Κρατική καταστολή: Επιστροφή στο παρελθόν ή εικόνα από το μέλλον;

Το τελευταίο διάστημα απασχόλησαν έντονα το δημόσιο διάλογο, τα φαινόμενα κλιμακούμενης έντασης της καταστολής, τόσο ενάντια στις λαϊκές, φοιτητικές και άλλες κινητοποιήσεις, όσο και ενάντια σε μεμονωμένους πολίτες, με αποκορύφωμα το πρόσφατο απαράδεκτο περιστατικό της Νέας Σμύρνης. Αυτή η επίδειξη κρατικής πυγμής απ’ την κυβέρνηση, είναι άραγε μια εμμονή της ΝΔ, όπως επιχειρούν να παρουσιάσουν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΙΝΑΛ, άλλα κόμματα; Ή μήπως είναι συνειδητή επιλογή και ανάγκη του ίδιου του αστικού κράτους; 

Εύκολα κανείς μπορεί να διαπιστώσει ότι η κρατική καταστολή υπήρξε διαχρονικά προπομπός ή φυσικό ακόλουθο της αντιλαϊκής πολιτικής των κυβερνήσεων. Οι διεκδικήσεις των υγειονομικών, που αναδείκνυαν τις μεγάλες ελλείψεις στο δημόσιο σύστημα υγείας, απαντήθηκαν με καταστολή, συκοφάντηση, ακόμα και “προειδοποιητική” κίνηση πειθαρχικών και ποινικών διώξεων. Οι κινητοποιήσεις των ταξικών σωματείων, που έσπαγαν τη σιωπή και διεκδικήσουν μέτρα προστασίας της υγείας και του εισοδήματος των εργαζομένων, αντιμετωπίστηκαν με καταστολή, προσαγωγές στο σωρό και κυρίως με προσπάθεια ενοχοποίησής τους για τη δραματική εξέλιξη της πανδημίας. Όπως ακριβώς και οι κινητοποιήσεις των φοιτητών, που ζητάνε να επιστρέψουν με ασφάλεια μετά από ένα χρόνο στα αμφιθέατρα και αντί γι’ αυτούς περνούν το κατώφλι των Πανεπιστημίων ειδικά αστυνομικά σώματα. 

Όμως αυτού του είδους οι επιλογές δεν αξιοποιήθηκαν εξίσου από κυβερνήσεις όλων των “αποχρώσεων”; Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, από όλες τις κυβερνήσεις, επιστρατεύτηκαν απέναντι στο εργατικό- λαϊκό κίνημα, τις φοιτητικές- μαθητικές κινητοποιήσεις, ακόμα και τους συνταξιούχους, τα ΜΑΤ αλλά και πιο εξελιγμένοι κατασταλτικοί μηχανισμοί, όπως οι αύρες, που έκαναν το «ντεμπούτο» τους στους δρόμους της Αθήνας, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης, επανέφερε στη λαϊκή μνήμη, μια λέξη που συνδέθηκε με τις πιο μαύρες στιγμές της ιστορίας, μετατρέποντας σε ιδιώνυμο τις λαϊκές διαμαρτυρίες ενάντια στους πλειστηριασμούς. Η ΝΔ πήρε απ’ το ΣΥΡΙΖΑ ένα ήδη ασφυκτικό νομοθετικό πλαίσιο για τα λαϊκά δικαιώματα και ελευθερίες και προχωράει στην περαιτέρω θωράκιση του συστήματος. Στη διαδρομή αυτής της “σκυταλοδρομίας” γράφτηκε ο νέος, πιο αντιδραστικός νόμος για τον περιορισμό των διαδηλώσεων.

Είναι τελικά τυχαίο, ότι η κρατική καταστολή και αυταρχισμός επιστρατεύονται, το διάστημα αυτό, από όλες τις κυβερνήσεις των κρατών της ΕΕ;  Όπου επίσης μαστίζονται από την πανδημία, όπου με τον ίδιο τρόπο καταρρέουν τα δημόσια συστήματα υγείας και επίσης δεν παίρνονται τα απαραίτητα μέτρα προστασίας; Είτε απ’ τη φιλελεύθερη κυβέρνηση του Μακρόν στη Γαλλία, όπου εν μέσω μεγάλων λαϊκών αντιδράσεων ψηφίστηκε ο νόμος για την “καθολική ασφάλεια”, μέτρο έντασης της καταστολής και της λογοκρισίας, είτε απ’ τη σοσιαλδημοκρατική, δήθεν “προοδευτική” κυβέρνηση του Σάντσεθ στην Ισπανία, όπου απαγορεύτηκαν ακόμα και οι διαδηλώσεις για την Παγκόσμια Μέρα της γυναίκας. Με τον ίδιο τρόπο εκφράστηκε η καταστολή και στην Ιταλία, με την απαγόρευση των απεργιών, που είχαν ως αίτημα να κλείσουν οι βιομηχανίες στο Βορρά που είχαν γίνει εστίες υπερμετάδοσης του κορονοϊού.  

Αυτό, λοιπόν, το αδιάκοπο νοητό νήμα που συνδέει τα φαινόμενα κρατικής καταστολής, είναι που επιβεβαιώνει ότι η ύπαρξή της αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της επιβολής της αντιλαϊκής πολιτικής. Μια τέτοια παραδοχή, είναι εξάλλου λίγο πολύ ομολογημένη, όταν τόσο στις επίσημες εκθέσεις της ΕΕ, όσο και στην πρόσφατη “Λευκή Βίβλο”, για τη δήθεν εξυγίανση των αστυνομικών σωμάτων, περιγράφεται, ως ένας απ’ τους μεγαλύτερους κινδύνους για την ασφάλεια και τη συνοχή του αστικού κράτους, η “λαϊκή διαμαρτυρία” και ο “ριζοσπαστισμός”.

Γι’ αυτό λοιπόν, τα φαινόμενα κρατικής καταστολής, η επίδειξη κρατικής πυγμής, δεν αποτελούν επιστροφή δήθεν σε ένα αυταρχικό αντιδημοκρατικό παρελθόν. Αλλά δείχνουν την προετοιμασία για ένα μέλλον που είναι βέβαιο ότι θα ‘ρθει και που φοβίζει την σημερινή άρχουσα τάξη. Είναι η προετοιμασία απέναντι στη λαϊκή οργή, που αργά ή γρήγορα θα εκδηλωθεί, για τις βαριές συνέπειες που για άλλη μια φορά ετοιμάζονται να φορτώσουν στις πλάτες του λαού. Γιατί γνωρίζουν καλά και φοβούνται την αλήθεια που κρύβει ο στίχος: “μεγάλο ποτάμι φουσκωμένο η οργή του λαού… ποιος τη σταματάει;”. Αυτός λοιπόν ο πυρετώδης εξοπλισμός των κατασταλτικών μηχανισμών του κράτους, μπορεί να γεννάει ανησυχία στο λαό, είναι όμως ταυτόχρονα και η μεγαλύτερη ομολογία για τη δύναμη που ο ίδιος διαθέτει. Κι αυτό δεν μπορεί παρά να είναι αισιόδοξο!