Τα παιδιά του πολέμου

Με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία εικόνες ντροπής για την ανθρωπότητα και για έναν κόσμο που θέλει να λέγεται πολιτισμένος κατακλύζουν την καθημερινότητά μας. Κυρίως εικόνες παιδιών που διασχίζουν με τις έντρομες μητέρες τους τα σύνορα, αφήνοντας πίσω τους φλεγόμενα κτίρια και βομβαρδισμένα τοπία, και αδυνατώντας να κατανοήσουν γιατί εγκαταλείπουν το γνώριμο περιβάλλον τους.

Μπορούμε να σταθούμε άραγε μπροστά σε αυτά τα παιδιά και να εστιάσουμε στις ανάγκες τους, προσπαθώντας να ελαχιστοποιήσουμε τις συνέπειες του πολέμου; Τι μπορούμε να πούμε σε ένα παιδί που όταν ξέσπασε ο πόλεμος, αναφώνησε με παράπονο: « θα τα πω όλα στο Θεό»;

Οι σημαντικότερες συνέπειες για τα παιδιά ενός πολέμου είναι ότι νιώθουν και βιώνουν αρνητικά συναισθήματα τα οποία ασκούν αρνητική επιρροή στην ομαλή ψυχοσυναισθηματική τους εξέλιξη ως ενήλικες. Ο φόβος, κυριαρχεί, η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα για το μέλλον, μη γνωρίζοντας σε τι περιβάλλον θε βρεθούν.

Και ξεκινάει η ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗ.

Η εξοικείωση με τον φόβο και την ( με κάθε μέσο ) επιβίωση, οδηγεί τα παιδιά αυτά να μην αναπτύσσουν ιδιαίτερους συναισθηματισμούς και ενίοτε να αδιαφορούν για τον διπλανό τους, καθώς αυτό που μετράει είναι η επιβίωση και μόνο. Ενεργοποιείται λοιπόν εκείνο το μέρος του εγκεφάλου το οποίο αναπτύσσει το έμφυτο για τον άνθρωπο ένστικτο της αυτοσυντήρησης, ενώ με το πέρασμα του χρόνου τέτοιες πρακτικές εδραιώνονται, διαμορφώνοντας αντίστοιχα τον χαρακτήρα του ατόμου.

Η χαμένη παιδικότητα. Τα παιδιά ενός πολέμου δεν αναπτύσσουν την παιδικότητά τους, καθώς προσπαθούν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, όπως π.χ. όταν βρεθούν σε Εξειδικευμένη Δομή Υποδοχής Προσφύγων, εάν δεν έχουν συγγενικό περιβάλλον στις χώρες προς τις οποίες κατευθύνονται.

Επέρχεται λοιπόν ( αναγκαστικά ) ένας βαθμός ωριμότητας ο οποίος δεν τους αναλογεί, ενώ θα προσπαθούν σε όλη τους την ενήλικη ζωή να αναπληρώσουν την χαμένη τους παιδικότητα.

Η διάλυση της οικογένειας: Ανέκαθεν για το παιδί το οικογενειακό περιβάλλον λειτουργεί σαν « μικρογραφία » της κοινωνίας, αποτελώντας έναν κοινωνικό μικρόκοσμο μέσα στον οποίο εκπαιδεύεται σε κανόνες, πρότυπα, αξίες και συμπεριφορές, αναπτύσσοντας σταδιακά την προσωπικότητά του. Το παιδί σε πρωτογενή βαθμό εισπράττει ερεθίσματα από το οικογενειακό περιβάλλον, τα επεξεργάζεται, τα αποδέχεται ή αντιδρά σε αυτά, υιοθετώντας ένα σύστημα αξιών που ορίζει την συμπεριφορά του.

Η συναισθηματική ολοκλήρωση λοιπόν ενός παιδιού επιτελείται στο οικογενειακό περιβάλλον του, πραγματικότητα η οποία στην περίπτωση των παιδιών ενός πολέμου δεν μπορεί να συμβεί, αφού οι οικογένειές τους έχουν διαλυθεί, συνεπώς θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε ανασφαλή παιδιά τα οποία δεν διαθέτουν συναισθηματική ισορροπία που να προάγει την ψυχική τους ανθεκτικότητα και να τους οδηγεί σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες.

Μετατραυματικό στρές (PTSD – Post Traumatic Stress Disorder): Πρόκειται για μία αγχώδη διαταραχή η οποία ακολουθεί πολλά θύματα έντονων αρνητικών βιωμάτων, όπως πολέμου, σεξουαλικών επιθέσεων, απαγωγών, κ.λ.π.. Συνήθως στην μνήμη του ατόμου ανακαλούνται σκέψεις και εικόνες σχετικές με το τραυματικό γεγονός, επηρεάζοντας σε σημαντικό βαθμό την λειτουργικότητα του, ενώ το άτομο καθηλώνεται συναισθηματικά, αδυνατώντας να βιώσει θετικές αντιδράσεις, αντιδρώντας υπερβολικά σε αρνητικά ερεθίσματα και αναπτύσσοντας φοβίες, καταθλιπτικά στοιχεία ή / και διαταραγμένες / συγκρουσιακές σχέσεις με το περιβάλλον του.

Εν κατακλείδι, καταστρατηγούνται ΟΛΑ τα δικαιώματα της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού η οποία υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1989, έχει επικυρωθεί από όλες τις χώρες, και προβλέπει την προστασία, ευημερία και προάσπιση των συμφερόντων ενός παιδιού, στο βωμό ενός ανεξήγητου για όλους μας πολέμου, με αθώα θύματα τα παιδιά.