Απόψεις|31.12.2022 07:55

Συγγνώμη Πελέ: είχα μπροστά μου έναν γίγαντα κι εγώ πιάστηκα από μικρότητες

Νίκος Τζιανίδης

Την επομένη της εκδημίας του Πελέ, χτύπησε το τηλέφωνο. Ήταν ο αδελφικός φίλος, ο Σαράντος· παιδί της γενιάς που πρωτοπερπάτησε με Πελέ, που γαλουχήθηκε με καλό ποδόσφαιρο, αγάπησε τη μπάλα βλέποντας όσο Πελέ είχε απομείνει στα γήπεδα και που… παραστράτησε μεγαλώνοντας με Μάικ Γαλάκο και Αναστόπουλο

«Φίλε, μου είπε σοβαρά, δεν έπρεπε να γράψεις αυτό το κομμάτι. Ήταν από την αρχή μέχρι τέλους γεμάτο αλήθειες για τον Πελέ, αλλά, εσύ δεν έπρεπε. Ο Πελέ μας έμαθε να αγαπάμε το ποδόσφαιρο. Ό,τι κι αν έκανε όποια στατιστική κι αν τον στοίχειωσε, όσα λεφτά κι αν έκρυβε στο σεντούκι του, ο Πελέ ήταν το ποδόσφαιρο της εποχής μας. Γιατί εσύ;»…

Εκείνο το «γιατί» με στοίχειωσε. Το πρωινό, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του θανάτου του Πελέ «ανέβηκε» στο σάιτ ένα κείμενο με τίτλο: «Πελέ: Βασιλιάς στα γήπεδα ζητιάνος στη ζωή - Λάτρευαν να τον μισούν οι αντίπαλοι και έκαναν πως τον λατρεύουν οι Βραζιλιάνοι», υπογεγραμμένο από τον υπογράφοντα και τούτο το κείμενο.
Και μ’ εκείνο το «γιατί» πέρασε από μπροστά μου όλη η νιότη μου και με έδειξε, σαν τους ενόχους που δείχνουν οι αυτόπτες μάρτυρες στα αστυνομικά τμήματα: «Αυτός», είπε!

Και ντράπηκα. Θυμήθηκα τότε ένα ανάλογο κομμάτι του φίλου μου, δημοσιογράφου στα ΝΕΑ Γιώργου Νασμή, που δημοσιεύτηκε λίγες μέρες μετά τον θάνατο του Γιόχαν Κρόιφ. Το ρεπορτάζ του, ήταν ξέχειλο αλήθειες, αλλά αλήθειες που πονούσαν και ενοχλούσαν.
«Δεν έπρεπε να το γράψεις Γιώργο», του είχα πει τότε και του είχα απαντήσει με ένα σχόλιο στην ίδια εφημερίδα, λίγες ημέρες μετά, ξαναβάζοντας την σεπτή - για μένα - εικόνα του Κρόιφ στο εικονοστάσι των αγίων μου.

Και τώρα; Έπεσα στην ίδια παγίδα… Ζεστός ήταν ακόμα ο Πελέ, όταν τα δάχτυλα στο πληκτρολόγιο παρέκαμψαν, σαν να είχαν παραμορφωτική αρθρίτιδα, τον ποδοσφαιριστή Πελέ, τον μύθο Πελέ και καταπιάστηκαν με τις μικρές ή μεγάλες αδυναμίες του. Λάθος! Ο Πελέ ήταν «ποδόσφαιρο» και αν πίκρανε πολλούς ή λίγους δεν ήταν η ώρα, πάνω από το σεπτό σκήνωμά του, για τέτοιον επικήδειο.

Ο Τζορτζ Μπεστ έπινε λίμνες το οινόπνευμα, ο Μαραντόνα βυθίστηκε στα ναρκωτικά, ο Γκαρίντσα πέθανε αλκοολικός, ο Μέσι έκλεψε την εφορία… Κι όλα αυτά έχουν να κάνουν με την... ποινική ευθύνη των θρύλων απέναντι στην υστεροφημία τους. Οι άνθρωποι ποδόσφαιρο έπαιζαν και για το ποδόσφαιρο θα τους θυμούνται σαν Θεούς, έπειτα από 100, 200 χρόνια αν υπάρχει ο κόσμος μας. Ποιος θα μνημονεύει τις συναλλαγές του Πελέ με την Mastercard, κι αν ο αλγόριθμος που μετρούσε τα γκολ του ήταν πειραγμένος;

Η γενιά μας, αυτοί που γεννηθήκαμε στη 10ετία του ’60 είχαμε τη δίκοπη τύχη να ζήσουμε ό,τι λαμπερό κι ό,τι πιο σκοτεινό σε τέχνες, πολιτική, θεάματα, ποδόσφαιρο άφησε πίσω του ο περασμένος αιώνας. Κι ο Πελέ (κι ο Κρόιφ κι ο Μαραντόνα…) ήταν ένας από τους φωτεινούς φάρους του παγκόσμιου ποδοσφαίρου κι ας τρεμόσβηνε κάποιες φορές ρίχνοντας τα καράβια των προσδοκιών μας στις ξέρες της αμφισβήτησης…

Όλα εκείνα τα αυχμηρά και πολυώδυνα χρόνια της χούντας, τα επόμενα τα ανατρεπτικά της Μεταπολίτευσης, τα τρυφηλά της Αλλαγής και τα πλαδαρά του Μιλένιουμ, με ποδόσφαιρο κάποιοι τα συντρόφευσαν και ο Πελέ - ακόμα κι αν έπαιζε πια στα χρηματιστήρια του κόσμου την αξία του - ήταν σημείο αναφοράς.
Έπλασε με τη μπάλα πολλά και μεγάλα και σίγουρα δεν τ’ αφάνισε η προσωπική ζωή του· ίσως τα νότισε λιγάκι…

Μετανιώνω που στάθηκα στον «μικρό» Πελέ, ενώ μπροστά μου υψωνόταν ο «γίγαντας». Η μετάνοια διαγράφει τα σαρκικά και άλλα αμαρτήματα κατά τους κανόνες της Εκκλησίας, αμφιβάλλω όμως αν γίνεται το ίδιο με τα «πνευματικά» τοιαύτα. Και το ομολογώ: έσφαλα!
Κι όλοι εμείς που – παιδιά τότε – αφουγκραζόμασταν το παραμύθι του Πελέ κρατώντας την ανάσα μας, όλα πια μας φαίνονται τόσο θαμπά, τόσο ανεπίστρεπτα, σαν να μην τα ζήσαμε. Και φθάνει μια στιγμή απώλειας και στα ξαναθυμίζει.
Ζητώ συγγνώμη Σαράντο. Είχες δίκιο. Οι μύθοι πρέπει να μένουν ανοξείδωτοι. Κι όταν αυτοί που μας μεγάλωσαν φεύγουν, είτε γονείς, είτε ινδάλματα, τα μάτια γεμίζουν από ένα θάμπος χαμένων παιδικών καιρών. Μπορεί και από δάκρυα… Πελέ, συγχώρα με!

θάνατοςΒραζιλίαΠελέΕθνική Βραζιλίαςμύθοιειδήσεις τώρα