Ή µε τον Μαδούρο ή µε τον Γκουαϊδό;

Ξαφνικά η Βενεζουέλα έγινε εσωτερικό θέµα, µε κραυγές και επιδερµικές αναλύσεις, όπου ο Μαδούρο είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και ο αυτοανακηρυχθείς πρόεδρος Γκουαϊδό η ενσάρκωση της δηµοκρατίας και της... Νέας ∆ηµοκρατίας.

Το αυταρχικό καθεστώς του Μαδούρο είναι προφανώς προβληµατικό, όποιος όµως έχει στοιχειώδη γνώση της ιστορίας της Βενεζουέλας και γενικότερα της Λατινικής Αµερικής θα πρέπει να γνωρίζει ότι οι δυνάµεις της λεγόµενης δηµοκρατικής αντιπολίτευσης είναι εξίσου προβληµατικές. Είναι οι δυνάµεις που διαχρονικά στήριξαν απάνθρωπα δικτατορικά καθεστώτα εναρµονισµένα απολύτως µε τα συµφέροντα των ΗΠΑ. Στη Βενεζουέλα είναι οι δυνάµεις που στο πρόσφατο παρελθόν αποπειράθηκαν µε πραξικόπηµα να ανατρέψουν τον πρόεδρο Τσάβες.

Και βέβαια θα ήταν κανείς αφελής αν αποσυνέδεε τις εξελίξεις από τη διακηρυγµένη βούληση των ΗΠΑ να ανατρέψουν για ίδιον όφελος τον Μαδούρο. ∆εν πρόκειται για αταβιστικό αντιαµερικανισµό ή θεωρία συνωµοσίας. Σε συνέντευξή του στο Fox News, o Τζον Μπόλτον -γνωστό γεράκι των Ρεπουµπλικάνων και αυθεντικός εκφραστής της πολιτικής Τραµπ- καθόρισε κυνικά και χωρίς προσχηµατικές επικλήσεις στα ανθρώπινα δικαιώµατα και στη δηµοκρατία τούς στόχους της πολιτικής των ΗΠΑ: «Θα κάνει µεγάλη διαφορά για τις ΗΠΑ από οικονοµική άποψη αν πετύχουµε οι αµερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες να επενδύσουν και να παράγουν το πετρέλαιο στη Βενεζουέλα.

Η ΕΕ προσπάθησε αρχικά να έχει µια πιο ισορροπηµένη αντιµετώπιση. Αναζήτησε τη διέξοδο -και γι’ αυτό άσκησε πίεση στον Μαδούρο- στη διεξαγωγή εκλογών. Προσπάθησε να αποφύγει την αναγνώριση του Γκουαϊδό, να προωθήσει µια οµάδα επαφής που θα µεσολαβούσε για την εκλογική διέξοδο. Αλλά, σε τελευταία ανάλυση, ελάχιστη σηµασία έχει το τι λέει η Ευρώπη για τη Λατινική Αµερική. Είναι κατοχυρωµένο πεδίο βολής των HΠΑ.

Ξέρουµε από την πείρα όλων των κινηµάτων ότι οι κατακτήσεις τους αν δεν συνοδεύονται µε εδραιωµένους δηµοκρατικούς θεσµούς, αργά ή γρήγορα ξεθωριάζουν και αδυνατίζουν. Σε αυτήν τη φάση είναι σήµερα η Βενεζουέλα, και ένα µεγάλο µέρος του πληθυσµού στρέφεται εναντίον του Μαδούρο. Ταυτοχρόνως η εµπειρία της Λατινικής Αµερικής -µε πρώτη και χαρακτηριστική αυτήν της Κούβας- θυµίζει ότι όταν οι ΗΠΑ παρεµβαίνουν απροκάλυπτα, ο λαός συσπειρώνεται γύρω από την κυβέρνησή του για να προστατεύσει την ανεξαρτησία του. Η Βενεζουέλα δεν είναι Κούβα, παρά ταύτα πλανάται όποιος νοµίζει ότι ο Μαδούρο στερείται λαϊκής υποστήριξης και µόνο έρεισµά του είναι ο στρατός. Ακριβώς επειδή υπάρχουν αυτή η διπλή πραγµατικότητα και η πόλωση, είναι µεγάλος ο κίνδυνος εµφυλίου και αιµατοχυσίας. Και γι’ αυτό αναζητούνται αξιόπιστοι µεσολαβητές για έναν συµβιβασµό όσο υπάρχει ακόµα χρόνος.

Γράφει ο Νίκος Μπίστης