Το ξεφωνητό των αμνών

Ποιο είναι και πώς θα μπορούσε να ξεπεραστεί το βασικό αδιέξοδο που ισχύει στην τουρκική πολιτική σκηνή στην παρούσα φάση; Κι αν τα βρει κανείς αυτά, έχουν κάποια αξία ή είναι  ένας δυτικοαναθρεμμένος προβληματισμός περί πολιτικής, ενώ  στην ουσία, ως προς την ίδια την Τουρκία, δεν υπάρχει απολύτως κανένα αδιέξοδο;

Άρα λοιπόν αναφερόμαστε σε τρία σκαλοπάτια: Στο πρώτο συναντάμε το ερώτημα ποιο είναι το αδιέξοδο, στο δεύτερο, το ερώτημα πώς θα λυθεί αυτό και στο τρίτο, την εντελώς χαλαρωτική διαπίστωση που εκφράζεται διά του ερωτήματος «ποιο αδιέξοδο;»

Ο ορισμός του αδιεξόδου είναι ουσιαστικά ένας απαραίτητος μπούσουλας για να αντιληφθεί κανείς τη συγκεκριμένη ιδιαιτερότητα, γενικότερα της λεγόμενης Ανατολής, μεταξύ άλλων και της Τουρκίας. Με τον όρο Ανατολή εννοούμε οτιδήποτε δεν είναι Δύση με τρόπο που γεωγραφικά, πολιτισμικά και πολιτικά να περιλαμβάνει εκτός από την Τουρκία, ό,τι εννοούμε με τους όρους  Εγγύς, Μέση, και Άπω Ανατολή, Ρωσία,  Καυκασία και Κεντρική Ασία. Κατά μία έννοια εννοούμε αυτό που εννοούσε ο Ιπποκράτης κάνοντας διάκριση μεταξύ όχλου που ακολουθεί τον ηγέτη  και προσώπων τα οποία είναι σε θέση να συστήσουν πολιτεία, καθότι είναι ελεύθεροι και όχι υπήκοοι. Το κατά πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα και προς ποια κατεύθυνση από την εποχή του Ιπποκράτη, είναι ένα άλλο καπέλο, ένα τεράστιο σομπρέρο, το οποίο έχει στο μεταξύ πάρει μέσα του και το ερώτημα αν οι κάτοικοι της σημερινής Δύσης είναι ή όχι όχλος κατά τον ορισμό του Ιπποκράτη.

Γιατί είναι λοιπόν μπούσουλας η ιδιαιτερότητα αυτή; 

Γιατί είναι λοιπόν μπούσουλας η ιδιαιτερότητα αυτή; Διότι έχοντας υπόψη αυτή την ιδιαιτερότητα μόνο, μπορεί να αντιληφθεί κανείς ότι δεν ισχύει απόλυτα, όπως και όσο ισχύει στη Δύση η εξίσωση: δυσαρεστημένος οικονομικά πολίτης ισοδυναμεί με ψηφοφόρο που εναντιώνεται στην εξουσία. Και δεν ισχύει αυτό, διότι αν λαμβανόταν σοβαρά υπόψη η παράμετρος οικονομία, ο Ερντογάν θα έπρεπε να εξαφανιστεί από την πολιτική σκηνή. Αντ’αυτού, παραμένει  πρώτο κόμμα χωρίς καμία αμφισβήτηση! 

Άρα λοιπόν υπάρχουν κάποια πράγματα, κάποιες ιδιαιτερότητες που δεν καθιστούν την οικονομία, αποκλειστικό ή κύριο καταλύτη της κάλπης την οικονομία. Η ιδιαιτερότητα αυτή δεν είναι απλώς η ιδιότητα του όχλου που περιέγραφε ο Ιπποκράτης. Δεν είναι επίσης απλώς η έντονη θρησκευτικότητα που διακρίνει σημαντικό τμήμα του πληθυσμού και κατ’επέκταση και την πολιτική σκηνή. Πρόκειται για την αποκλειστικότητα που καθιστά τον Ερντογάν μοναδικό. Υπό την έννοια αυτής του της ιδιότητας, ο προκάτοχός του ισλαμιστής Ερμπακάν, μέχρι και κεμαλιστής θα μπορούσε να χαρακτηριστεί!

