Ουάσιγκτον – Άγκυρα – Μόσχα: Ώρα μηδέν!

Μετά από δεκαετίες στρατηγικών διπλωματικών σχέσεων με τις δύο υπερδυνάμεις του πλανήτη, ΗΠΑ και Ρωσία, το πηλίκο δείχνει μηδέν, όπως εκτιμά ο πρώτος υπουργός Εξωτερικών του Ερντογάν, Γιασάρ Γιακίς.

Αλλά η ώρα θα δείξει πραγματικά μηδέν τη Δευτέρα 14 Ιουνίου 2021 στη συνάντηση των δύο ηγετών, Ερντογάν και Μπάιντεν. Εκεί θα κριθεί το μέλλον της Τουρκίας, της οικονομίας της, της θέσης της στον κόσμο και η μοίρα του προέδρου της Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν!

Η Τουρκία αποτελεί ένα γεωπολιτικό δίλημμα για το ΝΑΤΟ και όλος ο κόσμος περιμένει αυτή τη συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν με μεγάλο ενδιαφέρον. Για το ποιος θα βγει νικητής.

Για το ποιος θα κάνει πίσω, αν θα κάνει, πώς θα διαμορφωθούν η γεωπολιτική σκακιέρα και πώς θα αλλάξει ο χάρτης στην περιοχή.

Σημάδια υποχώρησης της Τουρκίας;

Έχουν χυθεί τόνοι μελανιού στην Τουρκία για το τι πρόκειται να γίνει σε αυτή τη συνάντηση Ερντογάν – Μπάιντεν.

Αυτό που μετράει όμως είναι τι μηνύματα βγαίνουν από την πολιτική αρένα στην Τουρκία τις τελευταίες 2-3 εβδομάδες.

Ξεκινώντας από την τελευταία εβδομάδα ο λαλίστατος -συνήθως- Τούρκος πρόεδρος αποφεύγει την οποιαδήποτε δήλωση για τον Τζο Μπάιντεν, γιατί γνωρίζει πολύ καλά ότι μία κουβέντα του τώρα, θα οξύνει το κλίμα περισσότερο. Γι΄ αυτό είναι πολύ προσεκτικός μέχρι τη Δευτέρα.

Κατ’ άλλους δε, σημάδι ότι μάλλον έχει ήδη αρχίσει να υποχωρεί και αποφεύγει τις μεγαλοστομίες, για να μη φανεί η μεγάλη «κωλοτούμπα».

Όλοι κρέμονται από τα χείλη του για να αποσπάσουν μία κουβέντα, μία ένδειξη για το ποια θα είναι η στάση του τη Δευτέρα, τι απάντηση θα δώσει, αλλά το αποφεύγει επισταμένα, σχεδιάζοντας μόνος του την κίνηση κατά του «βασιλιά» Μπάιντεν, γιατί μιλάμε πια για σκακιέρα.

Γοητεία, έλεος και φιλότιμο

Αναμφισβήτητα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να παίξει το τελευταίο του χαρτί τη Δευτέρα. Αυτό της γοητείας…

Ποια είναι η τακτική που ετοιμάζει ο Τούρκος πρόεδρος;

1. Πρώτον, θέλει να πάει να δει μόνος του τις πραγματικές διαθέσεις του Μπάιντεν κι όχι των υφισταμένων του, που τον σφυροκοπούν συνεχώς εδώ κι ένα εξάμηνο που ανέλαβε ο Αμερικανός πρόεδρος.
2. Αφού του εξηγήσει την… αναγκαιότητα των S-400 για την Τουρκία και ότι δεν έκανε κάτι εναντίον των ΗΠΑ, στη συνέχεια θα ζητήσει ενδεχομένως το έλεος/το χαλάλι, που λένε οι Τούρκοι, του Τζο Μπάιντεν. Ήδη τις τελευταίες εβδομάδες οι δηλώσεις των Τούρκων υπουργών είναι του τύπου «μην ασχολείστε τόσο με τους S-400, δεν είναι αυτό το θέμα, ας πάει και το παλιάμπελο» για να στραφεί η προσοχή σε άλλα ζητήματα πιο ζωτικά για την Τουρκία, όπως οι Κούρδοι της Συρίας και η «ανήθικη» βοήθεια των ΗΠΑ στον Κούρδο εχθρό.
3. Στη συνέχεια, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα προσπαθήσει να… ενεργοποιήσει αυτό που λέμε «φιλότιμο» του Αμερικανού προέδρου, λέγοντάς του ότι για να μη χάσει την Τουρκία και για να μην καταστραφεί η οικονομία της χώρας και του λαού του, θα πρέπει κι εκείνος να βάλει λίγο νερό στο κρασί του.
4. Με άλλα λόγια, θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει ως όπλο το συναίσθημα και δη το Μεσογειακό, αφού όλα τα άλλα μέσα, η σκληρή γλώσσα, η επίδειξη ισχύος κλπ. απέτυχαν.

