Η «κληρονοµιά» του Ανδρέα

Υπάρχει η έννοια της ιδιοκτησίας στην πολιτική; Αν η απάντηση είναι καταφατική, καλώς εξεγείρονται στο Κίνηµα Αλλαγής για εκδηλώσεις όπως η αποψινή, στη Στοά του Βιβλίου, όπου η υπουργός Πολιτισµού Μυρσίνη Ζορµπά παρουσιάζει «το πολιτισµικό πορτρέτο» του Ανδρέα Παπανδρέου. Αν η απάντηση είναι αρνητική και ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ δεν χωράει σε διαθήκες και κληρονοµητήρια, τότε καλώς η υπουργός οργανώνει τη συζήτηση, στην οποία έχουν κληθεί να καταθέσουν µνήµες και απόψεις ο Βασίλης Βασιλικός, ο Χριστόφορος Βερναρδάκης, ο Ηλίας Νικολακόπουλος και η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου.

Ούτως ή άλλως, η χρήση των συµβόλων δεν είναι απαλλαγµένη από σκοπιµότητες. Σε εποχές ρευστότητας, ανατροπών και ανακατατάξεων, όπως αυτές που διανύουµε, ωστόσο, η προσπάθεια να θεµελιωθεί το δικαίωµα αποκλειστικής χρήσης της πολιτικής ιστορίας και να εγγραφούν κοµµατικές προσηµειώσεις πάνω σε ιστορικές προσωπικότητες είναι έργο άχαρο και, κατά κανόνα, κακοπαιγµένο.

Ας αφήσουµε τον Ανδρέα στην Ιστορία, λοιπόν, και ας επιχειρήσουµε να δούµε πώς και από ποιους σήµερα συγκροτείται ο προοδευτικός χώρος. Το Κίνηµα Αλλαγής υποστηρίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ανήκει στην ευρωπαϊκή προοδευτική οικογένεια και αποτελεί µόρφωµα, που συνέχει απλώς και µόνο η παραµονή στην εξουσία. Ζητά, λοιπόν, τη «στρατηγική ήττα» του, µε το επιχείρηµα ότι η χώρα µπορεί να προχωρήσει µπροστά µόνο εάν ο ΣΥΡΙΖΑ και το εθνικολαϊκιστικό µπλοκ που εκφράζει δεν µπορούν πλέον να επηρεάσουν τις εξελίξεις. 

Αν και η στάση των κοµµάτων στο «Μακεδονικό» και οι συσχετισµοί που διαµορφώθηκαν αχρηστεύουν ουσιαστικά το αφήγηµα του εθνολαϊκισµού, το ερώτηµα που προκύπτει είναι τι µπορεί να σηµαίνει σήµερα ο χαρακτηρισµός «προοδευτικός» και ποιες δυνάµεις αφορά. Γιατί αν «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ανήκει στην ευρωπαϊκή προοδευτική οικογένεια», τότε ποιος εκφράζει -έστω µε τρόπο µη αποδεκτό από όλους- τον προοδευτικό χώρο; Καταργήθηκε, άραγε, η προοδευτική παράταξη στην Ελλάδα ή, µήπως, συρρικνώθηκε στα επίπεδα  της εκλογικής και πολιτικής επιρροής του ΚΙΝΑΛ;

Στο τραπέζι, φυσικά, κατατεθειµένη βρίσκεται και η άποψη του Κυριάκου Μητσοτάκη, σύµφωνα µε την οποία τα περί διαχωριστικών γραµµών απηχούν αντιθέσεις άλλων εποχών. Συµφωνεί, άραγε, το Κίνηµα Αλλαγής; Ζούµε το τέλος µιας εποχής και την αυγή µιας νέας, όπου οι άριστοι και οι νουνεχείς καλούνται να φέρουν την κοινωνία στο ξέφωτο ή, µήπως, τα πράγµατα εξακολουθούν να είναι πιο σύνθετα; Με τις κάλπες στον ορίζοντα και την πίεση του διπολισµού να κορυφώνεται κανείς δεν περιµένει από το ΚΙΝΑΛ να παραδοθεί στον ΣΥΡΙΖΑ. Από αυτό όµως το σηµείο µέχρι την πλήρη δαιµονοποίηση του Τσίπρα -«τυχοδιώκτη» και «νεοκοµµουνιστή» τον χαρακτήρισε µόλις προχθές η Φώφη Γεννηµατά-, η απόσταση είναι τόση όσο αυτή που χωρίζει την πολιτική αντιπαράθεση από τον κοµµατικό πετροπόλεµο.

Για να κλείσουµε όπως ξεκινήσαµε, η πολιτική κληρονοµιά του Ανδρέα είναι η κληρονοµιά της ευρύτερης, δυνατής, προοδευτικής συµπαράταξης και, κυρίως, η κληρονοµιά του αντίπαλου πόλου στις συντηρητικές πολιτικές. Ή την αποδέχεσαι ολόκληρη ή την αποποιείσαι...