Η αφετηρία της Ανατολικής τυραννικής ψυχής

Ελληνίδα μητέρα προς το παιδί:

-Κάτσε στην καρέκλα και τρώγε! (Προστακτική)

-Πάρε τα τουβλάκια σου και έλα να τα τοποθετήσουμε στο κάστρο. Θα βάλεις το κόκκινο στο κόκκινο και το κίτρινο στο κίτρινο. (Στέρηση της πρωτοβουλίας και άρα της ευθύνης της πράξης αλλά και των συνεπειών που απορρέουν από αυτήν)

-Θα μετρήσω μέχρι το 3 και αν δεν έχεις ξεκινήσει να τρως δεν θα σου ξαναπάρω αυτοκινητάκι. (Απειλή και ταυτόχρονη προσπάθεια δωροδοκίας)

- Μα τι ζωγράφισες εκεί; Μπλε δέντρα; Σκίστο και ξαναφτιάξτο! (Απότομη γείωση της φαντασίας)

-Γιατί δεν ακούς; Θέλεις η μαμά να κλαίει; (Δημιουργία ενοχής)

- Τι ώρα είναι αυτή που γυρνάς στο σπίτι; Έτσι κάνουν τα άλλα παιδιά; Έχεις δει κανέναν να γυρνάει σπίτι τέτοια ώρα; Τι θα λέει ο κόσμος; (Ετεροπροσδιορισμός και άντληση ταυτότητας και υπόληψης από τον εξωτερικό περίγυρο). Κατά τον ίδιο τρόπο λέμε:

-  Διάβασες ; Θα σε σηκώσει ο Δάσκαλος και θα γίνεις περίγελος αν δεν ξέρεις τίποτα. Θα γελάνε τα παιδιά στην τάξη. (Η αίσθηση τιμής και υπόληψης που αντλούμε εξωτερικά, το καθαρό κούτελο, είναι τα χαρακτηριστικά που μας καθοδηγούν στις πράξεις μας και όχι οι στοχοθεσίες - είμαστε ψυχισμοί ομάδας και όχι ατόμου)

- Μαμά ο Ανδρέας μου έδωσε μια σοκολάτα στο διάλειμμα! - Σοκολάτα; Γιατί; Να προσέχεις τι σου δίνουνε. Δεν παίρνουμε πράγματα από ξένους. (Η πρώτη σκέψη δεν πάει ποτέ στην καλή πρόθεση του Ανδρέα, αλλά στην πλάνη που δήθεν υπάρχει πίσω από τη σοκολάτα).

- Μαμά τι είναι αγάπη; Αγάπη είναι να δίνεις στον άλλον. (Δίνουμε στον άλλον εκ προοιμίου, χωρίς να έχει κατακτήσει κάτι. Έτσι μετά αν του το πάρουμε μας μισεί. Προέχει ο λόγος της πράξης).

Σουηδέζα μητέρα προς το παιδί:

- Σήμερα θα με βοηθήσεις να βάλουμε σε τάξη το δωμάτιο σου ή προτιμάς πρώτα να πάμε για ποδήλατο και να το ετοιμάσουμε μετά; (Δημιουργία αίσθησης καθήκοντος και ανταμοιβή της υποχρέωσης με παιχνίδι)

- Α! Η σκεπή του σπιτιού μωβ;;; Μα αυτό είναι σπίτι διαφορετικό! Είναι το Happy House! Δες έξω από το παράθυρο τα άλλα σπιτάκια και δοκίμασε να ζωγραφίσεις προσθέτοντας και άλλα χρώματα! (επαναφορά του παιδιού στην πραγματικότητα μέσω μιας πιο ήπιας σχέσης του φαντασιακού του με την πραγματικότητα - το μώβ ως ψυχισμός χρώματος είναι οι ψευδαισθήσεις των μεγαλείων μας).

- Το μεσημέρι τι θέλεις για φαγητό; Ψάρι και λαχανικά ή Κρέας; Κρέας, εντάξει! Αν όμως τώρα φάμε κρέας το βράδυ θα φάμε ψάρι. (Δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης μέσα από την ελεύθερη επιλογή και την οριοθέτηση του πεδίου δράσης)

- Να μην ρωτάς τι είναι καλύτερο για μένα. Η μαμά θα είναι ευτυχισμένη με ό,τι κι αν αποφασίσεις να κάνεις. (Απεγκλωβισμό από την ενοχή και δημιουργία προϋποθέσεων εκτίναξης)

- Μαμά ο Ανδρέας μου έδωσε μια σοκολάτα στο διάλειμμα! Τον ευχαρίστησες; Και εμείς αύριο θα ετοιμάσουμε γλυκό να του πάμε. (Η πρώτη σκέψη εδώ είναι να φανούμε αντάξιοι της πράξης και αν όχι να ανταποδώσουμε επί δύο στον Ανδρέα).

- Μαμά τι είναι αγάπη; Αγάπη είναι να είσαι δίκαιος με τον άλλον. (Η αγάπη κατακτάται, δεν παραχωρείται. Προέχει η πράξη του λόγου).

Οι υπεύθυνοι και ενεργοί πολίτες δεν γεννιούνται από μέτρα που λαμβάνονται ύστερα από οικονομικές κρίσεις ή επιδημίες, αλλά μέσα από γενναίες και καινοτόμες πολιτικές στην παιδεία. Μόνο η παιδεία μπορεί να δώσει μορφή στο συναίσθημα. Οι νοοτροπίες ενός λαού δεν δημιουργούνται, ούτε ορίζονται μέσα από νομοθετικές πράξεις ή συμβάσεις. Το σχολείο είναι ο μόνος πλάστης ψυχών γιατί το παιδί μπορεί να αυτοπροσδιοριστεί μέσα σε ένα σύνολο διαφορετικών ατόμων από εκείνο.

Όχι όμως το σχολείο όπως είναι σήμερα. Ένα αναμορφωτήριο φιλοξενίας άμορφων ανθρώπων όπως είναι τα ανθρωπάκια του γνωστού μας εικαστικού καλλιτέχνη, Γιάννη Γαΐτη, καλοντυμένα, καλοστοιχισμένα, αλλά δίχως πρόσωπο, δίχως δηλαδή την ικανότητα να ζουν την ελευθερία εν ευθύνει αποκτώντας αίσθηση αιδούς και κρίσης, αλλά με μόνες προτεραιότητες την επιδίωξη του συμφέροντος και την εξασφάλιση της επιβίωσης.