Μητσοτάκης: Από την αυτοδυναμία στη συγκυβέρνηση...τέσσερις λόγοι δρόμος

«Σήμερα αυτό το οποίο χρειάζεται η χώρα πρώτα και πάνω απ’ όλα είναι πολιτική σταθερότητα. Δεν χρειάζεται πειραματισμούς, δεν χρειάζεται εφήμερες συμμαχίες, οι οποίες δεν θα αντέξουν στη δοκιμασία του χρόνου». Αυτή ήταν, στις 23 Μαρτίου, η τοποθέτηση του Πρωθυπουργού, κατά τη διάρκεια συζήτησης στη Βουλή.

Ήταν η τελευταία φορά που ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε αναφορά στην ανάγκη αυτοδύναμης κυβέρνησης, απαντώντας, παράλληλα και στα σενάρια περί αλλαγής εκλογικού νόμου αλλά και πρόωρων εκλογών. Όλο το προηγούμενο διάστημα, οι τοποθετήσεις τόσο του ίδιου του Πρωθυπουργού, όσο και κορυφαίων Υπουργών, υποστήριζαν σθεναρά τη μονοκομματική κυβέρνηση ως τη μόνη προοπτική που προσφέρει πολιτική σταθερότητα στη χώρα.

Έξι μέρες μετά την τοποθέτηση στη Βουλή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται να αλλάζει άποψη: «Στόχος είναι η σταθερότητα, όχι επί τούτω η αυτοδυναμία. Στόχος είναι η δυνατότητα να παίρνουμε αποφάσεις γρήγορα και να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά κρίσεις, διότι οι κρίσεις, δυστυχώς, φοβάμαι ότι θα είναι μια πραγματικότητα που θα είναι μαζί μας. […] Από εκεί και πέρα, ο λαός θα μας υποδείξει τελικά εάν η χώρα θα κυβερνηθεί από ένα κόμμα ή από περισσότερα κόμματα από ένα. Το βέβαιο είναι ότι η χώρα θα κυβερνηθεί με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Αλλά αυτή δεν είναι δική μας απόφαση», ήταν η απάντησή του, σε σχετικό ερώτημα στο πλαίσιο συζήτησης στο Φόρουμ που διοργάνωσε ο Οικονομικός Ταχυδρόμος.

Για ποιους λόγους αλλάζει γραμμή ο Πρωθυπουργός

Είναι εμφανής η αλλαγή γραμμής αναφορικά με την προοπτική κυβέρνησης συνεργασίας. Άλλωστε από το βράδυ της Τρίτης που ο Πρωθυπουργός μίλησε στο Φόρουμ του Οικονομικού Ταχυδρόμου οι συζητήσεις για τη σχετική αναφορά στα δημοσιογραφικά και πολιτικά γραφεία έχουν «χτυπήσει κόκκινο».

Μια απόπειρα αποκρυπτογράφησης αυτής της αλλαγής υποδεικνύει τα εξής σημαντικά σημεία:

α) Είναι πλέον κοινά αποδεκτό ότι ο στόχος της αυτοδυναμίας είναι εξαιρετικά δύσκολος. Οι δημοσκοπικές μετρήσεις δείχνουν ξεκάθαρη πλέον φθορά της κυβέρνησης τόσο στους ποσοτικούς, όσο και στους ποιοτικούς δείκτες.

β) Εκτός συγκλονιστικού απροόπτου τα πράγματα θα γίνουν τους επόμενους μήνες ακόμα δυσκολότερα για την κυβέρνηση. Σε όλες τις μετρήσεις αποτυπώνεται μεγάλη δυσκολία των πολιτών να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, μη ικανοποίηση για τα κυβερνητικά μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας και κυρίως απαισιοδοξία για το μέλλον. Παράλληλα, η προοπτική της οικονομικής ανάσας μέσω του τουρισμού εξασθενεί, καθώς οι προβλέψεις για το φετινό καλοκαίρι δεν είναι καθόλου θετικές.

γ) Γίνεται πλέον σαφές ότι, κυρίως λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και των πολύπλευρων επιπτώσεών του αλλά και λόγω της παρατεταμένης κρίσης του κορονοϊού, αυτό που συνηθίζαμε να ονομάζουμε «κανονικότητα» εκλείπει. Τα επόμενα χρόνια, το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό σύστημα θα καλείται ολοένα και συχνότερα να αντιμετωπίζει και να διαχειρίζεται «κρίσεις». Κάτι τέτοιο προϋποθέτει ευρύτερες συνεννοήσεις και συναινέσεις που δεν προσφέρουν οι μονοκομματικές κυβερνήσεις.

δ) Όπως εντοπίζει ο Ηλίας Νικολακόπουλος, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Εποχή», η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός βρίσκονται ενώπιον ενός πολιτικού αδιεξόδου. Υπάρχουν τρία κόμματα με συγκεκριμένα ποσοστά και χωρίς την συνεργασία τουλάχιστον δύο εξ αυτών δεν μπορεί να προκύψει αξιόπιστη κυβέρνηση. Ως εκ τούτου –και καθώς η χώρα δεν μπορεί να αντέξει και τρίτες εκλογές– ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα πρέπει να επιδιώξει μετά τις δεύτερες εκλογές συνεργασία με άλλο κόμμα ή πολιτικές δυνάμεις.

Με δεδομένο ότι ο Πρωθυπουργός δύσκολα μπορεί να συνεργαστεί με τα υπάρχοντα κοινοβουλευτικά κόμματα σήμερα –για διαφορετικούς λόγους στην κάθε περίπτωση– ίσως θα πρέπει να επανέλθουμε στην ανάγνωση της ομιλίας της 23ης Μαρτίου στη Βουλή και να σταθούμε στο πιο κάτω απόσπασμα: «Αυτή η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι μπορεί να είναι μεν κυβέρνηση ενός κόμματος στα χαρτιά, έχει ενσωματώσει όμως δυνάμεις και στελέχη πολύ ευρύτερα των παραδοσιακών ορίων της Νέας Δημοκρατίας. […] Με αυτή την πολιτική, αυτή την ανοιχτή, αυτή τη συμπεριληπτική πολιτική, θα πορευτούμε και στο εξής και εφόσον ο ελληνικός λαός μας δώσει πάλι την εμπιστοσύνη του στις επόμενες εκλογές».