Απόψεις|01.04.2021 10:04

Στην πρώτη γραμμή των διεκδικήσεων η Ελλάδα

Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου

Οι διπλωματικές εξελίξεις στην ΕΕ, που αφορούν στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και στη συμπεριφορά της Τουρκίας, επιβεβαιώνουν τη μεθοδική, σταθερή και επίμονη πολιτική της Ελλάδας τα τελευταία τριάντα χρόνια. Με τη διαπίστωση αυτή δεν παραβλέπονται ή αναιρούνται λάθη χειρισμών κατά την άσκηση πολιτικής, αντίθετα γίνεται αντιληπτό ότι η πολιτική εξελίσσεται με επιτυχίες, αλλά και με αποτυχίες, που διορθώνονται στη συνέχεια, ώστε ο τελικός απολογισμός να έχει θετικό πρόσημο. Θρίαμβοι και πανηγυρισμοί δεν μπορούν καθημερινώς να συνοδεύουν κάθε κίνηση, κάθε απόφαση.

Έτσι αυτή τη στιγμή, που η σκληρή πραγματικότητα των ημερών δεν ανέχεται υπέρμετρες εκδηλώσεις, απλώς καταγράφονται τα θετικά αποτελέσματα της εξωτερικής μας πολιτικής. Διαφοροποιήσεις στην ανάλυση των αποτελεσμάτων φυσικά και υπάρχουν. Όμως, όπως συχνά επισημαίνεται, η κοινωνία των πολιτών, τα κέντρα ανάλυσης και προβληματισμού προσφέρουν θετικότατο έργο όταν ανοίγουν τη συζήτηση χωρίς να επιδιώκουν να επιβάλλουν πολιτικές κατευθύνσεις. Οι επιλογές της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής αποτελούν ευθύνη της εκάστοτε δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης, την οποία η αντιπολίτευση κρίνει και προσπαθεί να κερδίσει στις επόμενες εκλογές.

Η Ελλάδα διευρύνει το ρόλο της στην περιοχή αναπτύσσοντας πρωτοβουλίες, που εξυπηρετούν και την ευρύτερη στρατηγική επιδίωξη της Δύσης. Απέναντι σε αυτή την ουσιαστική πολιτική ορισμένοι γείτονές μας επιχειρούν να αντιτάξουν τη δική τους άποψη, που μέχρι σήμερα δεν τους αποφέρει αποτελέσματα που επιδιώκουν. Ό,τι συμβαίνει αυτή την περίοδο δεν σημαίνει ότι παγιώνει και εξασφαλίζει τη μελλοντική κατεύθυνση των διεθνών σχέσεων. Το κείμενο του Συμβουλίου Κορυφής που θεωρείται ήπιο μπορεί τον Ιούνιο να αποδειχθεί πολύ σκληρό για την Τουρκία σε περίπτωση που η Άγκυρα επιλέξει αποστασιοποίηση από τις δεσμεύσεις στην ΕΕ και στο Διεθνές Δίκαιο. Στη διπλωματική πορεία της η χώρα μας έχει καταγραψεί εξελίξεις, που εξέπληξαν τους αντιπάλους, όπως

  • Η επιτυχής ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ, όταν όλος ο κόσμος, η πλειοψηφία των κρατών μελών, αλλά και η Τουρκία μάχονταν με σιγουριά για την απόρριψη της κυπριακής ένταξης με ανοιχτό το θέμα της κατοχής εδάφους της Κύπρου, που παράνομα επιβάλλει Τουρκία.
  • ΕΕ αλλά και ΟΗΕ αφοπλισμένοι από τη δυναμική του κυπριακού δημοψηφίσματος δεν μπόρεσαν να "τιμωρήσουν" τον κυπριακό λαό για την απόφασή του, παρά τις προσπάθειες μεγάλων ή μικρότερων δυνάμεων προς την κατεύθυνση αυτή.
  • Ατελέσφορη βρετανική πολιτική στο πλαίσιο της ΕΕ, ώστε να «ταϊβανοποιηθεί» το Κυπριακό, με αποτέλεσμα να εκτεθούν Λονδίνο και Άγκυρα.
  • Η νέα στρατηγική, που οδηγεί την Άγκυρα στο στόχαστρο των ΗΠΑ.

