Κι αν δεν περάσει η Συμφωνία των Πρεσπών;

Τα γεγονότα µε τη σειρά: την περασµένη άνοιξη η κυβέρνηση της Πρώην Γιουγκοσλαβικής ∆ηµοκρατίας της Μακεδονίας µετονοµάζει το αεροδρόµιο των Σκοπίων από «Μέγας Αλέξανδρος» σε «Διεθνές Αεροδρόµιο» και απαλείφει τα αλυτρωτικά σύµβολα από λεωφόρους, κτίρια και δηµόσιους χώρους.

Είχε προηγηθεί η συνάντηση στο Νταβός του Αλέξη Τσίπρα µε τον Ζόραν Ζάεφ και η δηµόσια δήλωση του δεύτερου ότι η χώρα του αποζητά µια νέα σχέση µε την Ελλάδα και µαζί µε αυτή ένα διαβατήριο ένταξης σε διεθνείς θεσµούς.

Η νέα εποχή επισφραγίζεται στις 17 Ιουνίου µε την υπογραφή της Συµφωνίας των Πρεσπών και την παράλληλη ανάληψη δέσµευσης του Ζάεφ να ολοκληρώσει τον κύκλο των προαπαιτουµένων που αυτή προβλέπει. Στους µήνες που µεσολαβούν και υπό το βλέµµα της διεθνούς κοινότητας, η γειτονική χώρα οργανώνει δηµοψήφισµα, αλλάζει το όνοµά της σε «Βόρεια Μακεδονία», αποδέχεται η σύνθετη αυτή ονοµασία να ισχύει erga omnes και προχωρά σε συνταγµατική αναθεώρηση, απαλείφοντας τις αλυτρωτικές αναφορές.

Οπως και να ’χει, λίγο δεν το λες... Την ίδια ώρα και παρά το γεγονός ότι οι Πρέσπες ως πλαίσιο συµβιβασµού κινούνται στη γραµµή του Βουκουρεστίου, που φέρει τη σφραγίδα του Κώστα Καραµανλή, η Νέα ∆ηµοκρατία τίθεται επικεφαλής ενός αντιπολιτευτικού µετώπου που διεκδικεί την απόσυρση της συµφωνίας, µε το επιχείρηµα ότι όσα προβλέπονται περί «µακεδονικής» εθνότητας και γλώσσας κρατούν ζωντανούς τους αλυτρωτισµούς.

Αλλά οι γείτονες δεν έχουν πει την τελευταία λέξη: δύο τροπολογίες που κατατέθηκαν στη διαδικασία της συνταγµατικής αναθεώρησης κλείνουν το κεφάλαιο της «µακεδονικής» εθνότητας, καθώς ξεκαθαρίζουν ότι όσα προβλέπονται από τη Συµφωνία των Πρεσπών δεν καθορίζουν την εθνότητα παρά µόνον την υπηκοότητα. Οσο δε για τα περί κινδύνου διεκδίκησης και αναγνώρισης «µακεδονικής» µειονότητας, έχει ήδη κατατεθεί άλλη τροπολογία που αντικαθιστά τον όρο «Μακεδόνες» του εξωτερικού µε τη λέξη «διασπορά».

Φαντάζεται, άραγε, κανείς, υπό το πρίσµα όλων αυτών των εξελίξεων, τι θα σήµαινε για τη διεθνή εικόνα της Ελλάδας, τα συµφέροντά της και το διπλωµατικό κεφάλαιο που έχει συσσωρεύσει, µία ενδεχόµενη απόρριψη της συµφωνίας από το ελληνικό Κοινοβούλιο ή, εν πάση περιπτώσει, µία υπερψήφισή της µε «ατελή» πλειοψηφία, που θα κρατήσει ανοιχτό το κεφάλαιο των τριβών και των πιθανών διενέξεων;

Στις συνθήκες που έχουν διαµορφωθεί και µε την κυβέρνηση Ζάεφ να περνά διά πυρός και σιδήρου τα προαπαιτούµενα της συµφωνίας, η διεθνής κοινότητα είναι προφανές ότι δεν θα σταθεί στο ποιος στήριξε την κυβέρνηση ή ποιος «µεταγράφηκε» στη Νέα ∆ηµοκρατία, αλλά θα αντιµετωπίσει το γεγονός ως παράµετρο αστάθειας στην περιοχή µε ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις διεθνείς σχέσεις της χώρας σε µια ειδική γεωπολιτική συγκυρία, όπως αυτή που διανύουµε.

Κρίσιµο, επίσης, αν και διαφεύγει την προσοχή πολλών, είναι ότι οι 140 χώρες που έχουν αναγνωρίσει τους γείτονες µε την προηγούµενη συνταγµατική τους ονοµασία, θα εξακολουθήσουν να την αποκαλούν µε τον ίδιο τρόπο, θεωρώντας ότι η Ελλάδα µπλόκαρε τη λύση και παγίωσε τα αδιέξοδα. Το θέλουµε, άραγε;