Η κλιματική κρίση μας περιμένει «στη γωνία»

Το ethnos.gr συζητά με κορυφαίους ειδικούς για τις βασικές πλευρές της κλιματικής αλλαγής, τους κινδύνους, τις επιδράσεις σημερινές και μακροπρόθεσμες, τις πολιτικές που απαιτούνται ως αντίδοτο

Μπροστά στα δύσκολα και πιο πιεστικά, συμβαίνει να ξεχνάμε τα πιο δύσκολα και τις πραγματικά μεγάλες απειλές. Η μεγάλη απειλή, που περιμένει στη γωνία, και μετά το τέλος της πανδημίας, του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης, είναι η κλιματική κρίση. Όμως, τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όσο και ο Αλέξης Τσίπρας, στις μακροσκελείς ομιλίες τους στη ΔΕΘ, δεν ασχολήθηκαν, ούτε καν ανάφεραν, το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα του πλανήτη σήμερα. Η κλιματική κρίση, όχι μόνο δεν ήταν στις προτεραιότητες τους, αλλά δεν υπήρχε ούτε ως παράγοντας που λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στη χάραξη της πολιτικής τους για τη χώρα. Κι ας έχει σοβαρές οικονομικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις.

Ωστόσο, πριν λίγες μόνο μέρες, στις 13 Σεπτεμβρίου, 531 επιστήμονες από 66 χώρες, παρουσίασαν το πρώτο μέρος της φετινής, 32ης Ετήσιας Έκθεσης για το Κλίμα. Με στοιχεία του 2021, όλα ήταν χειρότερα από την προηγούμενη χρονιά και -το ακόμα χειρότερο- η επιδείνωση επιταχύνεται φέτος. Νέα αρνητικά ρεκόρ: Η συγκέντρωση των αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα ήταν η υψηλότερη που έχει καταγραφεί ποτέ. Η υπερθέρμανση της Γης συνεχίστηκε. Το 2021 ήταν μεταξύ των έξι θερμότερων ετών από το 1800! Η θερμότητα των ωκεανών και η παγκόσμια στάθμη της θάλασσας ήταν οι υψηλότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ. Η κρίση είναι εδώ. «Τα δεδομένα που παρουσιάζονται στην έκθεση είναι σαφή, η κλιματική αλλαγή δεν δείχνει κανένα σημάδι επιβράδυνσης», δήλωσε ο Rick Spinrad, διοικητής της National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). «Με πολλές περιοχές να πλήττονται από πλημμύρες 1.000 ετών (!!), εξαιρετική ξηρασία και ιστορικά υψηλή θερμοκρασία φέτος, η κλιματική κρίση δεν είναι μια μελλοντική απειλή, αλλά κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε σήμερα».

Το παγκόσμιο κόστος των συνεπειών της κλιματικής κρίσης θα εκτιναχθεί ως το 2100 στα 130 τρισεκατομμύρια δολάρια. Eνα θηριώδες κόστος για το μέγεθος της χώρας μας, θα αφορά και την Ελλάδα, περί τα 700 δισεκ., δηλαδή 3,5 φορές το ΑΕΠ με τα σημερινά δεδομένα.

Υπάρχουν λύσεις; Είναι εφαρμόσιμες;

Πριν 35 χρόνια ακριβώς, οι κυβερνήσεις υιοθέτησαν το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ για τη μείωση των ουσιών που καταστρέφουν το όζον. Σήμερα, πάνω από το 99% αυτών των ουσιών έχουν καταργηθεί, και σταδιακά, το στρώμα του όζοντος αποκαθίσταται. Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) κατέληξε ότι το στρώμα του όζοντος θα έχει πλήρως αποκατασταθεί έως τα μέσα του αιώνα. Χάρη σε αυτήν την επιτυχία επιβίωσαν πολλά οικοσυστήματα κι επιβραδύνθηκε η υπερθέρμανση του πλανήτη. Αν δεν είχαμε διασώσει το στρώμα του όζοντος, θα υπήρχε καταστροφική αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας.Το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ έχει γίνει σύμβολο του τι μπορεί να επιτύχει η παγκόσμια συνεργασία. Είναι χρήσιμο να το θυμόμαστε αυτό στους σημερινούς καιρούς της παγκόσμιας ασυνεννοησίας, ρευστότητας και επιστροφής στα «εθνικά καβούκια».

Συνεπώς, το δέον γενέσθαι, αφού κατανοήσουμε τί είναι και τί δεν είναι η κλιματική κρίση, αφορά τις κυβερνήσεις, την εξισορρόπηση των μεγάλων συμφερόντων όσων συνεχίζουν ακάθεκτοι με τα ορυκτά καύσιμα, αλλά και το πολιτικό σύστημα της χώρας μας, και τον καθένα μας, για εξοικονόμηση ενέργειας και νερού, στο βαθμό που αισθανόμαστε την ανάγκη να κληροδοτήσουμε ένα βιώσιμο περιβάλλον και κόσμο στα παιδιά μας.

Στη συζήτηση για το θέμα συνεισέφεραν:

Ο Χρήστος Ζερεφός, ακαδημαϊκός, ομότιμος καθηγητής, μέλος Επιτροπών του ΟΗΕ για το κλίμα, πολυβραβευμένος διεθνώς, κορυφαίος ερευνητής για την ατμόσφαιρα.

• Ο ομότιμος καθηγητής Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας, Θεόδωρος Καρακώστας.
• Ο ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας Σπύρος Παυλίδης.
• Ο ομότιμος καθηγητής Βιολογίας Ζαχαρίας Σκούρας.
• Ο ομότιμος καθηγητής Γεωπονίας και πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Θανάσης Τσαυτάρης.
• Ο πανεπιστημιακός, ειδικός επί των σχέσεων δομημένου περιβάλλοντος και κλίματος, Πάνος Κοσμόπουλος,
• Οι καθηγητές Μετεωρολογίας και ερευνητές των κλιματικών μοντέλων, Πρόδρομος Ζάνης και Ελένη Κατράγου.

Ακούστε τα podcast εδώ

Δείτε τη συνέντευξη με τον Θόδωρο Καρακώστα εδώ