Ο Λίβανος στο χείλος της αβύσσου: Ενωτικοί κι Ανθενωτικοί

Τα βάσανα του Λιβάνου δεν έχουν τέλος. Η χθεσινή επίθεση ελεύθερων σκοπευτών της μαρωνιτικής παραστρατιωτικής οργάνωσης του Σαμίρ Φαρίντ Ζά’ζα εναντίον Σηιτών διαδηλωτών των οργανώσεων Αμάλ και Χεζμπολλά εξελίχθηκε σε πολύωρη μάχη με αποτέλεσμα έξι νεκρούς και δεκάδες τραυματίες. Οι Σηίτες διαδήλωναν ενάντια στον δικαστή Τάρεκ Μπιτάρ κατηγορώντας τον για μεροληψία στην διαλεύκανση της υπόθεσης της έκρηξης στο Λιμάνι της Βηρυτού στις 6 Αυγούστου 2020, την οποία ο Μπιτάρ έχει αναλάβει. Η ταυτοποίηση της ανωτέρω παραστρατιωτικής οργάνωσης ως επιτιθέμενης ανακοινώθηκε σήμερα από το Υπουργείο Εσωτερικών του Λιβάνου.

Η εν λόγω επίθεση η οποία έφερε στη μνήμη όλων σκηνές του δεκαπενταετούς εμφυλίου του Λιβάνου έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά ασύμμετρων απειλών κατά της σταθερότητας του Λιβάνου την τελευταία διετία. Επίκεντρο της προσπάθειας αποσταθεροποίησης του Λιβάνου από κύκλους της «Δύσης» είναι η διατάραξη της κοινωνικής συνοχής των Λιβανέζων μέσω οικονομικών κυρώσεων που πλήττουν χρηματοπιστωτικά την ρευστότητα, την ενεργειακή και διατροφική επάρκεια του Λιβάνου. Οι κυρώσεις αποβλέπουν στον αφοπλισμό της πανίσχυρης αντι-ισραηλινής Χεζμπολλά και την αναδιανομή της πολιτικής ισχύος στο εσωτερικό της χώρας. Η έλλειψη καυσίμων κίνησης και θέρμανσης έχει αναστείλει την οικονομία της χώρας ενώ οι παρατεταμένες διακοπές ρεύματος έχουν βυθίσει τη χώρα στο σκοτάδι.

Σε αυτή την δύσκολη συγκυρία για τον Λίβανο οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας είναι μοιρασμένες σε δύο στρατόπεδα: Αφενός τους Ενωτικούς της Χεζμπολλά, Αμάλ, μέρος των Χριστιανών με επικεφαλής τον Πρόεδρο Αούν, μέρος των Σουνιτών με τον Σάαντ Χαρίρι κ.α. που πρεσβεύουν την επίλυση της κρίσης με πολιτικούς όρους χωρίς τον αφοπλισμό της Χεζμπολλά. Αφετέρου στην αντίπερα όχθη βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος των Σουνιτών, οι Δρούζοι του Ουαλίντ Ζομπλάτ, και μέρος των Μαρωνιτών οι οποίοι επιδιώκουν τον αφοπλισμό της Χεζμπολλά με κάθε τρόπο, ακόμη και μη πολιτικό.

Ο κυρώσεις της τελευταίας διετίας έχουν ενισχύσει κοινωνικά και πολιτικά τους Ενωτικούς οι οποίοι προσπαθούν να αποδυναμώσουν τις κυρώσεις με σειρά ενεργειών, όπως τη σύμπηξη νέας κυβέρνησης, την τροφοδοσία της αγοράς καυσίμων της χώρας με πετρέλαιο από το εξωτερικό κλπ. Οι Ανθενωτικοί από την πλευρά τους δεν είναι ικανοποιημένοι από εσωτερικό πολιτικό ισοζύγιο ισχύος της χώρας και μερικοί από αυτούς φαίνεται ότι προτίθενται να φέρουν την πολιτική κατάσταση στα άκρα, όπως έδειξε η επίθεση της Τετάρτης στη συνοικία Ταγιούνι.

Η προοπτική διολίσθησης του Λιβάνου σε έναν νέο εμφύλιο δεν μπορεί να αποκλειστεί και θα μπορούσε να λάβει χώρα ανά πάσα στιγμή παρά την απροθυμία των Ενωτικών να εμπλακούν σε νέα εμφύλια διαμάχη. Μία νέα απρόκλητη και πιο εκτεταμένη επίθεση από τους ίδιους κύκλους που οργάνωσαν την επίθεση της Τετάρτης θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Στόχος εκείνων που απεργάζονται σχέδια αποσταθεροποίησης της χώρας είναι η αποδυνάμωση της αποτρεπτικής ικανότητας του Λιβάνου, ικανότητα η οποία την τελευταία δεκαπενταετία έχει αποδειχθεί ιδιαιτέρως σημαντική για τις εξελίξεις στο Παλαιστινιακό Ζήτημα.

*O Δρ. Ευάγγελος Βενέτης, είναι Ειδικός σε θέματα Ισλάμ και Μέσης Ανατολής