Δεν υπάρχει ζωή χωρίς…πένθος

Στο αναπόφευκτο, στο μη αναστρέψιμο. Ανήκει όμως μόνο στην περίπτωση του θανάτου; Η επιστήμη της ψυχολογίας, χωρίς φυσικά να έχει στόχο να υποβιβάσει το γεγονός που στιγματίζει τις ανθρώπινες ψυχές, έχει αποφανθεί εδώ και αρκετά χρόνια πως όχι. Όλοι γνωρίζουν τα πέντε και για κάποιους άλλους έξι στάδια του πένθους που προέκυψαν μέσα από έρευνες, παρατήρηση και μελέτες απέναντι στον θάνατο. Κι αν δεν τα έχουν διαβάσει ή ακούσει κάποια στιγμή, τα αναγνωρίζουν βιώνοντας τα.

(Σοκ) Άρνηση - Θυμός – Διαπραγμάτευση – Θλίψη – Αποδοχή  

Διαβάζοντας και μόνο τις λέξεις υπάρχει η συνειδητοποίηση πως όλα έχουν βιωθεί από όλους κατά την διάρκεια της ζωής, κι αυτό μας κάνει να αναλογιστούμε τι είναι ζωή. Ίσως στην προσπάθεια να οριοθετηθεί, να οριστεί τι είναι ζωή, γίνει αντιληπτό πως ο θάνατος και κατ’ επέκταση το πένθος την συντροφεύει από την πρώτη ανάσα. Οι τρεις τραγικοί ποιητές μέσα από τα διασωθέντα έργα τους μας φανέρωσαν την ζωή σε όλο της το μεγαλείο με τα θέματα τους.

Γέννηση – Έρωτας – Θάνατος

Εύκολα λοιπόν μπορεί να γίνει κατανοητό πως όλη η ανθρωπότητα έχει τρία κοινά σημεία αναφοράς. Και με μια δεύτερη σκέψη το ίδιο εύκολα οδηγείται στο συμπέρασμα πως και τα τρία είναι πηγή πένθους, όσο περίεργο κι αν ακούγεται. Το πένθος δεν έχει μία πηγή και σίγουρα δεν έχει μία μόνο μορφή. Μπορεί να υποβόσκει σε μια πλειάδα συναισθημάτων. 

Κάθε αλλαγή συνειδητή ή ασυνείδητη, κάθε επιλογή εθελούσια ή μη, αναπόφευκτα προκαλεί σεισμικές δονήσεις σε κάθε έμψυχο ον. Αποφάσεις, συνειδητοποιήσεις, επιλογές, επιθυμίες κάνουν την εμφάνιση τους ως μικρά σταυροδρόμια μέσα στην καθημερινότητα. Επιλέγοντας τον έναν δρόμο συχνά στο μέλλον δημιουργούνται ερωτηματικά για τους άλλους. Ακόμη και η αμφισβήτηση του ίδιου του εαυτού μπορεί να οδηγήσει στα μονοπάτια του πένθους.

Ίσως λοιπόν είναι ανακουφιστικό να γίνει κατανοητό πως το πένθος δεν συνδέεται μόνο με το γεγονός του θανάτου ή έναν χωρισμό. Η απώλεια κάποιες φορές δεν επιβάλλεται, μπορεί να είναι επιλογή.  

“Η ζωή είναι μια παρατεταμένη απώλεια όλων όσα αγαπάμε”

Βίκτωρ Ουγκώ 

Ο Θωμαΐδης Πάνος είναι Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας,  Βιοθυμικός Ψυχοθεραπευτής