Νέο Α.Σ.Ε.Π με το βλέμμα στο μέλλον

Κάνοντας μία ιστορική αναδρομή, στον τρόπο στελέχωσης της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, βλέπουμε πολλές κοινές αναφορές από κορυφαίους ιστορικούς και πολιτικούς αναλυτές μέχρι την Έκθεση Πισσαρίδη του 2020. Σύμφωνα με αυτές, από την σύσταση του ελληνικού κράτους το 1823 και μετά, η δημόσια διοίκηση δεν φαίνεται να λειτούργησε ως θεμέλιο ενός αποτελεσματικού κράτους - δικαίου, αλλά ως φυτώριο ενός πελατειακού πολιτικού συστήματος, το οποίο κράτησε τη χώρα επί δεκαετίες σε λειτουργία χαμηλών ταχυτήτων. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τις μαζικές και χωρίς κριτήρια προσλήψεις και μονιμοποιήσεις στο δημόσιο, οι περισσότερες ως δια μαγείας κοντά σε προεκλογικές περιόδους.

Αρκετοί πιστεύουν και όχι άδικα, ότι ειδικά τη δεκαετία του 1980, η ελληνική δημόσια διοίκηση οικοδομήθηκε κατά τέτοιο τρόπο, τόσο σε επίπεδο ανθρωπίνου δυναμικού όσο και υπηρεσιών, που στην ουσία δεν στάθηκε στο πλευρό του πολίτη, αλλά λειτούργησε εις βάρος του. Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι αυτές οι υπερβολές και οι παθογένειες επέδρασαν καταλυτικά, στη δεινή θέση που βρέθηκε η χώρα μετά το 2010 πριν δέκα. Φτάνουμε στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν και γίνονται οι πρώτες προσπάθειες να μπουν κανόνες αξιοκρατίας και ορθολογισμού στις προσλήψεις στο δημόσιο. Λίγα χρόνια μετά, η ίδρυση του ΑΣΕΠ αποτελεί πραγματική τομή στην προσπάθεια εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης.

Ήταν το καίριο χτύπημα θα μπορούσαμε να πούμε, στο προπατορικό αμάρτημα της πολιτικής, που ήταν οι ρουσφετολογικές προσλήψεις στο δημόσιο. Εισηγητής του θεσμού ο ευπατρίδης πολιτικός Αν. Πεπονής, καθιερώνοντας διαφανείς, αξιοκρατικές, και αδιάβλητες διαδικασίες, που μέχρι σήμερα δεν αμφισβητούνται από κανέναν. Αν και αποτέλεσε μία εμβληματική μεταρρύθμιση για την εποχή της, αξίζει να θυμηθούμε την έντονη καχυποψία που είχε προκαλέσει, ακόμη και στους κόλπους του ίδιου του κόμματός του, με αποτέλεσμα τη μη εκλογή Πεπονή στις επόμενες εκλογές. Μία εξέλιξη που από μόνη της αποδεικνύει, πόσο ανέτοιμη ήταν η ελληνική κοινωνία να δεχτεί την αξιοκρατία.

Σήμερα, η Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει μία άλλη αντίληψη για την δημόσια διοίκηση και τα στελέχη της. Θυμίζω ότι ο Πρωθυπουργός, από τις προγραμματικές ακόμη δηλώσεις της κυβέρνησης, μίλησε για μία ολική αναδόμηση του συστήματος προσλήψεων, για την ανάγκη διαλειτουργικότητας των συστημάτων των υπηρεσιών του δημοσίου μέσω των ψηφιακών δυνατοτήτων, αλλά και για κρατικούς λειτουργούς που θα βρίσκονται στην υπηρεσία κάθε πολίτη. Για εμάς ο τίτλος δημόσιος υπάλληλος δίνει τη θέση του στον όρο «Κρατικός Λειτουργός».

Σημαία της κυβέρνησής μας είναι το δόγμα που ο νέος νόμος για το ΑΣΕΠ φέρνει: «Ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση». Στόχος είναι η γρηγορότερη και αποδοτικότερη λειτουργία του δημοσίου τομέα, μέσα από μία πραγματική και αυστηρή ιεράρχηση των πραγματικών αναγκών της δημόσιας διοίκησης. Να φύγουμε από την παλαιομοδίτικη και ξεπερασμένη τακτική του πως θα ‘’βολευτούμε’’ στο δημόσιο, και να πάμε στον κύριο στόχο, για το πως θα δομηθεί ένα δημόσιο με αξιοκρατικά κριτήρια, που θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες της εποχής και του πολίτη.

Ο νέος νόμος, που ψηφίστηκε πριν λίγες μέρες, συμβάλλει στο να δημιουργηθεί ένας σύγχρονος κρατικός μηχανισμός, συμβατός με τις ανάγκες της εποχής μας, δίνοντας έμφαση στη ραχοκοκαλιά της δημόσιας διοίκησης, που δεν είναι άλλη από το ανθρώπινο δυναμικό της. Όπως οι προκλήσεις της εποχής είναι αυξημένες, άλλο τόσο και οι στόχοι μας για μια ποιοτική, λειτουργική και μοντέρνα δημόσια διοίκηση.

Επιδιώκουμε με όλες τις παρεμβάσεις μας την αναδιαμόρφωση του ρόλου του στελεχιακού δυναμικού. Εντάσσουμε για πρώτη φορά κριτήρια αξιοκρατίας, γνώσεων και αυξημένων τυπικών αλλά και ουσιαστικών προσόντων των υποψηφίων κρατικών λειτουργών. Εισάγουμε μια κεντρική διαδικασία προσλήψεων, μέσω ενός πανελληνίου γραπτού διαγωνισμό, ώστε να εκλείψει και ο κατακερματισμός των διαδικασιών επιλογής και να υπηρετηθεί ένας ενιαίος προγραμματισμός προσλήψεων. Προστατεύουμε και θέτουμε προτεραιότητα στις ανάγκες ειδικών κατηγοριών συμπολιτών μας, όπως τα ΑμεΑ, οι Πολύτεκνοι, οι Τρίτεκνοι, οι συνοδοί των ΑμεΑ, με αύξηση των ποσοστών προσλήψεών τους. Κάνουμε γρηγορότερη τη διαδικασία προσλήψεων και δίνουμε στη δομημένη συνέντευξη την αξία που της αρμόζει.

Μόνο μία αξιοκρατική δημόσια διοίκηση με ικανά στελέχη, με ψηφιοποιημένες διαδικασίες και τέλος με καλές υποδομές, μπορεί πράγματι να επιτελέσει τον σκοπό της στην υπηρεσία όλων μας. Ο Α.Σ.Ε.Π της δεκαετίας του 90 επιτέλεσε ακριβώς εκείνον τον δικό του σκοπό. Σήμερα όμως είναι απαραίτητο ένα νέο σύστημα προσλήψεων στο δημόσιο, με το βλέμμα στο μέλλον. Δουλεύουμε σκληρά, για ένα αποτελεσματικό κράτος, που θα βρίσκεται στην υπηρεσία του πολίτη στην πράξη και όχι στα λόγια.