Στο πιο «βρώμικο» Μουντιάλ κάποιοι κρατάνε τη συνείδησή τους καθαρή

Συνηθίζουμε να λέμε ότι η ανάκρουση του εθνικού ύμνου είναι, σε συμβολικό επίπεδο, μια πράξη πατριωτισμού. Για τους αθλητές και τις αθλήτριες, μάλιστα, η απαγγελία του εθνικού ύμνου, όταν αυτή συμβαίνει σε ένα στάδιο κατάμεστο από χιλιάδες θεατές, σε μια ξένη χώρα, με τα μάτια του παγκόσμιου κοινού πάνω τους, εκπροσωπώντας την εθνική τους ομάδα και με το εθνόσημο στο στήθος, θεωρείται μια στιγμή απόλυτης καταξίωσης. 

Τι συμβαίνει, όμως, όταν το αίσθημα του πατριωτισμού, της αλληλεγγύης και της αξιοπρέπειας επιβάλλει να μείνει κανείς βουβός την ώρα που η μπάντα παιανίζει τον εθνικό ύμνο της πατρίδας του; Και ποιες είναι οι συνέπειες όταν αυτή η επιλογή γίνεται ενάντια σε ένα απολυταρχικό, αυταρχικό καθεστώς;

Οι διεθνείς ποδοσφαιριστές του Ιράν, αγκαλιασμένοι ώμο με ώμο, κοίταξαν με περηφάνια ψηλά και αρνήθηκαν να τραγουδήσουν τον εθνικό τους ύμνο, πριν από τον αγώνα με την Αγγλία στο Μουντιάλ. Τις μέρες που προηγήθηκαν είχαν πάρει σαφή θέση για όσα διαδραματίζονται στο Ιράν, στηρίζοντας τις κοινωνικές διαμαρτυρίες και τα δικαιώματα των συμπατριωτισσών τους και ζητώντας πλήρη διαλεύκανση της δολοφονίας της Μαχσά Αμινί. Στις εξέδρες ορισμένοι φίλαθλοι του Ιράν κρατούσαν πλακάτ με το σύνθημα των διαδηλώσεων «Γυναίκες, Ζωή, Ελευθερία», ενώ στο 22ο λεπτό οι Ιρανοί φώναξαν από τις κερκίδες το όνομα της νεαρής της οποίας ο θάνατος πυροδότησε ένα σφοδρό κύμα αγανάκτησης απέναντι στο καθεστώς της Τεχεράνης. Ανάμεσα στους οπαδούς και ορισμένες Ιρανές που έβλεπαν ποδοσφαιρικό αγώνα για πρώτη φορά στη ζωή τους, καθώς αυτό απαγορεύεται από την κυβέρνηση της χώρας τους. 

Η πράξη των Ιρανών ποδοσφαιριστών έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις, με πληροφορίες να λένε ότι οι Αρχές της χώρας έστειλαν προειδοποίηση ότι τέτοιου είδους πράξεις δεν θα γίνουν ανεκτές στο μέλλον. Ωστόσο, οι Ιρανοί δεν ήταν οι μόνοι που χρησιμοποίησαν το γρασίδι για να κάνουν μια δήλωση, σε ένα από τα πιο μελανά Μουντιάλ της ιστορίας. Οι Άγγλοι διεθνείς γονάτισαν στο κέντρο του γηπέδου, πριν από την έναρξη του ίδιου ματς – μια κίνηση που ξεκίνησε ως συμπαράσταση στον αγώνα του «Black Lives Matter» και εξελίχθηκε σε πράξη αλληλεγγύης προς άλλες κοινωνικές διαμαρτυρίες. Μια ημέρα αργότερα, οι Γερμανοί διεθνείς φωτογραφήθηκαν με το χέρι μπροστά στο στόμα τους, προβαίνοντας έτσι σε μια συμβολική καταγγελία της φίμωσης.

