Ρωσία και Κίνα: Πολεμώντας σε δύο μέτωπα - Οι κλασικοί έχουν την απάντηση

Ο Luciano Bosso έχει γράψει ότι «οι απαντήσεις σε σύνθετες ερωτήσεις πρέπει συχνά να αναζητούνται στους κλασικούς». Θα πρόσθετα, όταν πρόκειται για την κατανόηση του πολέμου και της στρατηγικής, πρέπει να διαβάσουμε και να κατανοήσουμε οπωσδήποτε, δύο έργα από δύο κορυφαίους κλασικούς.

Το πρώτο είναι του Θουκυδίδη. Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, που γράφτηκε γύρω στο 400 π.Χ. Και το άλλο, από τον Κλάουζεβιτς, το «On War», το 1832.

Έχει χυθεί πολύ μελάνι για την ανάλυση της πραγματικής σκέψης πίσω από τα κίνητρα του Πούτιν να εισβάλει στην Ουκρανία. Ο Καρλ φον Κλάουζεβιτς στο βασικό του έργο για τον πόλεμο δίνει την απάντηση.

Για τον Πούτιν αυτός ο πόλεμος είναι «η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα».

Ο πόλεμος έχει τρία κύρια αντικείμενα σύμφωνα με τον Κλάουζεβιτς. Να κατακτήσει και να καταστρέψει την ένοπλη δύναμη του εχθρού.
Να αποκτήσει στην κατοχή του το υλικό και άλλες πηγές δύναμής του. Να κερδίσει την κοινή γνώμη.

Ο Πούτιν κατάφερε εν μέρει τα δύο πρώτα, αλλά απέτυχε παταγωδώς στο τρίτο.

Η κοινή γνώμη κερδίζεται με μεγάλες νίκες και αλλαγή καθεστώτος. Με την κατάληψη της πρωτεύουσας του εχθρού. Κάτι που ο ρωσικός στρατός δεν κατάφερε να κάνει.

Η Δύση θα έπρεπε να γνωρίζει το 2014, όταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν προσάρτησε τη χερσόνησο της Κριμαίας, ότι η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει τον πόλεμο για να διατηρήσει την επιρροή της στην Ουκρανία, όταν όλα τα άλλα μέσα πολιτικής πειθούς αποτύχουν.

Ταυτόχρονα, αυτός ο πόλεμος έφερε ανοιχτά τη συμμαχία Κίνας-Ρωσίας.

Με άλλα λόγια, η σύνθεση της θέσης του Κλάουζεβιτς ότι «Ο πόλεμος είναι μια πράξη δύναμης για να αναγκάσουμε τον εχθρό μας να κάνει τη θέλησή μας» και «Ο πόλεμος είναι απλώς η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα», εκφράζει πλήρως τη συμβίωση των Μόνιμων - 2 (Ρ-2) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, Κίνας και Ρωσίας.

Για να το θέσω απλά, ο Κλάουζεβιτς μας παρέχει τα μέσα για να κατανοήσουμε την ανήθικη απόφαση του Πούτιν να εμπλέξει τη χώρα του στην εισβολή στην Ουκρανία.

Ο Κλάουζεβιτς είναι επίσης η παλιά κόλλα που δένει ιστορικά την παλιά Σοβιετική Ένωση και την Κίνα.

Ο Λένιν, ένας από τους μεγάλους θαυμαστές του Κλάουζεβιτς, τον ανέφερε ως «έναν από τους μεγάλους στρατιωτικούς συγγραφείς». Η επιρροή του στον Κόκκινο Στρατό ήταν τεράστια.

Ο Κλάουζεβιτς, όπως τον ερμήνευσε ο Λένιν, όρισε τη σοβιετική στρατιωτική στρατηγική σκέψη και ο Τρότσκι και αργότερα ο Στάλιν αγκάλιασαν τον αφορισμό του ότι «ο πόλεμος είναι συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα».

