Ψήφος αποδήμων: Τι αλλάζει με τις τροποποιήσεις Βορίδη

Με αφορμή τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας για άρση περιοριστικών όρων στο δικαίωμα άσκησης ψήφου των απόδημων, την υποστηρικτική δημόσια τοποθέτηση του Κινήματος Αλλαγής και τη φοβική αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ, αξίζει νομίζω να υπενθυμίσουμε για άλλη μια φορά ορισμένα αυτονόητα.

Πρώτον: Δεν είναι κακό να ορίζεις υπό προϋποθέσεις τους απόδημους και τους ομογενείς και ως μια πολιτική κοινότητα. Δηλαδή, να τους εκχωρείς δικαίωμα ψήφου. 

Δεύτερον: Οι εκλογικές αναμετρήσεις της  Ελλάδας θα διεξαχθούν με το νυν υπερκομματικό νόμο που θα παραμείνει, εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ εναντιώνεται στις τροποποιήσεις του και δε συγκεντρώνεται στη Βουλή η απαραίτητη πλειοψηφία. Με τις προϋποθέσεις αυτού του νόμου, ουσιαστικά, δικαίωμα συμμετοχής στις εθνικές εκλογές θα έχουν μόνο οι νεοματανάστες και οι νεομετανάστριες Έλληνες και Ελληνίδες που έφυγαν από την Ελλάδα την προηγούμενη δεκαετία της κρίσης. 

‘Όμως, ακόμη και αν τροποποιούνταν ο νόμος, οι μεγάλες και «παλιές» ομογένειες του εξωτερικού, για παράδειγμα στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία, στον Καναδά, δεν θα εγγραφόταν μαζικά, ή σε σημαντικό βαθμό, στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, ώστε να άλλαζαν εκλογικά δεδομένα της Ελλάδας. Γιατί; Επειδή αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους πρωτίστως ως ελληνικής καταγωγής Αμερικανούς, Αυστραλούς και Καναδούς πολίτες και συμμετέχουν στις εκλογές και στην πολιτική διαδικασία των πατρίδων τους, εκεί όπου ζουν, εκεί όπου οι πολιτικές επιλογές και οι συνέπειές τους έχουν αντίκρισμα στις ζωές τους.

Η κυβέρνηση, ή έχει αυταπάτες για τη δυνατότητά της να ενισχυθεί σημαντικά από την ψήφο των αποδήμων, ή... έχει ήδη δει και καταλάβει πως η πρωτοβουλία, στην πραγματικότητα έχει αποτύχει παταγωδώς, με λίγες ως τώρα εγγραφές και μικρό ενδιαφέρον των απόδημων για συμμετοχή, οπότε...  Προσπαθεί να διευκολύνει τη διαδικασία κερδίζοντας εντυπώσεις, μια και γνωρίζει πως ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ και ενδεχομένως άλλες δυνάμεις θα εναντιωθούν. Επίσης, με το να φέρει αυτό το θέμα στη δημόσια συζήτηση, αποσπάει για λίγο την προσοχή των ΜΜΕ και των πολιτών, από τα άλλα της υπαρκτά οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα.

Το Κίνημα Αλλαγής καλωσορίζει αυτές τις τροποποιήσεις Βορίδη, γιατί έχει ρίζες στην πρώτη γενιά των αποδήμων, σημαντικό διαχρονικό αίτημα της οποίας είναι η άσκηση εκλογικού δικαιώματος από τις χώρες μόνιμης διαμονής της. Η γενιά όμως αυτή, πλέον, αν εξαιρέσεις το νεομεταναστευτικό ρεύμα της δεκαετίας του 2010, είναι δημογραφικά και εκλογικά ασήμαντη και οδεύει προς τη βιολογική της εξαφάνιση.

Αυτό που δύσκολα κατανοείται, είναι η φοβική αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ. Εναντιώνεται στις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης παίζοντας «μπάλα» στο οριοθετημένο από τη  Νέα  Δημοκρατία «γήπεδο» και αντιδρά με κατάθεση δικών του τροποποιήσεων. 

Όμως, θα ήταν πιο χρήσιμο για το ΣΥΡΙΖΑ για παράδειγμα, ή για τα άλλα πολιτικά κόμματα, να περάσουν σε προγραμματική αντεπίθεση. Υπάρχουν τόσα πολλά που μπορούν να ειπωθούν, αν στα αλήθεια έχεις πολιτική πρόταση για τους απόδημους και τους ομογενείς. 

Ενδεικτικά αναφέρω:

1. Την αναβάθμιση υπαρχόντων και τη δημιουργία ενδεχομένως νέων δομών και θεσμών, που θα έχουν την απαραίτητη εξειδικευμένη στελέχωση και  ανάλογους πόρους από τον τακτικό προϋπολογισμό.
2. Η σχέση Ελλάδας και ομογένειας πρέπει να συνδιαμορφώνεται με την ίδια την ομογένεια και όχι να οριοθετείται ελλαδοκεντρικά και διαχειριστικά μόνο από τις ελληνικές κυβερνήσεις. Το αμφίδρομο της σχέσης, το αμοιβαίο όφελος με τις χώρες-πατρίδες του οικουμενικού ελληνισμού, πρέπει να είναι η αφετηρία και το τέλος της πολιτικής θεώρησης και της υλοποίησης αυτής της πολιτικής και όχι η ενίσχυση του brand name και του lobby υπέρ της Ελλάδας.   
3. Οι θεσμοί και οι υπηρεσίες της Ελλάδας χρειάζεται να έχουν μια μόνιμη απόδημη και ομογενειακή συνιστώσα στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση της κάθε πολιτικής τους. Αυτή η διάσταση χρειάζεται να περνάει οριζόντια στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση κάθε υπουργείου, κάθε φορέα της Ελλάδας. 
4. Η σύνθεση της Βουλής, της κυβέρνησης, των υπουργείων, των δεξαμενών σκέψης, των υπηρεσιών της Ελλάδας που αρθρώνουν ομογενειακό λόγο, στη σύνθεση όλων αυτών να υπάρχουν και ομογενείς με την ανάλογη επαγγελματική, στοχαστική και πολιτική επάρκεια και τεχνογνωσία; Γιατί την ομογενειακή ματιά, ευαισθησία και διεισδυτικότητα δεν μπορεί να την έχει ή να την αποκτήσει ποτέ ένας επαρκέστατος Έλληνας ή Ελληνίδα; Αυτό μπορεί να επιβληθεί με ποσόστωση, με θετική διάκριση (affirmative action).
5. Χρειάζεται πλέον η δημιουργία μιας σοβαρής και καλά στελεχομένης συντονιστικής υπηρεσίας για να διαχειρίζεται τη σχέση Ελλάδας-ομογένειας και ένας υπερκομματικός μόνιμος υπουργός με δικαίωμα συνυπογραφής για κάθε τι ή σχεδόν κάθε τι έχει απόδημη και/ή ομογενειακή διάσταση.          

Η σχέση της Ελλάδας με τους απόδημους και τους ομογενείς της στα 2021 χρειάζεται ένα ποιοτικό άλμα. Αυτό το άλμα, δεν μπορεί να διασφαλιστεί μόνο με την ψήφο των αποδήμων, την αναβάθμιση του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ), ή η δημιουργία ενός Μητρώου του Ομογενειακού Ελληνισμού.