Μια «παράξενη» διετία

Μετά το καλοκαίρι, μεσολάβησε το εξάμηνο «ανοχής» για κάθε νέα κυβέρνηση και αμέσως μετά προέκυψε η πανδημία. Μπορούμε να πούμε ότι είχαμε μια παράξενη -πολιτικά- διετία.

Ας κάνουμε όμως ορισμένες παρατηρήσεις

1. Από την αρχή διαμορφώθηκε απόλυτος συγκεντρωτισμός στην κυβέρνηση. Με το πρόσχημα του -αναγκαίου- συντονισμού, όλες οι εξουσίες μεταφέρθηκαν στον πρωθυπουργό. Από την ενημέρωση (δημόσια τηλεόραση, κρατικό πρακτορείο ειδήσεων) έως τις μυστικές υπηρεσίες, όλα υπάχθηκαν προσωπικά σε αυτόν. Οι υπουργοί μεταβλήθηκαν σε "υπαλλήλους" του πρωθυπουργού και λογοδοτούν στους συνεργάτες και συμβούλους του πρωθυπουργικού Γραφείου.

2. Το κλίμα βαθέως συντηρητισμού που εκπεμπόταν από στελέχη της ΝΔ όταν ήταν στην αντιπολίτευση, είναι πλέον επίσημη κυβερνητική αντίληψη:

• Εθνικιστικές και αδιάλλακτες απόψεις στην εξωτερική πολιτική, που είχαν έρθει στην επιφάνεια με αφορμή την Συμφωνία των Πρεσπών, τώρα εκφράζονται και στα ελληνοτουρκικά, πολλές φορές από τον ίδιο τον υπουργό Εξωτερικών.

• Οι απόψεις για ακόμα βαθύτερη προσκόλληση της Πολιτείας στην Εκκλησία, είναι σήμερα κρατική πολιτική.

•  Στην Παιδεία αποτυπώνονται αυτές οι αντιλήψεις στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης, που προωθείται από την αρμόδια υπουργό.

• Αναχρονιστικές αντιλήψεις -για ατομικά δικαιώματα, ρόλους των δύο φύλων, μειονότητες- εκφράζονται πλέον ως mainstream απόψεις από υπεύθυνα, θεσμικά χείλη. Καταργήθηκε η Γενική Γραμματεία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η Γενική Γραμματεία Ισότητας έγινε Γραμματεία για την Οικογενειακή Πολιτική και υπάχθηκε στο ... υπουργείο Εργασίας, υποβαθμίστηκαν προγράμματα και παρεμβάσεις για τους Ρομά (Τσιγγάνους).

3. Η κυβέρνηση επιχειρεί την ανασυγκρότηση της χώρας με σχέδιο και αρχές αντλημένες από την προ-πανδημίας και προ-κρίσης εποχή:

•  Αντί της παραγωγής νέου πλούτου, επιχειρείται η γρήγορη και «βίαιη» μεταφορά δημόσιων πόρων σε ορισμένους (φιλικούς προς την κυβέρνηση) ιδιώτες.

•  Προωθείται η χαμηλή διατίμηση της εργασίας.

• Αντί της προσπάθειας γεφύρωσης των κοινωνικών ανισοτήτων, προτιμάται η κατοχύρωση του πλούτου σε αυτούς που ήδη τον κατέχουν.

•  Ενώ η κλιματική κρίση οξύνεται, επανέρχονται πολιτικές για ανάπτυξη χωρίς περιβαλλοντική ευαισθησία.

4. Οι θεσμοί δεν λειτουργούν καλά:

• Η κυβέρνηση υποτιμά την Βουλή. Οι υπουργοί δεν προσέρχονται τακτικά να απαντήσουν στον κοινοβουλευτικό έλεγχο

• Παρατηρείται έξαρση περιστατικών αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας

•  Γίνεται προσπάθεια κυβερνητικής μονοπώλησης της ενημέρωσης και της πληροφόρησης

Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση προσπαθεί να αντιμετωπίσει ορισμένα χρόνια προβλήματα, αγκυλώσεις και αναχρονιστικές καταστάσεις σε κάποιους τομείς (Πανεπιστήμια, αγορά εργασίας, Ασφαλιστικό, κ.α.). Πρέπει όμως να διδαχθεί από απόπειρες προηγούμενων κυβερνήσεων, ότι μεταρρυθμίσεις χωρίς να έχει προηγηθεί διάλογος και δημιουργία ευρύτερων συναινέσεων, δεν προχωρούν.

Επίσης, η κυβέρνηση πιστώνεται την επιτυχημένη αντιμετώπιση της πανδημίας, την πρώτη περίοδο, καθώς άκουσε τις εκκλήσεις  των ειδικών εκ του εξωτερικού και πήρε εγκαίρως τα αναγκαία μέτρα. Αυτό όμως δεν επαναλήφθηκε στην δεύτερη φάση της πανδημίας, διότι άφησε να περάσει αναξιοποίητο το καλοκαίρι που μεσολάβησε.

Παρόλα αυτά, πρέπει να επισημάνουμε την καλή οργάνωση του εμβολιασμού του πληθυσμού, χωρίς βεβαίως η συμμετοχή να είναι ικανοποιητική.

Καθώς η πανδημία φαίνεται ότι αρχίζει (;) να ξεπερνιέται, τουλάχιστον ως προς την πιο οξεία φάση της, οι οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες είναι πλέον ορατές δια γυμνού οφθαλμού. Το μείγμα πολιτικής που θα ακολουθηθεί για την αντιμετώπιση τους, θα κρίνουν την έκβαση των εξελίξεων.

Ειδικά ο τρόπος αξιοποίησης των πολύ σημαντικών πόρων που θα διατεθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα κρίνει το μέλλον της χώρας για πολλές δεκαετίες. Στην πραγματικότητα, το πολιτικό παιχνίδι τώρα (ξανά-) αρχίζει.