Ο Μάο Τσε Τουνγκ διαβάζοντας το «On War» το 1938, οργάνωσε ένα σεμινάριο για την ηγεσία του Κόμματος, ώστε να συζητήσει τη θεωρία του και άρχισε να εισάγει μια “φλέβα Κλάουζεβιτς” στα γραπτά του.

Και τα δύο καθεστώτα κατάλαβαν ξεκάθαρα ότι ο πόλεμος είναι μια σκληρή αδυσώπητη δραστηριότητα. Μια πράξη βίας για να κάμψει τον εχθρό «τη θέλησή του, με αιματοχυσία».

Ως εκ τούτου, θα ήταν λάθος να δούμε τον πόλεμο στην Ουκρανία, σε απομόνωση από τα βήματα που έχουν κάνει εκ νέου, οι Πρόεδροι Πούτιν και Σι, ευθυγραμμισμένοι με τις χώρες τους, δεδομένου ότι και τα δύο καθεστώτα είχαν στη γένεση του στρατού τους το φιλοσοφικό υπόβαθρο του Κλάουζεβιτς.

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του Πεκίνου πραγματοποιήθηκαν με φόντο την Κίνα και τη Ρωσία που επιδεικνύουν τη διαρκώς αυξανόμενη φιλία τους.

Οι Πρόεδροι Xi Jinping και Vladimir Putin κατά την έναρξη των αγώνων δήλωσαν την αντίθεσή τους στην περαιτέρω διεύρυνση του ΝΑΤΟ και την περαιτέρω ανάπτυξη του AUKUS και κατηγόρησαν τη δυτική συμμαχία ότι έχει ψυχροπολεμικές προσεγγίσεις που πρέπει να εγκαταλειφθούν.

Η ανακοίνωσή τους που δόθηκε στη δημοσιότητα κάνει λόγο για μια νέα εποχή στις σχέσεις Κίνας και Ρωσίας που «δεν γνωρίζει όρια» και μια σχέση «ανώτερη από τις πολιτικές και στρατιωτικές συμμαχίες της εποχής του ψυχρού πολέμου».

Οι παρατηρητές της Μόσχας γνώριζαν ότι, κατά την προετοιμασία της εισβολής της στην Ουκρανία, η Ρωσία δήλωσε την υποστήριξή της στην Κίνα, εάν αποφασίσει να χρησιμοποιήσει στρατιωτική δύναμη για να πιέσει τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία.

Το μεγάλο λάθος που έκαναν οι δυτικοί στρατηγοί ήταν να πάρουν το μάτι τους από τις προκλήσεις που έθεσε η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν μαζί με την Κίνα του Σι Τζινπίνγκ, στη μεταψυχροπολεμική διεθνή τάξη.

Μεθυσμένοι από τα φρεσκοσυλεγμένα σταφύλια των θεωριών του Φουκουγιάμα για το «Τέλος της Ιστορίας» και πιστεύοντας ότι η νέα αναδυόμενη «παγκόσμια εξάπλωση φιλελεύθερων δημοκρατιών μπορεί να σηματοδοτήσει το τελικό σημείο της κοινωνικοπολιτισμικής εξέλιξης της ανθρωπότητας και να γίνει η τελική μορφή ανθρώπινης διακυβέρνησης», ξέχασαν ότι έχουμε βιώσει τη βαθύτερη και πιο έξυπνη γεωπολιτική αλλαγή της μεταψυχροπολεμικής περιόδου.

Η πεποίθηση ότι η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης δεν ήταν αναστρέψιμη, επέτρεψε στη Ρωσία του Πούτιν να εμπλακεί στρατιωτικά τόσο στη γειτονιά της, όσο και στη Μέση Ανατολή και τελικά στην Ουκρανία.

