Επέστρεψαν οι πλειστηριασμοί στην «κανονικότητα» ενός ιδεατού περιβάλλοντος

Οι πλειστηριασμοί έχουν επιστρέψει στην κανονικότητα του παρελθόντος, όταν οι οικονομικές προκλήσεις (κόστος ενέργειας, η αύξηση των ενοικίων, πληθωρισμός, ενδεχόμενη αύξηση των κόκκινων δανείων, αύξηση των επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια), επηρεάζουν άμεσα το κόστος διαβίωσης των συμπολιτών μας και δεν θυμίζουν σε τίποτα συνθήκες υγιούς οικονομίας. 

Μη ξεχνάμε ότι, το σύνολο των οικονομικών αναλυτών αναφέρουν ότι πρέπει να προετοιμαστούμε για έναν πολύ δύσκολο χειμώνα όπου απαιτούνται αποτελεσματικές λύσεις για να μη γυρίσουμε δεκαετίες πίσω. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία από την ηλεκτρονική πλατφόρμα e-auction.gr, οι προγραμματισμένοι πλειστηριασμοί ακινήτων για το 2022 ανέρχονται σε 33.840 ενώ το 2021 ήταν 23.073. Από 1η Οκτωβρίου έως 31 Ιουλίου έχουν προγραμματιστεί 9.895 πλειστηριασμοί.

Μπορεί πλέον στην καθημερινότητα μας, να ενημερωνόμαστε από εκτενή ρεπορτάζ για τα ακίνητα άλλοτε μεγάλων επιχειρηματιών που εκπλειστηριάζονται, αλλά θα πρέπει να τονίσουμε ότι πλέον παρατηρούμε να επισπεύδονται οι διαδικασίες των κατασχέσεων και των πλειστηριασμών για ποσά ακόμη και της τάξεως των 20.000€-30.000€.

Τη δεδομένη χρονική στιγμή, δεν είναι λίγα τα ακίνητα σε λαϊκές συνοικίες της χώρας μας που ρευστοποιούνται, δεδομένο που μπορεί να το δει ο οποιοσδήποτε και σε ιστοσελίδες αγγελιών ακίνητων από εταιρείες real estate που διαχειρίζονται χαρτοφυλάκια ακίνητων σε συνεργασία με εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, όπου καταχωρούν την αγγελία του ακινήτου που πρόκειται να εκπλειστηριαστεί αναζητώντας τον νέο ιδιοκτήτη.

Τα προηγούμενα χρόνια, οι πλειστηριασμοί αφορούσαν αποκλειστικά μεγάλους οφειλέτες σε ακίνητα υψηλής αξίας, ενώ μεγάλο μέρος των πλειστηριασμών έβαιναν άγονοι. Πλέον, καταγράφεται ραγδαία μείωση των άγονων διαγωνισμών, διότι μεγάλο μέρος των ακινήτων αγοράζονται σε τιμές που υπολείπονται κατά 30%-35% της πραγματικής αξίας.

Δεν είναι λίγες οι φορές που ενημερωνόμαστε από δημοσιεύματα, ότι για τα ακίνητα που εκπλειστηριαζόταν υποβλήθηκαν ανακοπές σχετικά με την αξία τους, οι οποίες σε μεγάλο ποσοστό γίνονται δεκτές από τα δικαστήρια και να αυξάνεται η συνολική τιμή πρώτης προσφοράς ακόμη και 30%-40%.

Θα πρέπει να τονίσουμε ότι μεγάλο μέρος των αναρτημένων προς πώληση ακινήτων σε ιστοσελίδες αγγελιών, αφορούν ακίνητα που εντός άμεσου χρονικού διαστήματος εκπλειστηριάζονται. Δηλαδή, έχει οριστεί η ημερομηνία του πλειστηριασμού και ο διαμεσολαβητής της εταιρείας real estate αναζητεί εν δυνάμει αγοραστή που θα συμμετέχει στον πλειστηριασμό.

Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι πλέον, μεγάλο μέρος των ακινήτων που διατίθενται μέσω των πλειστηριασμών, αφορούν ακίνητα που υπάρχουν τα πλήρη δεδομένα (φωτογραφικό υλικό, κατόψεις, τακτοποιήσεις κλπ), δεν πρόκειται για ακίνητα που οι πληροφορίες είναι ελλιπείς όπως στο παρελθόν.

Δεν είναι τυχαίο ότι, το μεγαλύτερο μέρος των ακινήτων που αγοράζονται από τους πλειστηριασμούς που επισπεύδων είναι εταιρεία διαχείρισης απαιτήσεων, καταλήγουν στα χαρτοφυλάκια funds που έχουν κάποια σχέση «συνεργασίας».

Υπό τις σημερινές οικονομικές συνθήκες, είναι μη λογικό, να υπάρχουν περιπτώσεις δανειοληπτών που σύμφωνα με νομικούς, επιθυμούν να ρυθμίσουν τις οφειλές ακόμη και με υψηλή δόση δανείου και ο επισπεύδων για να σταματήσει τον πλειστηριασμό να ζητάει υπέρογκα ποσά εφάπαξ. Ενώ, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπως αναφέρουν σχετικά δημοσιεύματα που ο επισπεύδων, δεν απαντά καν στα αιτήματα ρύθμισης.