Επειδή όμως όλα τα θέματα εξωτερικής πολιτικής απαιτούν και δεύτερη ανάγνωση δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τον μουσουλμανικό κόσμο στον οποίο η Τουρκία έχει ερείσματα και ισχυρούς χρηματοδότες. Η αλληλεγγύη των μουσουλμανικών χωρών εκδηλώνεται και με υπέρογκες οικονομικές ενισχύσεις, αφανείς και άδηλες για το διεθνές οικονομικό σύστημα. Η δημόσια καταγγελία του επικεφαλής της τουρκικής αντιπολίτευσης, που αφορά στη σχέση τουρκικής κυβέρνησης και προέδρου Ερντογάν με τους αδελφούς μουσουλμάνους, υπαινίσσεται πολιτικά ακριβώς αυτό το θέμα. Επίσης στην κλονιζόμενη τουρκική οικονομία έχουν επενδυθεί δισεκατομμύρια δολαρίων, που προέρχονται από το σύνολο των χωρών του Κόλπου για σταθεροποίηση της Τουρκίας.

Η στρατηγικά επεκτεινόμενη Ρωσία και η οικονομικά διαφοροποιούμενη Κίνα συμπληρώνουν την εικόνα στην περιοχή επιβεβαιώνοντας ότι μονιμότητα των διπλωματικών επιτευγμάτων δεν αποτελεί κανόνα για τις διεθνείς σχέσεις.

Ο ταχύτατα εναλλασσόμενος κόσμος επιβάλλει αδιάκοπη δραστηριότητα και εγρήγορση της χώρας μας. Στρατηγικές, πολιτικές και αμυντικές, συνεργασίες όπως αυτές με ΗΠΑ, Ισραήλ, Αίγυπτο, Γαλλία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Σαουδική Αραβία και γιατί όχι με Ινδία αποτελούν τακτική ολοκλήρωση της διπλωματικής μας δραστηριοποίησης. Σαφώς και δεν τίθενται σε δεύτερη μοίρα ουσιαστικά θέματα, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι ελευθερίες του ατόμου. Όμως, όπως όλα τα κράτη έτσι και η Ελλάδα έχει το μέτρο και την επίγνωση των απαιτήσεων της γενικότερης συζήτησης.

Το αντικείμενο των διεθνών μας σχέσεων προκύπτει από τις εθνικές επιδιώξεις και την απαίτηση εξυπηρέτησης των εθνικών μας συμφερόντων. Απόψεις που προβάλλουν την κατατρόπωση της Τουρκίας έχουν το δικό τους σημείο εκκίνησης, που βεβαίως δεν απορρίπτεται, αλλά δεν αποτελούν πλέον την μοναδική εθνική προτεραιότητα της δραστικής και όχι «αντανακλαστικής» Εξωτερικής Πολιτικής. Η αποτελεσματικότητα των επιλογών μας στον Έβρο, η θωράκιση και στεγανοποίηση των συνόρων μας, χερσαίων και θαλασσίων, η προώθηση του στρατηγικού διαλόγου στην περιοχή μας και τα πολυμερή αμυντικά σχήματα προκύπτουν από εξελισσόμενη πολιτική και όχι από ασθμαίνουσες προσπάθειες ώστε να αποτραπούν οι τουρκικές προκλήσεις.

Επιδιώκουμε να βρεθούμε μπροστά από τα γεγονότα, να αιφνιδιάσουμε τον αντίπαλο, όποτε απαιτείται, αλλά και να διατηρήσουμε σημαντική συμβολή υπηρετώντας τα συμφέροντα της χώρας έστω και αν αλλάζουν ταχύτατα συσχετισμοί και συμμαχίες στο σύγχρονο κόσμο των διεθνών σχέσεων.

ΤουρκίασυμμαχΣύνοδος ΚορυφήςΑνατολική Μεσόγειος