Ο πρώτος 'Eλληνας σοσιαλδηµοκράτης

*Γράφει ο Πάνος Τριγάζης, Μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ

Δυστυχώς, η Φώφη Γεννηµατά, που ισχυρίζεται ότι είναι πιο αριστερή από τον Αλέξη Τσίπρα, γυρίζει την πλάτη της στη σοσιαλδηµοκρατική παράδοση, καταψηφίζοντας τη Συµφωνία των Πρεσπών. Και δεν µιλώ µόνο για τις ιδέες του Ανδρέα Παπανδρέου, που κόντρα στον Ψυχρό Πόλεµο διεκδίκησε την ιδέα της απύραυλης Βαλκανικής, ερχόµενος σε αντίθεση µε την πολιτική του ΝΑΤΟ.

Υπενθυµίζω ότι µεγάλος πρωταγωνιστής της ιδέας της διαβαλκανικής συνεργασίας υπήρξε ο αποκαλούµενος και πατέρας της ∆εύτερης Ελληνικής ∆ηµοκρατίας, Αλέξανδρος Παπαναστασίου, που θεωρείται ένας από τους πρώτους κορυφαίους Ελληνες σοσιαλδηµοκράτες. Στην κυβέρνηση ή στην αντιπολίτευση, ο Παπαναστασίου είχε πάντα ενεργό πολιτική δράση και πρόσφερε µεγάλες υπηρεσίες σε κρίσιµες στιγµές για την ανοικοδόµηση της χώρας και την επίλυση κοινωνικών και οικονοµικών προβληµάτων. Παράλληλα, πρωταγωνίστησε στο κίνηµα για τη διεθνή ειρήνη και συνεργασία, καθώς και για την ενωµένη Ευρώπη.

Όπως συνέβη συχνά µε τους πρωτοπόρους πολιτικούς αυτού του τόπου, ο Παπαναστασίου φυλακίστηκε ή εκτοπίστηκε πέντε φορές για τις ιδέες του. Η πολιτική Παπαναστασίου ως ηγέτη πολιτικού κόµµατος µπορεί να συνοψιστεί στο τρίπτυχο «ειρήνη - βαλκανική συνεννόηση - ενωµένη Ευρώπη».

Ήδη από το 1910 είχε συµπεριλάβει στο πρόγραµµα του τότε Λαϊκού Κόµµατος «την καλλιέργειαν φιλικών σχέσεων µε τα κράτη του Αίµου, επί σκοπώ προαγωγής των σχέσεων τούτων ή συµπολιτειακάς», ενώ το 1924, ως πρωθυπουργός, πρόβαλε την ιδέα της ίδρυσης «Βαλκανικής Οµοσπονδίας».

Λίγα χρόνια αργότερα (1929), πήρε την πρωτοβουλία για την οργάνωση στην Αθήνα του 28ου Συνεδρίου του ∆ιεθνούς Γραφείου Ειρήνης, που ήταν το πρώτο διεθνές συνέδριο ειρήνης στην ιστορία της Ελλάδας. Το εν λόγω συνέδριο είχε τη στήριξη και του τότε πρωθυπουργού, Ελευθέριου Βενιζέλου, ο οποίος είχε προσέλθει και απευθύνει χαιρετισµό στις εργασίες του. Από τα κεντρικά θέµατα εκείνου του συνεδρίου ήταν η ειρήνη και η συνεργασία στα Βαλκάνια.

Από το σύντοµο αυτό ιστορικό προκύπτει ότι δεν ήταν µόνο το κοµµουνιστικό κίνηµα που αγωνίστηκε για ειρηνικά και αλληλέγγυα Βαλκάνια, αλλά και φωτισµένοι Ελληνες πολιτικοί ηγέτες του αστικού χώρου. Αλλωστε, πάντοτε τα Βαλκάνια θεωρούνταν κοινός οικονοµικός χώρος, που πρώτη φορά διαιρέθηκε από τα τείχη του Ψυχρού Πολέµου, στη διάρκεια του οποίου η διαχωριστική γραµµή Ανατολής-∆ύσης περνούσε και από τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας.

Περιµένω στην επικείµενη συζήτηση στη Βουλή για την κύρωση της Συµφωνίας των Πρεσπών η αυτοαποκαλούµενη Κεντροαριστερά να θυµηθεί τον Παπαναστασίου, καθώς και τον Ανδρέα Παπανδρέου