Οχι στην παρενόχληση στο χώρο εργασίας: Δράσεις και προτάσεις

Η ηθική και ψυχολογική παρενόχληση στον εργασιακό χώρο (mobbing) πρόκειται για μία από τις πιο σημαντικές μορφές παρενόχλησης και αποτελεί σημαντικά ανασταλτικό παράγοντα τόσο για την ψυχοπνευματική ισορροπία των εργαζομένων, όσο και για την εύρυθμη λειτουργία των οργανισμών. Συμβαίνει στο πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ συναδέλφων ή μεταξύ ανωτέρου και κατωτέρου στην ιεραρχία. Με την πάροδο του χρόνου, σύμφωνα με τα στοιχεία μελετών, τα περιστατικά ηθικής παρενόχλησης στους χώρους εργασίας είναι συνεχώς αυξανόμενα σε αριθμούς.

Ένα άτομο που γίνεται θύμα εκφοβισμού στην εργασία του, τις περισσότερες φορές θεωρεί ότι μπορεί να το διαχειριστεί, να το αντέξει. Το αίσθημα ντροπής και φόβου, τόσο στα θύματα εκφοβισμού, όσο και στα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης είναι τέτοιο που στις περισσότερες περιπτώσεις χρειάζεται πολύς χρόνος για να μπορέσει το άτομο να πάρει στα χέρια του την κατάσταση και να προχωρήσει σε καταγγελία. Πολλές φορές, επίσης, το τραύμα είναι τόσο μεγάλο που τα θύματα αποκρύπτουν το γεγονός για πάντα.

Αποτελέσματα ερευνών καταδεικνύουν ότι οι γυναίκες απειλούνται ιδιαιτέρως από τη βία στο χώρο εργασίας. Συγκεκριμένα, μελέτη του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση της Ζωής και της Εργασίας έδειξε οι εργαζόμενες γυναίκες είναι περισσότερο εκτεθειμένες στον εκφοβισμό (bullying) στο χώρο εργασίας, σε σημαντικό βαθμό σε σχέση με άνδρες συναδέλφους τους. Η διαφορά είναι ακόμα μεγαλύτερη στην περίπτωση της σεξουαλικής παρενόχλησης, όπου 3 φορές περισσότερες γυναίκες εργαζόμενες αναφέρουν ότι έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση σε σχέση με τους άνδρες συναδέλφους τους.

Στην Ελλάδα ξεκίνησαν, πρόσφατα, να ανοίγουν τα στόματα, τόσο για σεξουαλικές επιθέσεις, όσο και για εκφοβισμό και βία σε χώρους εργασίας. Οι γυναίκες έσπασαν τη σιωπή τους και με τόλμη κατήγγειλαν τον θύτη, ανοίγοντας έναν τεράστιο διάλογο για τους λόγους που κρατούσαν τη σιωπή τους και την επιλογή της χρονικής στιγμής για την αποκάλυψη ενός τέτοιου γεγονότος. Για την αντιμετώπιση του εργασιακού εκφοβισμού, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί την ενίσχυση του νομικού οπλοστασίου, με οδηγία της προς τα κράτη - μέλη, για την ενσωμάτωση από αυτά, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, της Σύμβασης 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για τη βία και την παρενόχληση στο χώρο εργασίας.

Στο πλαίσιο αυτό, ως βουλευτής που ασχολούμαι ενεργά με τα κοινωνικά θέματα αλλά και ως νομικός, ενήργησα άμεσα και κατέθεσα αρμοδίως προτάσεις προκειμένου να ληφθεί κοινοβουλευτική δράση για το θέμα αυτό. Συγκεκριμένα, αυτές συνίστανται στην αντιμετώπιση των θεμάτων ανεπαρκούς καταγγελίας με τη θέσπιση επίσημων διαδικασιών για την καταγγελία  της παρενόχλησης, στο πλαίσιο των οποίων θα εντάσσονται και οι ανώνυμες καταγγελίες, την αντιμετώπιση θεμάτων κοινωνικού στιγματισμού, την πλήρη εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, την ενσωμάτωση της Σύμβασης 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, καθώς και την ανάληψη πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση αναδυόμενων μορφών βίας, όπως για παράδειγμα στον κυβερνοχώρο, που εκτείνεται από την ανεπιθύμητη επικοινωνία, το «τρολάρισμα» και τον κυβερνοεκφοβισμό έως τη σεξουαλική παρενόχληση και τις απειλές βιασμού.

Επιπρόσθετα, είναι σημαντικό ότι από τον ΟΑΕΔ υλοποιείται πρόγραμμα απασχόλησης ευπαθών κοινωνικών ομάδων, στο οποίο εντάσσονται για πρώτη φορά οι κακοποιημένες γυναίκες. Αποτελεί μία δράση που υιοθέτησε την κατ’ αρχήν πρότασή μου για την επιδότηση των εργοδοτών για την επανένταξη των κακοποιημένων γυναικών στην αγορά εργασίας που είχα καταθέσει στις αρμόδιες Επιτροπές της Βουλής.  Παράλληλα, παρεμβάσεις πρόληψης με στόχο την ενημέρωση και την εκπαίδευση του προσωπικού στο χώρο εργασίας, όπως έχει αποδειχθεί και ερευνητικά, συμβάλλουν στη βελτίωση και στη δημιουργία ενός θετικού κλίματος μεταξύ των εργαζομένων, αλλά και στη μείωση ζημιογόνων καταστάσεων για την επιχείρηση.

Η αποκάλυψη ενός τέτοιου γεγονότος θέλει πολύ θάρρος και δύναμη. Ο εργασιακός εκφοβισμός δεν είναι μια μόδα ή μια τάση που εμφανίζεται ανά τα χρόνια και μετά εξαφανίζεται. Ούτε σταματά, αν κλείνουν τα στόματα. Η αποκάλυψη ενός τέτοιου γεγονότος θέλει πολύ θάρρος και δύναμη. Και η Πολιτεία οφείλει να εξασφαλίζει όλα τα εχέγγυα και για την ενθάρρυνση της αποκάλυψής του αλλά και για την τιμωρία του θύτη σε εύλογο χρονικό διάστημα προστατεύοντας τα θύματα.