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ακόμη κι ο Ερμπακάν, παρά το θρησκευτικό στοιχείο που αξιοποίησε στον πολιτικό του λόγο, εκπροσωπούσε την ελιτίστικη κεμαλική σχολή πολιτικής, η οποία έθετε αποστάσεις από τον αμόρφωτο όχλο. Μη ξεχνάμε ότι ο Ερμπακάν ήταν μηχανικός, απόφοιτος του Πολυτεχνείου της Πόλης, από τα σημαντικά μυαλά της εποχής του στο χώρο των μηχανολόγων.  Ο Ερντογάν όμως, με αμφισβητούμενο ακόμη και το πτυχίο πανεπιστημίου, είναι ο ηγέτης που κατάφερε να είναι ο ποιμενάρχης. Ο ποιμήν ήταν ανέκαθεν δεδομένος. Έλλειπε όμως ο ποιμενάρχης.

Κι ερχόμαστε στην ιδιαιτερότητα που είναι υποτίθεται (το υποτίθεται υπογραμμισμένο) το αδιέξοδο της πολιτικής στην Τουρκία. Η εξουσία του όχλου είναι γεγονός με ηγέτη τον Ερντογάν. Η ισχύς του Ερντογάν είναι η ισχύς του όχλου αυτού που βλέπει πως απόκτησε πολιτικό λόγο και δεν πρόκειται εύκολα εύκολα να τον επιστρέψει. Είναι η στιγμή που οι αμνοί ξεφωνίζουν. Αυτό ακριβώς προσπαθούσε να εμποδίσει το κεμαλικό σύστημα εδώ και δεκαετίες. Αυτό λοιπόν έσπασε με τον Ερντογάν. Ιδού η ισχύς του Σουλτάνου και ιδού η ισχύς του όχλου. Διατυπωμένο αλλιώς, ιδού η ισχύς και το θράσος της αμορφωσιάς. Η ήττα στις εκλογές θα ήταν μεγάλο υπαρξιακό πρόβλημα για τον όχλο αυτό και όχι για τον Ερντογάν.

Αν αυτό είναι το αδιέξοδο της πολιτικής, τότε ο τρόπος για να το ξεπεράσει κανείς, είναι να χάσει ο Ερντογάν την εξουσία. Αυτό όμως δεν πρόκειται να γίνει, αν αυτός ο όχλος της αμμορφωσιάς δεν βρει άλλον ποιμενάρχη. Γιατί όμως να βρει άλλον; Σάμπως πείθει ο Κιλιτστντάρογλου τον όχλο αυτό για τις ικανότητές του ως τσοπάνου; Μάλλον ούτε τον εαυτό του δεν πείθει.

Ούτως ή άλλος, ο τρόπος για να ξεπεραστεί το εμπόδιο, είναι να βρεθεί ο νέος ποιμενάρχης. Αν δεν είναι ποιμενάρχης, δεν μπορεί να παρασύρει τις μάζες και να αποκτήσει άνετη πολυθρόνα στην εξουσία. Το αν τέτοιος ποιμενάρχης μπορεί να γίνει η εμπριμέ ακροδεξιά Μεράλ Άκσενερ, θα το δείξει ο χρόνος. Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς όμως ότι τις προδιαγραφές του τσοπάνου τις έχει γράψει ο ίδιος Ερντογάν.

Και ερχόμαστε στο τρίτο σκαλοπάτι που είναι το ερώτημα «ποιο αδιέξοδο;» Απολύτως κανένα. Το αδιέξοδο στην προκειμένη περίπτωση είναι όσων, στη Δύση, αλλά και μέσα στην ίδια την Τουρκία, δεν αντιλαμβάνονται ότι αυτή εδώ η εικόνα, δηλαδή η εξουσία του θρασύ όχλου, του ποιμένα ο οποίος, εις τους αιώνας των αιώνων θα αναζητεί ποιμενάρχη, είναι η ιδιότητα, το χαρακτηριστικό γνώρισμα της Τουρκίας. Μόνο λαμβάνοντας αυτή την ιδιότητα μπορείς να γίνεις «παίχτης» και μάλιστα μόνιμος όπως τείνει να γίνει ο Ερντογάν.