Η μη ύπαρξη πλαισίου προστασίας, προσαρμοσμένο στις σημερινές οικονομικές συνθήκες, αλλά, και τους γεγονότος ότι μεγάλο μέρος των ακινήτων καταλήγουν σε funds «συνεργασίας», αποτελεί μείζον θέμα «ελέγχου» της εγχώριας κτηματαγοράς με ενδεχόμενους πολλούς κινδύνους στο άμεσο μέλλον, τη στιγμή που η διαθεσιμότητα κατοικιών είναι περιορισμένη και η οικονομική δυναμική των συμπολιτών μας περιορίζεται μέρα με τη μέρα.

Η πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου (ΑΠ 822/2022) δεν επιτρέπει πλειστηριασμούς ακινήτων από εταιρείες διαχείρισης δανείων, εάν τα ακίνητα αυτά περιλαμβάνονται ως εγγυήσεις σε δάνεια που έχουν τακτοποιηθεί και έχουν μεταβιβαστεί σε fund του εξωτερικού. Με πιο απλά λόγια, οι δανειολήπτες θα έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν στη δικαιοσύνη και να ακυρώνουν πλειστηριασμούς που διενεργούνται από εταιρείες διαχείρισης (servicers) και όχι από τράπεζες.

Η άνωθεν απόφαση, μπορεί να προκαλέσει δυνητικές απώλειες άνω των 30-35 δισ. ευρώ, καθώς ένα σημαντικό τμήμα των εγγυήσεων του προγράμματος «Ηρακλής» κινδυνεύει με κατάπτωση. Και την ίδια στιγμή τα senior bonds των τραπεζών σύμφωνα με τους ειδικούς,  θα καταστούν άνευ πραγματικής αξίας.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε νομοθετική παρέμβαση, με μορφή τροπολογίας, ώστε να επιλυθεί το πρόβλημα που έχει ανακύψει μετά την απόφαση 822/2022 του Αρείου Πάγου και ειδικότερα με το αν έχουν δικαίωμα ή όχι οι servicers να κάνουν πλειστηριασμούς.

Παράλληλα, οι θεσμοί στην τελευταία τους επίσκεψη στη χώρα μας ζήτησαν να βρεθεί λύση ώστε να μην «παγώσουν» οι πλειστηριασμοί, όπως είχε συμβεί για πολλούς μήνες λόγω πανδημίας και με δεδομένο ότι την επόμενη άνοιξη θα γίνουν εκλογές.

Όλα τα άνωθεν λαμβάνουν χώρα στα ήδη απολεσθέντα εισοδήματα που καταγράφονται σε μια σειρά από έρευνες:

1. Εurostat (2020): Tο 36,9% των Ελλήνων ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφέλειας.

2. ΚΕΠΕ (2019): Σύμφωνα με το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, ο μέσος μηνιαίος μισθός στον ιδιωτικό τομέα έχει υποχωρήσει κατά 24,4% τη δεκαετία 2009-2019.

3. ΕΛΣΤΑΤ (2022): Σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών 2021 της ΕΛΣΤΑΤ, που σχεδόν ένας στους τρεις Έλληνες (ποσοστό 28,3%) αντιμετώπισε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού το 2021, με το σχετικό ποσοστό να είναι αυξημένο κατά 0,9% σε σχέση με το προηγούμενο έτος

4. ΓΣΕΒΕΕ (2022): Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, ένας πολύ μεγάλος αριθμός νοικοκυριών διαβιεί επί μακρόν σε συνθήκες οικονομικής επισφάλειας, καθώς το μηνιαίο εισόδημα για περισσότερα από 4 στα 10 νοικοκυριά δεν επαρκεί για όλο το μήνα, αλλά για 19 ημέρες (μεσοσταθμικά).

5. ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ (2022): 4 από τα 10 νοικοκυριά βρίσκονται σε στεγαστική κρίση, όταν το Μ.Ο στην Ευρώπη είναι 9,2%, ενώ δεύτερη χώρα στην Ευρώπη είναι η Βουλγαρία με 17,4%.

6. Eurostat (2022) : Στο 12,1% διαμορφώθηκε ο πληθωρισμός τον Σεπτέμβριο στη χώρα μας

7. ΕΛΣΤΑΤ(2022) : Αύξηση του κόστους στέγασης κατά 35% σε σχέση με τον Μάιο του 2021,λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, πετρέλαιο  θέρμανσης, στερεά καύσιμα.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, η προστασία της κύριας κατοικίας αποτελούσε και αποτελεί πάντα ένα φλέγον ζήτημα για την ελληνική οικονομία και την ελληνική οικογένεια. Η προστασία της κύριας κατοικίας πρέπει να υφίσταται για όσους αποδεδειγμένα το έχουν ανάγκη, με όρους που θα σχετίζονται με την πραγματική οικονομία και όχι με ένα ιδεατό περιβάλλον.