Τουρκία και Αζερμπαϊτζάν εναντίον Αρμενίας με τη Δύση απλό παρατηρητή

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ξεκινά την τρίτη δεκαετία στην εξουσία και συνομιλεί πλέον με την Ιστορία. Έχει εδραιώσει τη θέση του ως ο δεύτερος πιο σημαντικός ηγέτης της Τουρκίας μετά τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ο οποίος ίδρυσε τη σύγχρονη Τουρκία, πριν από έναν αιώνα. Και επιθυμεί διακαώς να τον εκθρονίσει ως ο νέος «Ατατούρκ».

Τα ζητήματα που απασχολούν περισσότερο τον Ερντογάν δεν είναι ούτε τα επιτόκια και ο θηριώδης πληθωρισμός εντός, ούτε η ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά το πώς θα θέσει τις βάσεις για την ίδρυση ενός ισλαμικού κράτους, εκθεμελιώνοντας το κοσμικό κράτος του Ατατούρκ.

Το «τελευταίο ταγκό» του Ερντογάν αφορά την Αρμενία, το αρχαιότερο χριστιανικό έθνος στον κόσμο. Καθώς προσπαθεί να επεκτείνει την εμβέλεια του τουρκικού και του ισλαμικού κόσμου από τα σύνορα της Τουρκίας με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία μέχρι την Κίνα, η Αρμενία, μια μικρής έκτασης χώρα, στέκεται εμπόδιο στο δρόμο του.

Οι Τούρκοι προσπάθησαν πριν από περισσότερο από έναν αιώνα να «λύσουν το θέμα», εξοντώνοντας περισσότερους από ένα εκατομμύριο Αρμένιους σε μια γενοκτονία - στίγμα του 20ού αιώνα. Οι Αρμένιοι λένε ότι δεν ήταν τυχαίο ότι ο κύριος σύμμαχος της Τουρκίας, το Αζερμπαϊτζάν, χρησιμοποίησε F-16 με Τούρκους πιλότους, ενώ επιχειρούσε μαζί με τις τουρκικές ειδικές δυνάμεις για να εξαπολύσουν αιφνιδιαστική επίθεση τον Σεπτέμβριο του 2020 στον αρμενικό θύλακα Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Το ότι οι δύο χώρες ενεργούν σε συνδυασμό δεν αποτελεί έκπληξη. Και οι δύο ηγέτες συχνά περιγράφουν τη σχέση τους ως «ένα έθνος, δύο κράτη». Ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ είναι σήμερα για τον Τ. Ερντογάν ό,τι ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο για τον Βλ. Πούτιν. Καθώς η κυβέρνηση Μπάιντεν επιδιώκει να διαπραγματευτεί την ειρήνη μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, ο Ι. Αλίεφ απαιτεί οι 120.000 χριστιανοί του Ναγκόρνο-Καραμπάχ να «μετακομίσουν» από τις πατρογονικές εστίες τους…

Το Αζερμπαϊτζάν έχει μπλοκάρει τον Διάδρομο Λατσίν που επιτρέπει την ελεύθερη ροή βοήθειας, εφοδίων και ανθρώπων μέσα και έξω από τον χριστιανικό θύλακα, προκαλώντας ανθρωπιστική κρίση. Ένας ακήρυχτος πόλεμος μαίνεται με θύματα αθώους πολίτες που απλώς ζουν εκεί που γεννήθηκαν. Η Ρωσία ήταν η εγγυήτρια δύναμη, αλλά τώρα έχει άλλες «έγνοιες». Η  περιφερειακή πρωτεύουσα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, το Στεπανακέρτ, γίνεται η νέα Σρεμπρένιτσα. Οι χριστιανοί της περιοχής χρειάζονται δράση της διεθνούς κοινότητας, ώστε να αποφευχθεί μια νέα Σρεμπρένιτσα 28 χρόνια μετά.

Όπως η Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν παίζει και με τις δύο πλευρές του ουκρανικού πολέμου και λειτουργεί ως κόμβος για τις εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου. Μπλοκάρει την ανθρωπιστική βοήθεια των ΗΠΑ στους κατοίκους του Ναγκόρνο Καραμπάχ, αλλά δεν αντιμετωπίζει αυστηρές κυρώσεις.

Οι ΗΠΑ και η Δύση που ομνύει στα ανθρώπινα δικαιώματα, πρέπει να δουν το δάσος και όχι το δέντρο. Η θρησκευτική ελευθερία και η δημοκρατία δεν είναι α λα κάρτ, για να διαπραγματευτεί κανείς για να κερδίσει μια συμφωνία που δεν θα διαρκέσει ούτε ένα μήνα. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να πάψει να στρουθοκαμηλίζει στην περίπτωση του Στεπανακέρτ και του αρμενικού θύλακα με τις 120 χιλιάδες ψυχές. Κυρώσεις κατά του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκία που θα τηρούνται είναι ο μόνος δρόμος που συνάδει με τις δυτικές αξίες. Η τήρηση των αρχών δεν αποτελεί διπλωματική ταλαιπωρία. Μερικές φορές, είναι η πιο σοφή διπλωματία από όλες.