Ο Πούτιν πριν από είκοσι χρόνια, όταν ανέλαβε για πρώτη φορά τα ηνία της εξουσίας, είπε ότι η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης ήταν «η ιστορική καταστροφή του εικοστού αιώνα», σηματοδοτώντας ότι επρόκειτο να διορθώσει αυτήν την καταστροφή.

Όποια και αν είναι η επίπτωση από την Ουκρανία για τον Πούτιν, η στενότερη σχέση του με την Κίνα τον βοηθά να διαχειριστεί την οικονομική ζημιά.

Μόνο οι νέες συμφωνίες φυσικού αερίου Ρωσίας-Κίνας αποτιμώνται σε περίπου 117 δισεκατομμύρια δολάρια, με τη Ρωσία να συμφωνεί να προμηθεύσει στην Κίνα 100 εκατομμύρια τόνους αργού πετρελαίου μέσω του Καζακστάν. Μέσα στα επόμενα 10 χρόνια, η Gazprom θα αποστέλλει 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως στην Κίνα μέσω του νέου αγωγού.

Η Κίνα είναι επί του παρόντος ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ρωσίας με 147 δισεκατομμύρια δολάρια συναλλαγές πέρυσι, μεταξύ των δύο κρατών.

Δεν είναι πολύ αργά για να καταλάβουμε ότι η Ρωσία και η Κίνα κινούνται για να αναδιαμορφώσουν μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων και να διορθώσουν αυτά που αντιλαμβάνονται ως λάθη του παρελθόντος.

Η κοινή τους δήλωση των 5.000 λέξεων τον Φεβρουάριο, στους χειμερινούς Ολυμπιακούς του Πεκίνου, επιβεβαίωσε την τάση που εμφανίζεται στην προσπάθειά τους να αναδιανείμουν την εξουσία στον κόσμο.

Η πιο ξεκάθαρη ένδειξη αυτού είναι η υποστήριξη της Μόσχας στον αυξημένο ρόλο της Κίνας στην Αρκτική και η αυξημένη οικονομική συνεργασία της που συγκεντρώνει την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση του Βλαντιμίρ Πούτιν και την πρωτοβουλία Belt and Road του Jinping.

Το μεγάλο ερώτημα για τη Δυτική Συμμαχία είναι εάν αυτή η στρατηγική συμμαχία μεταξύ Ρωσίας και Κίνας είναι μακροπρόθεσμη.

Ο Στρατάρχης Graf von Moltke, ο καλύτερος μαθητής των θεωριών Κλάουζεβιτς, ανακάλυψε ότι όταν αντιμετώπισε το πρόβλημα των δύο μετώπων δεν μπορούσε να το λύσει μόνο με στρατιωτικά μέσα.

Ο διάδοχός του, Alfred von Schlieffen, διατύπωσε 19 σχέδια (Σλίφεν πλαν) για έναν πόλεμο δύο μετώπων, αγνόησε τη βασική παρατήρηση του Κλάουζεβιτς για την «ομίχλη και τις τριβές του πολέμου» και απέτυχε.

Η ιστορία, μάς έχει διδάξει ότι για τους αυταρχικούς ηγέτες που δήλωσαν οπαδοί του Κλάουζεβιτς και οδήγησαν τον στρατό τους χωρίς να ακολουθήσουν τις αρχές του, στο τέλος γεύτηκαν τα πικρά «σταφύλια της οργής».

«Όταν οι θεωρίες αλλάζουν και καταρρέουν, όταν τα σχολεία, οι φιλοσοφίες, όταν τα στενά σκοτεινά σοκάκια σκέψης, εθνικά, θρησκευτικά, οικονομικά, μεγαλώνουν και διαλύονται…» η απολυταρχία θα αποτύχει.

Για να αναφέρω απλά τη ρήση του Ουίνστον Τσώρτσιλ (Βουλή των Κοινοτήτων, 11 Νοεμβρίου 1947) «Η δημοκρατία είναι η χειρότερη μορφή διακυβέρνησης, εκτός από όλες τις άλλες».