Ζητούνται δήµαρχοι νέας εποχής

Αποτελεί κοινό µυστικό ότι και η Αυτοδιοίκηση, πρωτοβάθµια και δευτεροβάθµια, υπέστη τις συνέπειες των µνηµονιακών πολιτικών, ενώ και στο θεσµικό επίπεδο παρουσιάστηκαν σοβαρά προβλήµατα που επιβεβαίωσαν τη ρήση του Μανώλη Γλέζου ότι πρόκειται για «ετεροδιοίκηση». Ιστορικά, ο κατεξοχήν δηµοκρατικός αυτός θεσµός έχει συνδεθεί µε όλους τους αγώνες για πραγµατική δηµοκρατία, καθώς και για την κοινωνική χειραφέτηση.

Ο πρωτοπόρος σοσιαλιστής Σταύρος Καλλέργης έγραφε ήδη από τον 19ο αιώνα «στο σοσιαλιστικό κοινοκτηµονιστικό» του πρόγραµµα: «Αποκέντρωσις των εξουσιών, ανεξαρτησία των ∆ήµων µε δικαστικά δικαιώµατα των ∆ηµοτικών Συµβουλίων επί µικροδιαφορών» (εφηµ. «Σοσιαλιστής», 1η Μαΐου 1902). Μεταγενέστερα ήταν η ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση που κατοχύρωσε την Αυτοδιοίκηση ως «θεµελιώδη θεσµό του δηµοσίου βίου των Ελλήνων», µε το γνωστό «Ψήφισµα των Κορυσχάδων» (άρθρο 2). Προφανώς, ο θεσµός αποτελεί βαθµίδα της κρατικής εξουσίας, δεν είναι κίνηµα, δεν µπορεί να έχει πλήρη ανεξαρτησία από την κεντρική κυβέρνηση.

Μπορεί, όµως, να συµβάλει καθοριστικά στην ποιότητα ζωής των κατοίκων, την κοινωνική αλληλεγγύη και την αναζωογόνηση της δηµοκρατίας. Με την καθιέρωση της απλής αναλογικής για την εκλογή των δηµοτικών και περιφερειακών συµβουλίων, εγκαινιάζεται µια νέα εποχή για τον λαογέννητο θεσµό. Παρά τα περί του αντιθέτου λεγόµενα, η απλή αναλογική δεν οδηγεί σε ακυβερνησία, αλλά µπορεί να ενώσει τις τοπικές κοινωνίες, δηµιουργώντας µια νέα κουλτούρα συναινέσεων και συνεργασιών, που έχει ανάγκη και η κεντρική πολιτική σκηνή. Με τον «Κλεισθένη 1», µετά τις επόµενες εκλογές, ο δήµαρχος θα έχει αριθµό δηµοτικών συµβούλων ανάλογα µε το ποσοστό που θα εξασφαλίσει στον πρώτο γύρο.

Αρα θα υποχρεωθεί να συγκυβερνήσει µε µία ή περισσότερες από τις άλλες δηµοτικές παρατάξεις. Με άλλα λόγια, εκ των πραγµάτων η Αυτοδιοίκηση µπορεί να εξελιχθεί σε πολιτικό σχολείο για το σήµερα και το αύριο. Σε ό,τι αφορά το προγραµµατικό πλαίσιο, η σύγχρονη Αυτοδιοίκηση οφείλει να πορευτεί µε βάση το σύνθηµα «Σκέψου οικουµενικά – ∆ράσε τοπικά», κόντρα σε τοπικισµούς και αγκυλώσεις. Να αναδειχθεί πιο πολύ σε έπαλξη της κοινωνικής αλληλεγγύης, που δεν µπορεί να παρέχεται επιλεκτικά µόνο στους Ελληνες πολίτες, αλλά να αγκαλιάζει και τους µετανάστες και πρόσφυγες, των οποίων η ένταξη στις τοπικές κοινωνίες πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα στις σύγχρονες συνθήκες. Καταλήγω µε κάτι όχι και τόσο αυτονόητο. Η Αυτοδιοίκηση έχει και διεθνή ρόλο, µέσω των αδελφοποιήσεων δήµων και περιφερειών, ενώ υπάρχουν και αντίστοιχες διεθνείς και ευρωπαϊκές δοµές, όπως ο ∆ιεθνής Συνασπισµός Πόλεων κατά του ρατσισµού, που δρα σε συνεργασία µε την UNESCO.