Το Σύνταγµα ως... λάστιχο

Στη δηµόσια συζήτηση των ηµερών, όπου κυριαρχούν το σκάνδαλο Novartis και οι εξελίξεις που θα πυροδοτήσει η κύρωση της Συµφωνίας των Πρεσπών, διαµορφώνεται µια τάση υπαγωγής των πάντων στην έννοια της «εκτροπής». Επιχειρείται έτσι να εµπεδωθεί η αίσθηση ότι επίκεινται γεγονότα που θίγουν τη δηµοκρατική τάξη και να παγιωθεί κλίµα παραβίασης της νοµιµότητας και προσβολής των θεσµών.

Στην περίπτωση της Συµφωνίας των Πρεσπών και όσων θα συµβούν µετά την πιθανή κύρωσή της, η αντιπολίτευση και τα media που συντονίζονται µαζί της υφαίνουν το σενάριο µιας επικίνδυνης µεθόδευσης η οποία ακούει στο όνοµα «κυβέρνηση ανοχής». Κατά την αφήγησή τους, µετά την κύρωση της Συµφωνίας και τη διαφαινόµενη αποχώρηση από την κυβέρνηση του Πάνου Καµµένου και όσων εκ των βουλευτών των ΑΝΕΛ τον ακολουθήσουν, ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί του, «γαντζωµένοι στις καρέκλες», θα κυβερνούν χωρίς να διαθέτουν κοινοβουλευτική νοµιµοποίηση.

Είναι άραγε έτσι; Φλερτάρει πράγµατι ο ΣΥΡΙΖΑ µε µια αντίληψη νοµής της εξουσίας που δεν κινείται στην τροχιά του δηµοκρατικού κεκτηµένου, ή µήπως η όλη υπόθεση δεν είναι παρά προπέτασµα πολιτικού καπνού; Τα πράγµατα µε τη σειρά:

Το Σύνταγµα περιγράφει περιοριστικά µε ποιους τρόπους πέφτει µια κυβέρνηση ή πώς χάνεται η δεδηλωµένη. Οι δρόµοι είναι τρεις: παραίτηση, υπερψήφιση πρότασης µοµφής (που καταθέτει η αντιπολίτευση), καταψήφιση πρότασης εµπιστοσύνης (που καταθέτει η κυβέρνηση). 

Πουθενά δεν αναφέρεται ότι οι κυβερνήσεις οφείλουν να ζητούν ψήφο εµπιστοσύνης υποχρεωτικά, παρά µόνο στην περίπτωση της έναρξης της θητείας τους (προγραµµατικές δηλώσεις).

Το γεγονός ότι το Σύνταγµα «δυσκολεύει» τη διαδικασία της µοµφής (για την υπερψήφισή της απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία) ενώ «διευκολύνει» την ανανέωση της εµπιστοσύνης (αρκεί πλειοψηφία των παρόντων) δείχνει ότι ο συνταγµατικός νοµοθέτης θέλησε να ενισχύσει την κυβερνητική σταθερότητα και να αποτρέψει φαινόµενα διαρκών αµφισβητήσεων. Το ίδιο φανερώνει άλλωστε και η διάταξη που απαγορεύει την κατάθεση πρότασης µοµφής προ της παρόδου εξαµήνου από την κατάθεση της προηγούµενης.

Πού στηρίζεται λοιπόν η «εκτροπή» και πού πατάει η «έλλειψη νοµιµοποίησης»; Οσοι υποστηρίζουν τη συγκεκριµένη θέση παραδέχονται ότι το Σύνταγµα δεν αποκλείει την πιθανότητα µια κυβέρνηση να στηρίζεται σε λιγότερους από 151 βουλευτές, ισχυρίζονται ωστόσο ότι το αποκλείει η... παράδοση αφού από τη µεταπολίτευση και µετά ποτέ δεν συνέβη κάτι αντίστοιχο.

Σύµφωνοι, αλλά... ας συνεννοηθούµε: Το γεγονός ότι ο Τσίπρας µπορεί να µην αποδειχθεί φίλος των «παραδόσεων» δεν τον καθιστά και φίλο των «εκτροπών». Μπορεί να συνεχίσει να κυβερνά µέχρις ότου αποφασίσει να οδηγήσει τη χώρα στις κάλπες ή µέχρι τη στιγµή που θα θελήσει να διεκδικήσει την ανανέωση της εµπιστοσύνης της Βουλής, το τέλος της θητείας του ωστόσο δεν µπορεί να επιβληθεί µε άλλον τρόπο πλην της υπερψήφισης πρότασης µοµφής. Σε κάθε περίπτωση, το Σύνταγµα δεν είναι... λάστιχο για να προσαρµόζεται σε προτεραιότητες και στρατηγικές. Βολεύει δεν βολεύει, λέει αυτά που λέει...