Προμήθεια Rafale, χρονοδιαγράμματα και τα πιθανολογούμενα αντίμετρα των Τούρκων

Την τρέχουσα εβδομάδα αναμένεται να εισαχθεί προς συζήτηση στην επιτροπή εξωτερικών και άμυνας του ελληνικού Κοινοβουλίου, το νομοσχέδιο για την προμήθεια των 18 μαχητικών Rafale F.3R. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, το νομοσχέδιο θα συζητηθεί στις 12 και 13 Ιανουαρίου (3 συνεδριάσεις), ενώ η συζήτηση και  ψηφοφορία σε επίπεδο Ολομέλειας, θα λάβει χώρα την Πέμπτη 14 Ιανουαρίου. Οι τελικές υπογραφές της Συμβάσεως, αναμένονται το τρίτο δεκαήμερο του τρέχοντος μηνός. Το ύψος της Συμβάσεως αναμένεται να κινηθεί περίπου στα 2,5 δισ. ευρώ, αφού θα συμπεριληφθούν νέα όπλα (Meteor), αναβαθμίσεις υπαρχόντων (Mica, Scalp EG, AM-39), και λογιστική υποστήριξη. Οι πρώτες παραδόσεις θα ξεκινήσουν τον Ιούλιο το 2021, ενώ στο τέλος του τρέχοντος έτους θα διατίθενται 6 ετοιμοπόλεμα μεταχειρισμένα αεροσκάφη.

Αφ’ης στιγμής ανακοινώθηκε η πρόθεση απόκτησης των αεροσκαφών Rafale (31 Αυγούστου 2020), προσωπικά μέσω της αρθρογραφίας στο Έθνος αλλά και τα ρεπορτάζ στο Open Tv, τόνισα τα τεράστια επιχειρησιακά οφέλη από το συνδυασμό Rafale/Meteor (αναχαίτιση) και Rafale/Scalp (Κρούση). Ωστόσο στο εσωτερικό της χώρας επικράτησε κλίμα θριαμβολογίας χωρίς να υπολογίζονται τα πιθανά αντίμετρα της Τουρκίας. Θα μπορούσε τo πρόσφατο επίτευγμα της ευρωπαϊκής αεροδιαστημικής βιομηχανίας, το Eurofighter Typhoon, να αποτελέσει την τουρκική απάντηση στην ημέτερη προμήθεια των μαχητικών Rafale;

Γιατί Eurofighter;

Η πρόθεση της Τουρκίας να αποκτήσει Eurofighter ανάγεται στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, όταν στη διάρκεια ενός αεροπορικού συνεδρίου που έλαβε χώρα στην Άγκυρα, ο τότε πρωθυπουργός Binali Yıldırım, τόνισε την ανάγκη για περεταίρω ενίσχυση του αεροπορικού στόλου εξαιτίας των μη ικανοποιητικών χρονοδιαγραμμάτων στις παραδόσεις των F-35. Ωστόσο η εμπλοκή της Τουρκίας στο προειρημένο πρόγραμμα, η πρόθεση ανάπτυξης του TF-X και τα οικονομικά δεδομένα, δεν επέτρεπαν νέα ανοίγματα σε επιπλέον εξοπλιστικά. Η αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35, εξαιτίας της απόκτησης των S-400, μετέβαλε άρδην τα δεδομένα.  

Παρά το γεγονός ότι «αμυντικά» sites στην Ελλάδα κάνουν λόγο για προμήθεια ρωσικών μαχητικών εκ μέρους της Άγκυρας (Su-35), είναι ηλίου φαεινότερον ότι δεν πρόκειται για σοβαρές αναλύσεις. Η Τουρκία την εποχή αυτή επιδιώκει μια προσέγγιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αφενός για να διατηρήσει το καθεστώς των προνομιακών εμπορικών σχέσεων και να επιτύχει μια νέα ευνοϊκότερη συμφωνία για το Μεταναστευτικό, αφετέρου να αποφύγει την επιβολή περαιτέρω κυρώσεων εις βάρος φυσικών προσώπων και λοιπών οντοτήτων, κάτι το οποίο πιθανόν να συμβεί στην επερχόμενη σύνοδο κορυφής του Μαρτίου, όπως αναφέρουν ανεπίσημες πηγές της ευρωπαϊκής διπλωματίας. Την προηγούμενη εβδομάδα ο κύριος Ερντογάν ολοκλήρωσε επαφές με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ενώ ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών κ. Τσαβούσογλου επισφράγισε τα εξοπλιστικά deal με την Ισπανία. Παραλλήλως, πριν την εκπνοή του 2020, Τουρκία και Ηνωμένο Βασίλειο υπέγραψαν συμφωνία ελεύθερου εμπορίου και προανήγγειλαν σύσφιξη των μεταξύ τους εμπορικών δεσμών. Επιπλέον Ισπανία και Ιταλία επενδύουν στον τουρκικό τραπεζικό τομέα, ενώ οι γερμανοτουρκικές σχέσεις αποτελούν ξεχωριστό κεφάλαιο πολυεπίπεδης ανάλυσης.