Τόσο η εθνική της Αγγλίας όσο και της Γερμανίας, έστειλαν έτσι το δικό τους μήνυμα στη FIFA, η οποία είχε νωρίτερα απαγορεύσει στους αρχηγούς των εθνικών ομάδων να φορέσουν το περιβραχιόνιο «One Love». Επιπλέον, οι Δανοί έχουν αρχίσει να σκέφτονται ακόμα και την αποχώρηση από την παγκόσμια ομοσπονδία ως ένδειξη διαμαρτυρίας για όσα διαδραματίζονται σε αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο.

Το θεμελιώδες λάθος της ανάθεσης του Μουντιάλ στο Κατάρ

Καθώς οι αθλητές επιχειρούν να επινοήσουν τρόπους να εκφράσουν τη διαμαρτυρία τους, αποδεικνύεται το μέγεθος του λάθους της ανάθεσης του συγκεκριμένου Μουντιάλ. Η FIFA αφού πρώτα έδωσε με σκανδαλώδη τρόπο τη διοργάνωση στους Καταριανούς, απειλεί με κυρώσεις όποιον ποδοσφαιριστή ή εθνική θέλει να εκφράσει την αντίθεσή του στις διαφορετικές μορφές καταπίεσης, σεξουαλικής, φυλετικής ή άλλης. 

Κι όλα αυτά προκειμένου να μην ενοχλήσει το αυταρχικό καθεστώς του Κατάρ. Ένα αυταρχικό καθεστώς, το οποίο επιβάλλει διακρίσεις κατά των γυναικών, στερώντας τους το δικαίωμα να λαμβάνουν βασικές αποφάσεις ακόμα και για την ίδια τη ζωή τους, ποινικοποιεί την ομοφυλοφιλία, απαγορεύει τη δράση πολιτικών κομμάτων και συνδικάτων. Πρόκειται για μορφές καταπίεσης βαθιά πολιτικές και ιδεολογικές, πάνω στις οποίες εδράζεται και επιβιώνει το αυταρχικό καθεστώς αυτής της χώρας. Θα ήταν λάθος, κατά τη γνώμη μου, αυτές οι κατασκευές να προσεγγίζονται μονοσήμαντα ως στοιχεία μιας πολιτισμικής παράδοσης, την ίδια ώρα που πολίτες αυτής της χώρας –και άλλων παρόμοιων καθεστώτων– πλήττονται από ή εξεγείρονται ενάντια σε αυτές τις μορφές αυταρχισμού.

Το γεγονός ότι η δημόσια συζήτηση επικεντρώνεται περισσότερο σε αυτά τα ζητήματα παρά στα αθλητικά επιτεύγματα των ποδοσφαιριστών αποδεικνύει όχι μόνο το θεμελιώδες λάθος της ανάθεσης του Μουντιάλ στο Κατάρ, αλλά κυρίως το μέγεθος της ηθικής «πτώχευσης» στην οποία οδηγεί το άθλημα η FIFA, με την κατάχρηση εξουσίας, τη διαφθορά και τα φαινόμενα διαπλοκής. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία δε ότι σε τέσσερα χρόνια, όταν το Μουντιάλ θα γίνει σε ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικό, η FIFA θα εμφανίζεται να πρωτοστατεί στα ζητήματα της συμπεριληπτικότητας, ετοιμάζοντας γιορτή υπέρ της διαφορετικότητας. Ταυτόχρονα, στο ίδιο πλαίσιο τραγικών αντιφάσεων, ανακοίνωσε ότι θα διεξάγει έρευνα κατά του Εκουαδόρ για ομοφοβικά συνθήματα που φώναξαν οι οπαδοί του στον αγώνα κατά του Κατάρ, στην πρεμιέρα της διοργάνωσης – την οποία η ίδια ανέθεσε σε μια από τις πιο ομοφοβικές χώρες του κόσμου. Αυτού του είδους η υποκρισία απομακρύνει φιλάθλους που αγαπούν το ποδόσφαιρο και αλλοιώνει τον χαρακτήρα του λαοφιλέστερου αθλήματος. 

ΥΓ: Θέλει μεγάλη αφέλεια και αρκετό κυνισμό μετά από όλα αυτά κάποιοι στην Ελλάδα να σκέφτονται ότι η χώρα πρέπει, πράγματι, να διεκδικήσει το Μουντιάλ του 2030 μαζί με τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο.