολο έως αδύνατον να προχωρήσουμε περαιτέρω, χωρίς βέβαια αυτό από μόνο του να αρκεί. Είναι, όμως, και η πρώτη φορά που η ΕΕ αντιμετωπίζεται ως «ένα» ενιαίο σύνολο, αναφορικά με την έκδοση χρέους. Ενα πρώτο βήμα, ενδεχομένως, για την οικονομική ολοκλήρωση και την καθιέρωση Ευρωπαίου υπουργού Οικονομικών. Δεύτερον, η συμφωνία Μέρκελ - Μακρόν είναι προς το συμφέρον της χώρας μας, γεφυρώνει τις διαφορές Βορρά και Νότου, ενώ δικαιώνει και τις προσπάθειες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την έκδοση ευρωομολόγου.

Για πολλούς αναλυτές η πρόταση θυμίζει αυτή του ευρωομολόγου. Η γαλλογερμανική συμφωνία συνιστά αλλαγή πλεύσης για την καγκελάριο Μέρκελ ότι «έκτακτες συνθήκες απαιτούν έκτακτες λύσεις». Ισως αισθάνεται πιο δυνατή στο εσωτερικό της μετά τη διαχείριση της κρίσης του κορονοϊού, ώστε να υποστηρίξει μια πρόταση αντίθετη με τη σκληρή οικονομική πολιτική που διαχρονικά πρεσβεύει η Γερμανία, ενώ δεν ξέρουμε τι ρόλο έπαιξε η απόφαση του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου που θέτει εν αμφιβόλω την οικονομική και νομισματική λειτουργία της ΕΕ.

Τρίτον, η κρίση του κορονοϊού φαίνεται τελικά να ευνόησε τη στροφή κομμάτων και ηγετών προς τη λογική και τον ορθολογισμό. Η πρόταση Γαλλίας - Γερμανίας αναγνωρίζει την αντικειμενική αδυναμία χωρών να ανταποκριθούν στην αποπληρωμή δανείων λόγω του μεγέθους της οικονομικής καταστροφής από την πανδημία. Το ιστορικό ευρωπαϊκό οικοδόμημα -ένα πείραμα εν εξελίξει- δοκιμάζεται ακόμα περισσότερο κατά την πρωτόγνωρη περίοδο που διανύουμε. Αποφάσεις όπως αυτή για το Ταμείο Ανασυγκρότησης ανοίγουν μια χαραμάδα αισιοδοξίας σε όλους εμάς που δεν μπορούμε να φανταστούμε το μέλλον μας μακριά από το κοινό ευρωπαϊκό μας σπίτι και παλεύουμε για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και ολοκλήρωση.

Γράφει ο Σπήλιος Λιβανός, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ, βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας