Η εμπορευματοποίηση της δυστυχίας

Λίγες εβδομάδες πριν τη χορήγηση του θείου δώρου (εμβόλιο) σε αυτή την άνιση και ύπουλη μάχη με την εποχή για πολύ κόσμο, συνεχίζουν και υπάρχουν ανεδαφικές φωνές διαμαρτυρίας που κατά πλειοψηφία προσβάλουν την γενικότερη νοημοσύνη του λαού. Δε χρειάζεται κάποιος να είναι ιδιαίτερα μορφωμένος για να αντιληφθεί ότι ο ιός που υπάρχει -μέσα στο σπίτι μας πια και όχι παραδίπλα- είναι μια νέα ισχυρή πραγματικότητα που ήρθε για να μείνει μαζί μας, όσο αυτή θελήσει. Και όμως, εκεί έξω, είναι κάποιες παγιωμένες συνειδήσεις με μεταπολεμικά και μεταπολιτευτικά κατάλοιπα, οι οποίες δείχνουν να μην υπολογίζουν το χείλος του γκρεμού. Ίσως επειδή τα τελευταία τριάντα χρόνια νιώθανε πως κάτι παλιότερο τους χρωστούσε αρκετά και είπανε να το εισπράξουνε με όσο πιο άγαρμπο και παχυλό τρόπο μπορούν.

Με ενοχλεί που εμπορευματοποιείται η δυστυχία του συνανθρώπου μας μέσα από υποτιθέμενες «σχολές» αυτοβελτίωσης από παπατζήδες της Χαλιμάς με ατεκμηρίωτο και δημαγωγικό λόγο. Η αυτογνωσία ανήκει στους υγιώς σκεπτόμενους πολίτες με κριτική σοβαρότητας και όχι στους ψευδοπροφήτες της κακιάς ώρας. Είναι κάτι σαν τα fake news. Κανένας δεν τα θέλει αλλά όλοι θα τύχει να διαβάσουν και από κανένα. Φτάνει πια με τα πληρωμένα κλικ στο ίντερνετ και την εκμετάλλευση της ανημποριάς. Η αξιολόγηση στην κατανάλωση ενέργειας για πράγματα που δεν ελέγχουμε είναι μείζονος σημασίας αυτές τις μέρες. Σημασία δεν έχει τι λες αλλά τι δεν λες. Δεν πειράζει να μην έχουμε άποψη για κάτι. Είναι οκ! Ας υπάρξει και μια φορά στην νεοελληνική ζωή που καλό είναι να μάθουμε να ρωτάμε, να μαθαίνουμε και να σκύβουμε το κεφάλι ακούγοντας κάποιους που μπορεί να είναι πιο έξυπνοι και πιο χρήσιμοι από εμάς. Ναι, υπάρχουν και αυτοί. Τουλάχιστον για τώρα.

Μαζί με τους «εμπόρους» της αυτοβελτίωσης ας σφίξουμε λίγο τα λουριά από τα ράσα των παπάδων. Η εκκλησία θα είναι εκεί για πάντα. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Η πίστη μας δεν μειώνεται, αν τύχει να μην πάμε να προσκυνήσουμε για λίγο καιρό. Ίσα ίσα που θα αυξηθεί μέσα μας. Αυτό θέλει ο Θεός σε τελική αλλά και σε βασική ανάλυση. Αυτό, από την άλλη, προϋποθέτει οξυδέρκεια και αντίληψη. Προσαρμογή και μη αντίσταση στην αλλαγή. Δύσκολες έννοιες με μεγάλη αλήθεια. Την μόνη αλήθεια στην οποία οφείλουμε συγνώμη για την καθυστερημένη μας στάση.

Σε αυτή την υγειονομική -και εξαιρετικά πιο ουσιαστική από κάθε άλλη- κρίση, ο καθένας γράφει με τον λόγο του, την άποψη του βίους του. Όμως, από τα λόγια και την μάσκα του διαμορφώνεται η ενεργή και λειτουργική ζωή χιλιάδων συμπολιτών. Μέσα στην μεμψιμοιρία της καθημερινής μαυρίλας παρουσιάζεται για πρώτη φορά η ευκαιρία ώστε να ορθώσουμε ανάστημα συμπόρευσης. Να μπορέσουμε να χαράξουμε την μεγάλη πολιτική που φανταζόμαστε και θέλουμε να βιώσουμε, ξεκινώντας από τα μικρά καθημερινά που έχουν αντίκτυπο στην πολιτεία, στη γειτονιά, στο σπίτι, στη δουλειά. Αυτή είναι η πρακτική πολιτική και βρίσκεται στο χέρι μας για πρώτη φορά. Ας υπακούσουμε στην ορθότητα της χωρίς ιδιαίτερους λεονταρισμούς. Δεν χρειάζεται. Επιβάλλεται να ακουστεί η καλή και ανάλαφρη συμπεριφορά της. 

Τα μέτρα, οι υποδείξεις, τα όρια, η κατάσταση που μεταφέρεται από τους επαγγελματίες πολιτικούς, είναι αυτή που ξέρουμε και γνωρίζουμε. Και καλά κάνουν και την διατυμπανίζουν όσο μπορούν. Αυτή είναι η δουλειά τους. Αυτό είναι το ελάχιστο λειτούργημα που μπορούν και προβάλουν. Ας αφήσουμε τον σχολιασμό της επικοινωνιακής τακτικής για κάποια άλλη χρονική περίοδο όπου θα μας «παίρνει» για κόντρες και κομματικές μικρότητες. Γιατί τώρα χάνονται ζωές! Τι θα λέγατε αν με τη στάση μας γίνουμε πιο θετικιστές αυτής της εμπειρίας, προτάσσοντας την χιλιοειπωμένη ατομική ευθύνη προς όφελος του κοινού καλού; Δεν είναι ώρα για μελαγχολία, μικροπολιτική, αγένειες, παθογένειες και αναρχία σκέψης. Είναι ώρα για ορθή απόφαση και δημιουργία ενσυναίσθησης. Οι στιγμές είναι κρίσιμες. Πρέπει να το χωνέψουμε όλοι, αυτό που για λίγους φαντάζει απίθανο ότι συμβαίνει και… έλα μωρέ, όλα είναι μια φούσκα της εποχής! Δυστυχώς που το αναφέρω, αλλά ευτυχώς, όσο αυξάνονται τα κρούσματα, τόσο θα μειώνονται τέτοιες γνώμες. Αλλά έχει ακόμα αρκετή δουλειά να γίνει.