«Καλλωπιστικές» χειρονομίες καλής θέλησης

Τις προηγούμενες εβδομάδες, η Άγκυρα προσπάθησε επίσης να προβεί σε κάποιες χειρονομίες, που ήταν περισσότερο για επίδειξη και για να κατευνάσει τα πνεύματα, παρά ουσίας, προκειμένου να εξισορροπήσει την κατάσταση παράλληλα και με τη Ρωσία, που περιμένει με τον… βούρδουλα στο χέρι να δει τί θα πει και θα κάνει ο Ερντογάν.

Η Τουρκία ζήτησε από το ΝΑΤΟ να μειώσει την κριτική του για τη Λευκορωσία, έναν στενό σύμμαχο του Πούτιν, για να κάνει τα «γλυκά μάτια» στο Κρεμλίνο. Εν μέσω –ήδη- φτωχών σχέσεων με τη Ρωσία, παρουσιάστηκε ως μία -παρόλα αυτά- «χειρονομία καλής θέλησης» προς τη Μόσχα.

Από την άλλη πλευρά, για την εξισορρόπηση των σχέσεων και με τις ΗΠΑ, η Τουρκία ισχυρίστηκε ότι οι Ρώσοι τεχνικοί που βοηθούσαν να λειτουργήσουν οι S-400 στάλθηκαν σπίτι τους. Κι αυτό ως χειρονομία καλής θέλησης, αλλά προς την Ουάσιγκτον. Αν και η Ρωσία αντέκρουσε αμέσως αυτόν τον ισχυρισμό, λέγοντας ότι έφυγαν από την Τουρκία επειδή είχαν τελειώσει τη δουλειά τους. Τσαλαπάτησε αμέσως την όποια χειρονομία του Ερντογάν προς την Αμερική.

Κινήσεις περισσότερο «καλλωπιστικές», που μάλλον… δεν θα εντυπωσιάσουν ούτε Μπάιντεν, ούτε Πούτιν.

Θα φύγουν ή δεν θα φύγουν οι S-400;

Απώτερος στόχος της επίθεσης γοητείας του Ερντογάν τη Δευτέρα είναι βέβαια να μην αναγκαστεί να διώξει τους S-400 από την Τουρκία, αλλά να τους αδρανοποιήσει μέχρι νεωτέρας… Θα είναι τουλάχιστον μία…μισή νίκη για τον Τούρκο πρόεδρο. Η άλλη μισή θα ανήκει στη Ρωσία. Γιατί τα S-400 ήταν κάτι περισσότερο από μια πώληση όπλων του Κρεμλίνου. Συμβόλιζαν την προσπάθεια της Ρωσίας να χρησιμοποιήσει την Τουρκία για να μπήξει ένα στιλέτο στη δυτική συμμαχία. Εάν ο Ερντογάν διώξει τους S-400, θα είναι μεγάλη ήττα. Αν όμως καταφέρει να πείσει τον Μπάιντεν να τα κρατήσει, έστω και στην αποθήκη τελικά, θα είναι… μισή ήττα και μισή νίκη. Και για Ερντογάν και για Πούτιν.

Στην κόψη του ξυραφιού το πολιτικό μέλλον Ερντογάν

Αν αναγκαστεί σε πλήρη οπισθοχώρηση, πάντως, ο Τούρκος πρόεδρος στο θέμα των S-400 και πρέπει να τους βγάλει από τη χώρα, ίσως να σημάνει ακόμη και το πολιτικό τέλος του. Θα είναι μια μεγάλη πολιτική ήττα για τον ίδιο, εκτός αν βρει την επικοινωνιακή εκείνη φόρμουλα να το παρουσιάσει ως νίκη και πάλι, για χάρη του έθνους και της οικονομίας. «Το έκανα για την… οικονομία της χώρας μου».

Πολύ δύσκολο, ειδικά όταν η αντιπολίτευση τελευταία έχει πάρει τα πάνω της και θα τον «κρεμάσει στα μανταλάκια» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Επομένως, το αίνιγμα S-400 εξελίσσεται όλο και περισσότερο σε μια «αποστολή επικίνδυνη» για τον Ερντογάν. Μια κρίση στο εξωτερικό που δεν είχε προβλέψει ποτέ, τουλάχιστον σε τέτοια κλίμακα… Ούτε καν στην απόπειρα πραξικοπήματος το 2016, δεν είχε περαστεί μία τέτοια θηλιά στο λαιμό του.