1821: Η «Κραταιά Δύναμις» και οι «Φωτισμένοι λαοί»

Τα 200 χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης, της Απελευθέρωσης, της Παλιγγενεσίας! Της ίδρυσης του σύγχρονου Ελληνικού κράτους. Της πατρίδας, που μας αγκαλιάζει και ενίοτε, μας πληγώνει. Της πατρίδας, που νοσταλγούμε όταν είμαστε στο εξωτερικό.  Τα 200  αυτά χρόνια έχουν σημαδευτεί από πολέμους, κρίσεις, ξεριζωμούς, εμφυλίους, αδικίες αλλά παράλληλα έχουν ενισχύσει την ταυτότητά μας, την εθνική αυτοπεποίθηση μας, την πίστη  ότι δυνάμεθα να πετύχουμε τα πάντα.

Δεν είμαστε πλέον υποτελείς, είμαστε ελεύθεροι! Δεν φιλοξενούμαστε πια σε αλλότριους τόπους, έχουμε τη δική μας γη. Και ως συνονθύλευμα προσφύγων και κατατρεγμένων προγόνων, οφείλουμε να υπερασπιζόμαστε τους σύγχρονους μετανάστες και να τους περιθάλπουμε ανελλιπώς.  Η Ελληνική Επανάσταση εκδηλώθηκε σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από πλείστους αντίστοιχους αγώνες. Υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής που συνδέει το σύνολο των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων ανά τον πλανήτη, κατά τον 18ο και 19ο αιώνα.

Η Αμερικανική Επανάσταση του 1776, η Γαλλική Επανάσταση του 1789, οι εξεγέρσεις στη Λατινική Αμερική, που συνέβαλαν στη δημιουργία ανεξαρτήτων κρατών και οι αγώνες, το 1848, για την απελευθέρωση της Ιταλίας από τον αυστριακό ζυγό, υπό τον Γκαριμπάλντι, εμπνεύστηκαν από τις ιδέες του Διαφωτισμού, όπως αυτές εξαπλώθηκαν μέσω του Τεκτονισμού.Τεκμήρια της επιρροής αυτής, επιζούν ως σήμερα στη Γαλλία (θυμηθείτε το τρίπτυχο «Ελευθερία-Ισότης-Αδελφότης») και στις ΗΠΑ, με την απεικόνιση του Τεκτονικού «Πανόπτη» σε χαρτονομίσματα και άλλα έγγραφα.

Είναι γεγονός ότι όλες οι «μυστικές εταιρείες», από τη Φιλική Εταιρεία, που θεμελιώθηκε από τους Ξάνθο, Τσακάλωφ και Σκουφά, τη «Λέσχη Φοίνιξ», που ιδρύθηκε από τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο το 1787, το «Ελληνόγλωσσο Ξενοδοχείο», και την «Φιλόμουσο Εταιρεία» υπό τον Ιωάννη Καποδίστρια, αποτελούσαν Τεκτονικά εργαστήρια, στα οποία οι έννοιες της Ελευθερίας, της Δικαιοσύνης και εν γένει της Εξέλιξης του Ανθρώπου, ήταν πρωταρχικής σημασίας. Σημαντικός αριθμός των ηγετών του 1821, γαλουχήθηκε με αυτές τις Ιδέες: ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Α. Μαυροκορδάτος, ο Α. Υψηλάντης, ο Ι. Καποδίστριας, ο Ε. Ξάνθος.

Η πίστη στην Άκρατη Ελευθερία, την Επιστήμη και την Λογική, ενάντια  στην υποδούλωση και τον σκοταδισμό που εκπροσωπούσε η Οθωμανική Αυτοκρατορία, χαρακτηρίζουν πλήθος γραπτών έργων της εποχής. Η «Επαναστατική Προκήρυξη» του Αλέξανδρου Υψηλάντη, την οποία συνέγραψε και διένειμε στις 24 Μαρτίου 1821, περιέχει αναφορές στην Ελευθερία, την Ευδαιμονία και τα Ιδία Δικαιώματα. Μνημονεύονται και οι «φωτισμένοι» λαοί της Ευρώπης, ως τιμητές των Αρχών του Διαφωτισμού. Ενώ αξίζει να εξετασθεί η πιθανότητα η «Κραταιάν Δύναμιν» η οποία θα «υπερασπισθεί τα Δίκαιά μας», να αφορά την κοσμοθεωρία του Διαφωτισμού και όχι την Ρωσική αυτοκρατορία, όπως συχνά αναφέρεται.

Ενόψει της επετείου των 200 ετών από την Παλιγγενεσία, αξίζει να εξετάσουμε την συνδρομή του Διαφωτισμού και του Τεκτονισμού στην κοσμοθεωρία των πρωτοστατών του 1821