Αδύναμοι, άτολμοι και εκτεθειμένοι πολιτικοί ηγέτες αλλά και τεχνοκρατικά μυαλά δεν εφαρμόζουν άμεσες στρατηγικές που μπορεί να σώσουν επικίνδυνες καταστάσεις σε μια ευρωπαϊκή κοινότητα που κλείνει τα μάτια γιατί τα συμφέροντα είναι δυσανάλογα του μεγέθους της. Άγνωστα στους περισσότερους από εμάς, με βαλάντια ασύλληπτα για να διανοηθούμε το βάρος τους, μαθαίνοντας την πλήρη αλήθεια. Ίσως και να μην θέλουμε, να μην μπορούμε να αντέξουμε κάτι τέτοιο. Πάντως το πόρισμα βρίσκεται κάπου στη μέση, με τις όποιες συνωμοσίες που επηρεάζουν και δοκιμάζουν την αντιληπτική ικανότητα του κόσμου ανεξαρτήτως κοινωνικής και οικονομικής προέλευσης, να εξουδετερώνουν το όποιο φίλτρο οξύνοιας στους ανθρώπους του 2020, σκορπίζοντας άφθονο εγκεφαλικό ψέκασμα.

Θα περίμενα βέβαια από τους οικονομικά επιφανείς Έλληνες και Ευρωπαίους να δείχνανε μεγαλύτερη διάθεση για βοήθεια. Δεν είναι μόνο επειδή έχουν τον τρόπο. Είναι θέμα εθνικής συμπερίληψης και ομοψυχίας. Και ναι, δεν είναι κακό να βοηθάνε οι έχοντες στα πολύ δύσκολα κάποιους που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν. Ο κόσμος δεν θα το ξεχάσει αυτό. Θα τους θυμάται για καιρό. Και αν είναι κάτι που δημιουργεί διαχρονικό συγκριτικό πλεονέκτημα στις επιχειρήσεις, αυτό είναι η μνήμη της αντίληψης. Είναι άκομψο και άκυρο να συζητιέται από επιχειρηματίες για το πότε θα ανοίξουν τα μαγαζιά και αν θα μειωθεί το ΦΠΑ. Ορισμένοι καπιταλιστικοί κύκλοι μπερδεύουν μάλλον το 24% με 24 ώρες ακόμα τεχνητής αναπνοής που μπορεί να έχει ένας άτυχος συμπολίτης τους. Από καθαρή τύχη, αυτοί δεν βρίσκονται στη θέση του μέχρι σήμερα που μιλάμε. Συνεπώς ας δώσουν ότι μπορούν, όσοι μπορούν. Και ας μην κάνουν γαργάρες! Όπως και οι κλινικάρχες που κάνουν «νερά» και θα έπρεπε από την πρώτη ώρα -από την Άνοιξη ακόμα- να συντονιστούν με το κράτος και να παρέχουν τις υπηρεσίες τους χωρίς δεύτερη κουβέντα. Όμως ξεχάσανε μάλλον μερικοί από αυτούς ποιο είναι το πραγματικό αντικείμενο της εργασίας τους πέραν από το να βγάζουν λεφτά με τον πόνο του άλλου. Δε θα τους ξεχάσει κανείς από τους πολίτες-πελάτες. Αυτό είναι σαφές. Δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα από το κράτος. Ας αναλογιστούμε πραγματικά ποιο είναι το κράτος. Εμείς είμαστε. Όχι κάτι άλλο απρόσωπο ή κάποιος άλλος.

Αλλά και όλοι οι ανεύθυνοι νεαροί, οι ανώριμοι μεσήλικες και οι παρορμητικοί ηλικιωμένοι, καλό είναι να σκέφτονται διπλά, φορώντας την μάσκα τους με ευλαβική τοποθέτηση στο πρόσωπο τους και να πράττουν τριπλά πριν πατήσουν «αποστολή» για την καθιερωμένη ανάγκη της μετακίνησης τους. Αν και θετικός στον COVID-19 επιδιώκω να είμαι αρνητικός σε όλες τις παραπάνω διατυπώσεις που κυκλοφορούν ανάμεσα μας σαν τον πρωτόγνωρο ιό. Επιδιώκω καθημερινά να είμαι λιγότερο εκνευρισμένος με το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον που μας αγκαλιάζει. Είμαι σίγουρος πως μπορούμε να το κάνουμε. Μπορούμε να το πετύχουμε. Είμαστε ευλογημένοι και καλοί άνθρωποι. Γιατί να το ξεχνάμε; Ο εγκλεισμός δεν είναι απαραίτητα και αποκλεισμός. Είναι ευκαιρία για μια νέα ζωή! Αυτή που θέλουμε και ονειρευόμαστε, γιατί όπως και να το κάνουμε, η παλιότερη έκφανση που είχαμε συνηθίσει ως δεδομένη έχει τελειώσει κοντά στον έναν χρόνο τώρα.