Τα ασλάνια στον βαρικό της Βουλής

Η Βουλή των Ελλήνων αγαπά τις άγνωστες ή τις ξεχασµένες λέξεις – όπως την «ψυχραιµία», για παράδειγµα. Εσχάτως θυµίζει βαρικό, εκεί όπου συχνάζουν και κάποια ασλάνια…

«Βαρικός» λέγεται ο βαλτώδης τόπος, ο µόνιµα υγρός. Το ουδέτερο στέκεται και µόνο του σαν ουσιαστικό: βαρικό ή βαρκό, το έλος, ο βάλτος. Από το επίθετο «βαρύς» και την κατάληξη -ικός. Οπως είναι αναµενόµενο, υπάρχουν πολλά τοπωνύµια και µικροτοπωνύµια µε αυτήν την ονοµασία, π.χ. στη Φλώρινα και στο Λιτόχωρο. Η λέξη, όπως έγραψε ο Νίκος Σαραντάκος στις «Λέξεις που χάνονται», είναι σχεδόν πανελλήνια, ενώ το «βαρκό» έχει περάσει και στα βλάχικα µε τη σηµασία «έλος».

Ο Τάσος Αθανασιάδης, στα «Παιδιά της Νιόβης», περιγράφει µερικούς πρόσφυγες που αναζητούν νέα γη: «Θύσανοι από βούρλα πρόδιναν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της τοποθεσίας. Τη λέγανε, είπε, “Βαρικό”». Για τον αγρότη ο βαρικός τόπος είναι ευλογία – όχι για τον κτηνοτρόφο. Ούτε για τον πολίτη, ο οποίος βλέπει τη Βουλή να «βαλτώνει» από οπισθοδροµική σκέψη, µε αφορµή (και) την κύρωση της Συµφωνίας των Πρεσπών. Και να βγάζει στην επιφάνεια διάφορα «ασλάνια»…

«Ασλάνι» -και σπάνια «ασιλάνι»- είναι το λιοντάρι. Είναι -µεταφορικά- και το παλικάρι, αυτός που είναι γερός και ρωµαλέος σαν λιοντάρι. «Ασλάνια» λέγονταν, επίσης, κάποια παλιά νοµίσµατα µε παράσταση λιονταριού. ∆άνειο από το τουρκικό «aslan», ακούγεται ακόµα κυρίως σε προσφωνήσεις («ασλάνι µου!») και, βέβαια, έχει δώσει πολλά επώνυµα (Ασλάνης, Ασλανίδης, Ασλάνογλου κ.λπ.). Ο Αλή Πασάς είχε το παρωνύµιο «ασλάνι των Ιωαννίνων», ενώ ο Παπαδιαµάντης στη «Μετανάστιδα» αποκαλεί κάποιον γενναίο ναυτικό «ασλάνι της θαλάσσης».

Ο Ρήγας Φεραίος, στον «Θούριό» του, κάλεσε τους Αιγύπτιους να ξεσηκωθούν: «Του Μισιριού ασλάνια, για πρώτη σας δουλειά / δικόν σας ένα µπέη, κάµετε βασιλιά». Στα παραµύθια, το ασλάνι βρίσκεται συχνά µαζί µε το καπλάνι, το ίδιο και στο διήγηµα «Χριστούγεννα στη σπηλιά» του Φώτη Κόντογλου: «Μωρέ, τι σκύλο έχετε; Αυτό είναι θηρίο, ασλάνι και καπλάνι!». Για το «ασλάνι του Θεού» τραγούδησε ο Αργύρης Μπακιρτζής, ενώ ο ποιητής Θεοδόσης Βολκώφ έγραψε: «Είµαι το ασλάνι σου το µαύρο µες στ’ αγρίµια» - η ποίηση καλοδέχεται και µαύρα λιοντάρια. Ενίοτε και το ελληνικό Κοινοβούλιο. Οι λέξεις, λοιπόν, µπορεί να χάνονται, αλλά όχι και τα ασλάνια…