Συγκοινωνούντα δοχεία

Σαράντα χρόνια µετά την επιστροφή του Χοµεϊνί στην Τεχεράνη και την ανατροπή του καθεστώτος του σάχη είναι πλέον αναµφισβήτητη η σχέση συγκοινωνούντων δοχείων όσον αφορά τις σχέσεις µε τη ∆ύση και κυρίως µε τις ΗΠΑ, µε τις εσωτερικές ισορροπίες του ισλαµικού καθεστώτος ανάµεσα σε σκληροπυρηνικούς και µετριοπαθείς.

Η οκταετία του µετριοπαθούς Χαταµί στην προεδρία του Ιράν -1997 µε 2005- υπήρξε µέχρι τις αρχές του 2001 µια διαρκής, αλλά ατελέσφορη προσπάθεια ανοίγµατος διαλόγου µε τις ΗΠΑ του Κλίντον, µια δυναµική που συνέβαλε λίγο αργότερα στις µαζικές λαϊκές κινητοποιήσεις για εκδηµοκρατισµό.

Κύριο επιχείρηµα των σκληροπυρηνικών της θρησκευτικής ηγεσίας του Ιράν ήταν και εξακολουθεί να παραµένει ότι περαιτέρω βήµατα εκδηµοκρατισµού δίνουν επιπλέον ευκαιρίες στους αντιπάλους, στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ, να υπονοµεύουν την εσωτερική σταθερότητα και την περιφερειακή εµβέλεια της χώρας.

Στην περίοδο Μπους-υιού δεν υπήρξε πρόοδος προς την κατεύθυνση της εξοµάλυνσης των διµερών σχέσεων, αλλά η αµερικανική εισβολή πρώτα στο Αφγανιστάν το 2001 και στη συνέχεια στο Ιράκ το 2003 διαµόρφωσε µια κατάσταση πραγµάτων όπου υπήρχε αντικειµενική σύγκλιση συµφερόντων της Ουάσιγκτον και της Τεχεράνης στις δύο χώρες.

Η στροφή Οµπάµα, που κορυφώθηκε τον Ιούλιο του 2015 µε τη ∆ιεθνή Συµφωνία για τον έλεγχο του Πυρηνικού Προγράµµατος της Τεχεράνης, ήταν η εκκίνηση για µια δυναµική συνολική εξοµάλυνση των σχέσεων του Ιράν µε τη ∆ύση, που φαινόταν ότι θα έδινε στον µετριοπαθή πρόεδρο Ρουχανί την ευκαιρία ενός ελεγχόµενου εκδηµοκρατισµού.

Σήµερα ο Τραµπ έχει πλήρως ακυρώσει την πολιτική Οµπάµα, καθώς προωθεί ταυτόχρονα τη συρρίκνωση της περιφερειακής επιρροής του Ιράν στην ευρύτερη Μέση Ανατολή και ταυτόχρονα µια καθεστωτική ανατροπή στην Τεχεράνη.

Η πολιτική Τραµπ είναι θείο δώρο για τους σκληροπυρηνικούς της θρησκευτικής ηγεσίας της ισλαµικής δηµοκρατίας, καθώς νοµιµοποιεί προκαταβολικά µια αυταρχική παλινδρόµηση χωρίς προηγούµενο στις τέσσερις δεκαετίες του καθεστώτος που ίδρυσε ο Χοµεϊνί.