Ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ: Η απειλή της «ειδικής σχέσης»

Είµαστε υπέρ ή κατά της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας; Το ερώτηµα µέχρι πρότινος θα ήταν περιττό, αφού Αθήνα και Λευκωσία επενδύουν στην ενταξιακή πορεία της γείτονος µε την ελπίδα αυτή να συµβάλει στην εξοµάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και στην επίλυση του Κυπριακού. Αν το θέµα επανέρχεται στην επικαιρότητα και δηµιουργεί τις πρώτες ρωγµές σε αυτή την ενιαία µέχρι σήµερα θέση, είναι επειδή οι εξελίξεις δείχνουν να βάζουν σε µια νέα τροχιά τις ευρωτουρκικές σχέσεις.

Ο πρώτος που σήκωσε το καπάκι και άφησε να βγει ο ατµός που καιρό τώρα συσσωρευόταν κατά της Αγκυρας στις Βρυξέλλες ήταν ο υποψήφιος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόµµατος για την Κοµισιόν, Μάνφρεντ Βέµπερ, ο οποίος ζήτησε ευθέως να τερµατιστούν οι ενταξιακές συνοµιλίες, δηλώνοντας ότι εάν εκλεγεί πρόεδρος θα δώσει εντολή στις υπηρεσίες της Επιτροπής να κλείσουν τους σχετικούς φακέλους.

Η δήλωση Βέµπερ υπακούει προφανώς σε προεκλογικές ανάγκες και συντονίζεται µε το γενικότερο κλίµα ευρωπαϊκής περιχαράκωσης, συνοδεύτηκε, ωστόσο, από µια απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου που ζητά από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και την Κοµισιόν την αναστολή των διαπραγµατεύσεων µε την Τουρκία. Η αλήθεια είναι ότι η συγκεκριµένη απόφαση δεν έχει δεσµευτικό χαρακτήρα και πριν το Ευρωκοινοβούλιο καταλήξει σε αυτήν, είχε απορρίψει την πρόταση του ΕΛΚ για οριστικό τερµατισµό των συνοµιλιών.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το κλίµα που διαµορφώνεται στην Ευρώπη σε συνδυασµό µε την κατάσταση στην Τουρκία και την αντιευρωπαϊκή ρητορική του Ερντογάν βάζουν εκ των πραγµάτων το θέµα στο τραπέζι, προκαλώντας παράλληλα και τις πρώτες τριβές στην εσωτερική πολιτική σκηνή. ∆ιότι µπορεί οι ευρωβουλευτές της Ν∆ να καταψήφισαν την πρόταση τερµατισµού των συνοµιλιών, ο Αδωνις Γεωργάδης, ωστόσο, σχολιάζοντας τις θέσεις του Βέµπερ, δήλωσε ότι «η πορεία της Αγκυρας προς την ΕΕ έχει τελειώσει», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόµενο ύπαρξης «ειδικής σχέσης».

Αυτήν ακριβώς την «ειδική σχέση» που βάζει στη δηµόσια συζήτηση ο αντιπρόεδρος της Ν∆ είναι που παγίως απορρίπτουν η Αθήνα και η Λευκωσία, µε το επιχείρηµα ότι εξυπηρετεί όλους τους άλλους πλην ηµών: την Τουρκία, γιατί την απαλλάσσει από τους ενοχλητικούς µηχανισµούς ελέγχου, και µια σειρά ευρωπαϊκών κρατών, που θεωρούν ότι µια «αλά καρτ σχέση», όπως για παράδειγµα η «τελωνειακή ένωση», εξυπηρετεί αποτελεσµατικότερα τα οικονοµικά συµφέροντά τους στη γείτονα.

Με την τουρκική προκλητικότητα διαρκώς παρούσα στο Αιγαίο και στην κυπριακή ΑΟΖ, τη µετάβαση της Τουρκίας από το περιβάλλον µιας ιδιότυπης δηµοκρατίας, όπου συνυπήρχαν η ισλαµική και η κεµαλική ταυτότητα, στο σηµερινό µοντέλο αυταρχικής κρατικής οργάνωσης, και τον κίνδυνο µιας οργανωµένης έκρηξης των µεταναστευτικών ροών να βρίσκεται προ των πυλών, η Ελλάδα δεν έχει κανένα λόγο να απολέσει το όπλο του ελέγχου της ενταξιακής διαδικασίας, που παραµένει και το ύστατο όπλο διεκδίκησης του σεβασµού του ∆ιεθνούς ∆ικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Το υπογραµµίζουν, άλλωστε, οι ίδιοι οι Τούρκοι αντικαθεστωτικοί, που θεωρούν ότι η διακοπή των ενταξιακών διαπραγµατεύσεων θα κλείσει και τον µόνο ορατό διάδροµο ελπίδας