«Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του!»

Η 28η Οκτωβρίου είναι μια ιδιαίτερη επέτειος.

Είναι σχετικά κοντά χρονικά και οι αναμνήσεις είναι νωπές.

Κάθε οικογένεια, κάθε σπίτι έχει πολλές μαρτυρίες από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Αλήθεια, πόσοι από εμάς δεν έχουν ακούσει από τα χείλη Παππούδων και Γιαγιάδων, τα ηρωικά τραγούδια της Σοφίας Βέμπο;

Τραγούδια με λιτό και ενίοτε σατιρικό στίχο, τα οποία συνόδευαν τους στρατιώτες στο Αλβανικό μέτωπο. Τραγούδια που σιγοτραγουδούσαν οι οικογένειες των στρατευμένων, περιμένοντας τα νέα από τις μάχες. Τραγούδια που συνόδευαν τους πανηγυρισμούς μόλις έφταναν τα τηλεγραφήματα ότι ο Ιταλικός στρατός κάμφθηκε, ότι οι Ελληνικές δυνάμεις προελαύνουν.

Πόσες ιστορίες έχω ακούσει ως παιδί για το θάρρος των στρατιωτών μας, για την ατρόμητη στάση που κράτησαν απέναντι σε έναν υπεράριθμο και βέλτιστα εξοπλισμένο κατακτητή. Τόσο ζωντανές αφηγήσεις από τον Παππού μου και άλλους συγγενείς, σαν να βρισκόμουν κι εγώ στη γραμμή του πυρός.

Πέραν του ηρωισμού και της αυτοθυσίας, μένουν στη μνήμη και απλές, ανθρώπινες στιγμές. Οι ιστορίες όπου το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής, επισκίασε τον όλεθρο.

Ιστορίες ανθρωπιάς μεταξύ Ελλήνων και Ιταλών, όταν συνειδητοποιούσαν αμφότεροι τη φρίκη και τον παραλογισμό του Πολέμου.

Ένας υπέργηρος βετεράνος, μου διηγήθηκε προ ετών, την αγωνία των τραυματισμένων Ιταλών τους οποίους και περίθαλπαν στο τέλος μιας σφοδρής μάχης, στα τέλη του 1940.

Πόσο ίδιοι είμασταν, μου έλεγε.

Νέα παιδιά, μελαχρινά επί τω πλείστων κι αυτά, υποχρεωμένα να συμμετέχουν σε έναν επεκτατικό πόλεμο μιας φασιστικής κυβέρνησης, τα οποία δάκρυζαν κοιτώντας φωτογραφίες αγαπημένων προσώπων και παρακαλούσαν τους Έλληνες να μεταφέρουν στις οικογένειές τους, συγκινητικά μηνύματα αποχαιρετισμού, σε περίπτωση που υπέκυπταν στα τραύματά τους.

Υπήρχαν στρατιώτες που αγκάλιαζαν τους Ιταλούς, προσπαθώντας να τους κρατήσουν εν ζωή όσο περισσότερο γινόταν.

Ο εν λόγω βετεράνος, αντίκρυσε έναν φρικιαστικά τραυματισμένο Ιταλό, ο οποίος πολύ κοντά στον θάνατο πλέον, έγνεφε με το τραυματισμένο του χέρι στην τσέπη του παλτού του.

Αδυνατούσε όμως να την ανοίξει. Ο βετεράνος, έσκυψε και έβγαλε μια φωτογραφία ενός παιδιού. Την έβαλε στο χέρι του Ιταλού τραυματία. Αυτός, την έφερε στο πρόσωπό του και ξέσπασε σε λυγμούς.

Μέσα σε λίγα λεπτά, ξεψύχησε. Και ο βετεράνος άρχισε να κλαίει πάνω από το άψυχο σώμα του μέχρι πρότινος εχθρού του.

Σε όλα τα μέτωπα, στα χαρακώματα, στις βομβαρδισμένες πόλεις της πατρίδας μας και αργότερα, της υφηλίου, πολλαπλές ιστορίες ανθρωπιάς, φωτεινές στιγμές στην σκοτεινότερη περίοδο της εξέλιξης μας κράτησαν την ελπίδα ζωντανή.

Την ελπίδα ότι οι σκιές θα υποχωρούσαν και το φως θα επανερχόταν. Μέχρι να επανέλθουν, για να νικηθούν ακόμα μια φορά.