Το μαχητικό Eurofighter Typhoon κατασκευάζεται από μια κοινοπραξία αεροπορικών βιομηχανιών που αποτελείται από την ιταλική Aeritalia, τη βρετανική Bae Systems, την ισπανική CASA και τη γερμανική EADS. Έτερες εταιρίες προερχόμενες από τις ίδιες χώρες, εμπλέκονται στην κατασκευή κινητήρων (κοινοπραξία EuroJet), ηλεκτρονικών κτλ. Γιατί όμως το Eurofighter θα αποτελούσε «σοφή» επιλογή για την Άγκυρα; Πρωτίστως θα ενδυνάμωνε τους οικονομικούς και εμπορικούς δεσμούς με τις 4 χώρες που απαρτίζουν το κατασκευαστικό κονσόρτιουμ. Επιπλέον θα προμηθεύονταν ένα μαχητικό που κατασκευάζεται από νατοϊκές χώρες, αποφεύγοντας μια επανάληψη της ιστορίας των S-400, αποδεικνύοντας παράλληλα την προσήλωση προς τους ευρωατλαντικούς δεσμούς. Και τέλος θα σηματοδοτούσε την ένταξη στις τάξεις της τουρκικής αεροπορίας, ενός μαχητικού υψηλών επιδόσεων. Η Ιταλία μάλιστα, έχει επανειλημμένα προβεί σε ανάλογες «κρούσεις» προς την τουρκική πλευρά, ειδικά μετά την ανακοίνωση εκ μέρους της Αθήνας για την αγορά των Rafale. Έτσι τον Νοέμβριο του 2020, πέντε βρετανικά Eurofighter μεταστάθμευσαν στην Τουρκία, και πραγματοποίησαν κοινή εκπαίδευση με τουρκικά πληρώματα. Αν λάβουμε υπόψη τις δηλώσεις Ακάρ (ανεπαρκείς οι ελληνικοί εξοπλισμοί για να αναχαιτίσουν την Τουρκία), αλλά και το γεγονός ότι υπήρχαν στα τουρκικά ταμεία περίπου 13 δις για το πρόγραμμα των F-35, μήπως το ελληνικό επιτελείο πρέπει να εξετάσει εναλλακτικές λύσεις; Στις ερμηνείες για τις «χλιαρές» αντιδράσεις για τις τουρκικές προκλήσεις στην ελλαδική και κυπριακή ΑΟΖ, ας έχουμε υπόψη και το παραπάνω «ευρωτουρκικό» πλαίσιο συνεργασίας.

Eurofighter Tranche 3 εναντίον Rafale F.3R

To μαχητικό Typhoon είναι αεροσκάφος 4,5 γενιάς και υπηρετεί στις τάξεις 6 πολεμικών αεροποριών (Ιταλία, Η.Β. Ισπανία, Σαουδική Αραβία, Αυστρία, Γερμανία), έναντι 4 του Rafale (ουσιαστικά μόνο σε Γαλλία και Αίγυπτο, αλλά έχει επιλεγεί από Ελλάδα και Ινδία). Είναι μαχητικό πολλαπλών ρόλων ικανό να μεταφέρει – μεταξύ άλλων – ΚΑΙ τον πασίγνωστο πια στην Ελλάδα, πύραυλο Meteor, αλλά και τον αντίστοιχο του Scalp, Storm Shadow με εμβέλεια 500+ km. Μάλιστα, εξαιτίας των ισχυρότερων κινητήρων EJ200 (έναντι των Μ-88 του Rafale), είναι πιθανό το Typhoon να ΥΠΕΡΤΕΡΕΙ έναντι του Rafale, στις κλειστές εμπλοκές (dogfight).

Και το ερώτημα το οποίο τίθεται, είναι ΑΝ μια ενδεχόμενη τουρκική προμήθεια αεροσκαφών Eurofighters, εκμηδενίζει πια τα ελληνικά πλεονεκτήματα από την αγορά των Rafale. Η απάντηση είναι αρνητική. Το βέβαιο είναι ότι σαφώς ισοσταθμίζει την πολυδιαφημιζόμενη απόκτηση αεροπορικής υπεροχής πάνω από το Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο. Και τι δέον γενέσθαι; Αφού έχει καταστεί σαφές ότι η προμήθεια συμβατικής σχεδίασης μαχητικών μπορεί να εξισορροπηθεί ανά πάσα στιγμή (ή και να «υπερκεραστεί»), η εμπλοκή της Ελλάδας στο πρόγραμμα του F-35 φαντάζει μονόδρομος. Το χαμηλό ηλεκτρομαγνητικό ίχνος του μαχητικού σε συνδυασμό με τη χρήση των υπό προμήθεια πυραύλων Meteor, θα προσδώσει στην Ελληνική Αεροπορία πρωτόγνωρες ικανότητες αιφνιδιαστικού πλήγματος κατά εχθρικών σχηματισμών, ενώ και η ικανότητα προσβολής μιας άλλης σοβαρής απειλής, των Α/Α συστοιχιών S-400, καθίσταται σαφώς ευκολότερη. Ας δούμε για μια φορά, την μεθεπόμενη ημέρα και ο σχεδιασμός μας, ας προηγηθεί της αντίπερα όχθης του Αιγαίου. Σε διαφορετική περίπτωση, η δαπάνη των 2,5 δις θα σηματοδοτήσει το πρώτο βήμα εμπλοκής σε μια νέα κούρσα εξοπλισμών, την οποία δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε εκ των πραγμάτων, εξαιτίας των δυσανάλογων οικονομικών αναλογιών σε σχέση με την Τουρκία.