Φόβοι στην Τουρκία ότι η αμερικανική πλάστιγγα γέρνει προς την Ελλάδα

Στην πρώτη αποτίμηση που κάνει η Τουρκία, τώρα που κάθισε η σκόνη από τις πρώτες επαφές του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν με Νίκο Δένδια και Μεβλούτ Τσαβούσογλου, εκτιμά ότι η αμερικανική... πλάστιγγα γέρνει πιο πολύ υπέρ της Ελλάδας κι όχι προς την πλευρά της. Η διαφορά προσέγγισης του Μπλίνκεν ήταν τόσο εξόφθαλμη που φάνηκε ακόμη και στην Τουρκία. Στη «σύγκριση» που έκανε αντιλήφθηκε ξεκάθαρα πώς η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει διπλωματικά τις δύο χώρες.

Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι την άλλη μέρα της επικοινωνίας, φιλοκυβερνητικά μέσα στην Τουρκία, έλεγαν ότι «οι ΗΠΑ έκλεισαν το μάτι στην Ελλάδα για την ανατολική Μεσόγειο, ενώ στο μήνυμα για την Τουρκία υπήρχε μόνο σύσταση για τους S-400». Βέβαια, το γεγονός ότι τα τηλεφωνήματα και προς τους δύο υπουργούς Εξωτερικών Ελλάδας-Τουρκίας έγιναν την ίδια ημέρα ερμηνεύτηκε –στην Τουρκία πάντα- ως βήμα που συνάδει με την παραδοσιακή αμερικανική πολιτική στη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ.

Αλλά από την άλλη συνιστά και την πρώτη απτή ένδειξη της μελλοντικής πορείας των σχέσεων στο τρίγωνο Αθήνας-Ουάσιγκτον-Άγκυρας. 

Τι σημαίνει αυτό κατά την Τουρκία;

Ότι ο κ. Μπλίνκεν έστειλε ένα μήνυμα συνεργασίας στην Ελλάδα, ενώ στην Τουρκία μήνυμα ότι «η ατζέντα μας είναι προβληματική», είτε αυτή λέγεται S-400, είτε αυτή ονομάζεται ανατολική Μεσόγειος και Συρία, είτε ανθρώπινα δικαιώματα.

Μάλιστα στο θέμα των S-400, ο Μπλίνκεν κατέστησε σαφές, όπως επισημαίνουν τουρκικές πηγές, ότι η Ουάσιγκτον δεν αντιμετωπίζει θετικά ούτε καν την πρόταση Ακάρ για μη ενεργοποίηση του συστήματος, την επονομαζόμενη δηλ. ‘φόρμουλα της Κρήτης’.

Μεσοβέζικη κατάσταση για τις ΗΠΑ δεν υπάρχει: Είτε τους διώχνετε –και μάλιστα ακούγεται και για ένα αμερικανικό τελεσίγραφο που έχει δοθεί 6 μηνών στην Άγκυρα-, είτε κυρώσεις. Με άλλα λόγια, η Τουρκία συνειδητοποίησε μία διαφορετική προσέγγιση από τη νέα αμερικανική κυβέρνηση απέναντι στην Ελλάδα και την Τουρκία. Πιο ευνοϊκή για την Αθήνα.

Το σύννεφο που έχει... βροντή

Κι αυτό ήταν μόνο άλλο ένα λιθαράκι, που προστέθηκε στην ήδη τεταμένη κατάσταση μεταξύ Τουρκίας-ΗΠΑ. Άλλο ένα γεγονός που προκαλεί δυσφορία και δυσαρέσκεια στην τουρκική πολιτική ηγεσία. Απόδειξη οι δηλώσεις που ακούμε κατά των ΗΠΑ τις τελευταίες ημέρες. 

Μετά τον Ερντογάν και την πολιτική ηγεσία που καταφέρθηκε εναντίον των ΗΠΑ με σκληρά λόγια και χαρακτήρισε μέχρι και «γελοίες» τις ανακοινώσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, είναι κι ο τύπος που τροφοδοτεί ένα έντονα αντι-αμερικανικό κλίμα πάλι.

Η εφημερίδα «Χουριέτ» πρωτοστατούσε χθες στην αντι-αμερικανική εκστρατεία. «Οι ΗΠΑ μεταφέρουν όπλα στους δολοφόνους!», έγραφε στο πρωτοσέλιδό της την Τρίτη, αναφερόμενη στη στρατιωτική στήριξη που δίνεται στους Κούρδους του Ιράκ και τη Συρία.

Η κρίση στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ έχει ήδη ξεκινήσει.

Οι εκατέρωθεν «βροντερές» δηλώσεις από τις αρχές του χρόνου (για κυρώσεις, για ανθρώπινα δικαιώματα, για Κούρδους, για ανατ. Μεσόγειο κλπ. κλπ.) αποτελούν ξεκάθαρα σημάδια ότι έχει γίνει μία κακή αρχή με τις ΗΠΑ και την Τουρκία.

Κι επίσης, αποτελούν εμφανή δείκτη ότι υπάρχει κρίση εμπιστοσύνης μεταξύ τους. Γι’ αυτό το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έβαλε τη λέξη «αν…» στο συλλυπητήριο μήνυμά του προς την Άγκυρα σχετικά με το ποιος είναι υπεύθυνος για το θάνατο των 13 Τούρκων πολιτών στο βόρειο Ιράκ. «Αν επαληθευτεί ότι το ΡΚΚ τους σκότωσε, τότε καταδικάζουμε έντονα την ενέργεια αυτή», ανέφερε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ μετά την αποκάλυψη της τραγωδίας, σημάδι ότι δεν εμπιστεύονται τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και την πολιτική του. 

Βέβαια, υπάρχει και μία άλλη ανάγνωση της κατάστασης των αμερικανο-τουρκικών σχέσεων. Ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σηκώνει τους τόνους με τις ΗΠΑ στο πλαίσιο μίας τακτικής. Για την ενίσχυση της «εικόνας ενός ηγέτη που αψηφά τις ΗΠΑ» τόσο στο εσωτερικό του ακροατήριο, όσο και στο διεθνές. «Ο Δαυίδ που πολεμά τον Γολιάθ».

Οριστικό τέλος ή νέα αρχή για τις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις;

Όπως και να διαβαστεί, πάντως, η Άγκυρα τελευταία νιώθει να δέχεται μία συνεχή διπλωματική επίθεση από το επιτελείο του νέου Αμερικανού προέδρου και η έντονη ρητορική εκατέρωθεν δείχνει ότι τα σύννεφα έχουν εξελιχθεί σε βροντές πλέον.

«Άραγε η σχέση Τουρκίας-ΗΠΑ έχει τελειώσει οριστικά ή θα τεθεί σε ένα νέο πλαίσιο από το μηδέν;», αναρωτιούνται οι πολιτικοί αναλυτές στην Τουρκία. «Δύσκολο με τους ίδιους παίκτες που σήμερα κοντράρονται…», απαντούν αμέσως οι ίδιοι.

Το μόνο σίγουρο από όλα αυτά είναι ότι το μέλλον των τουρκο-αμερικανικών σχέσεων προβλέπεται προβληματικό και αινιγματικό. Κι όταν μάλιστα προστίθεται σε αυτό και μία «αμερικανική εύνοια» προς την Ελλάδα, τότε είναι που μπορεί να εκνευρίσει ακόμη περισσότερο την Άγκυρα…