Ψηφιακός Μετασχηματισμός και Διαφάνεια: Ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε

Πριν από επτά περίπου χρόνια όλα σχεδόν τα κράτη συμφώνησαν με τα Ηνωμένα Έθνη ότι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο προς το καλύτερο και για το λόγο αυτό έθεσαν ως κοινό στόχο τους δείκτες για την βιώσιμη ανάπτυξη, με στόχευση χρονικού ορίζοντα το 2030.

Για την επίτευξη του στόχου αυτού έθεσαν ως προτεραιότητα την διαρκή συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων (κυβερνήσεων, οργανισμών, επιχειρήσεων, ΜΜΕ, ακαδημαϊκών οντοτήτων, κα) για να μπορέσει να βελτιωθεί η ζωή των ανθρώπων στην κάθε χώρα ξεχωριστά.

Παράλληλα τα τελευταία χρόνια (δεκαετίες για την ακρίβεια) ζούμε μια πραγματικότητα, η οποία σχετίζεται με την εξέλιξη των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, οι οποίες μετασχηματίζουν οικονομίες και κοινωνίες, με ρυθμούς εκθετικά αυξητικούς, με τρόπο ανομοιόμορφο, επιτείνοντας την ήδη διαμορφωμένη ανισότητα.

Ανισότητα που την συναντούμε τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και σε περιφερειακό, όσο και εντός των ορίων των ιδίων των κρατών ξεχωριστά.

Η αποτύπωση αυτής της εικόνας σε επίπεδο ΕΕ, προκύπτει από την ετήσια έκθεση για την Ψηφιακή Οικονομία και Κοινωνία, και η οποία κατατάσσει την χώρα μας, παρά τις «αυξημένες» προσπάθειες,  στον λεγόμενο Ευρωπαϊκό Νότο, μακριά από τον μέσο όρο των χωρών της Ένωσης και μακρύτερα από τις χώρες του Βορρά.

Με σημαντικό έλλειμμα στην συνδεσιμότητα (ποιοτικά και ποσοτικά) αλλά και στην έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων, η υπέρβαση που καλούνται να επιχειρήσουν οι χώρες που υστερούν στον παραπάνω δείκτη απαιτεί τη δημιουργία ενός διαφορετικού πλαισίου (συναινετικού και υπερβατικού).

Από την άλλη μεριά την προσπάθεια για ένα αποτελεσματικότερο κράτος εμποδίζουν διαχρονικά βαρίδια και αυτά σχετίζονται με την έλλειψη διαφάνειας (και εμφάνιση διαφθοράς), εικόνα που διαφοροποιείται από χώρα σε χώρα. Διαφθορά που τροφοδοτείται από το οργανωμένο έγκλημα (και όχι μόνο) και απειλεί την ίδια την δημοκρατία και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Παρατηρώντας την πρόσφατη έκθεση (Corruption Perception Index 2021-CPI) για το θέμα αυτό διαπιστώνουμε ότι σε περιφερειακό επίπεδο η χώρα μας «συμπτωματικά» βρίσκεται σε αντίστοιχη σχεδόν θέση με τον δείκτη DESI 2021 και μάλιστα υποβιβαζόμενη κατά μια θέση σε σχέση με το CPI 2020.

Το γεγονός αυτό δείχνει ξεκάθαρα τη σχέση ανάμεσα στους δυο δείκτες, και κατά πόσο η ανάπτυξη και ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην ελληνική κοινωνία και στους θεσμούς (δικαιοσύνη, δημόσια διοίκηση, ανεξάρτητες αρχές, ιδιωτικό τομέα) θα μπορούσε να διαδραματίσει ένα καθοριστικό ρόλο.

Αντ αυτού διαπιστώνουμε μια παράξενη σιωπή και καθίζηση η οποία επιχειρείται να αλλάξει με επικοινωνιακού τύπου προσέγγιση, η οποία στην ουσία ξεγελά τον «εαυτό μας» ως χώρα, αντί να το δούμε αυτό ως μια πραγματική ευκαιρία επανεκκίνησης, μέσα από την αύξηση της συστηματικής δουλειάς, της ουσιαστικής ευαισθητοποίησης του λαού (μέσα από την εκπαίδευση), της ενεργοποίησης όλων των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας (μακριά από κοντόφθαλμες κομματικές λογικές που την έχουν καθηλώσει αναπτυξιακά κι όχι μόνο).

Η προσέγγιση αυτή απαιτεί αλλαγή σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, αναθεώρηση και αυτοκριτική, και είναι θέμα ζωτικής επιλογής έχουμε να απαντήσουμε μόνο σ ένα δίλημμα.

Ή αλλάζουμε ή (συνεχίζουμε να) βουλιάζουμε.