Ένα δάκρυ για την καμένη Πάρνηθα

Κάθε μέρος της Ελλάδας έχει τη χάρη του. Κάθε σπιθαμή ελληνικής γης έχει την αξία της. Ο Έβρος, η Ρόδος, η Κέρκυρα, η Ολυμπία, η Εύβοια, η Μαγνησία, το Ναύπλιο. Κάθε σημείο ή χωριό της ελληνικής υπαίθρου είναι πολύτιμο, καθώς συγκροτεί με την ύπαρξή του αυτή τη χώρα. Κάθε άνθρωπος, κάθε λουλούδι, φύλλο, όλα τα ίχνη ζωής, το πουλί, το ζωάκι, η μέλισσα, η πεταλούδα, συγκροτούν όλα μαζί την πολιτισμική και γεωγραφική οντότητα που λέγεται Ελλάδα.

Αυτή η χώρα, όμως, δεν προστατεύει όσο πρέπει την ίδια της την οντότητα από τις καταστροφικές πυρκαγιές. Δεν επαγρυπνά για την έγκαιρη αποτροπή τους. Δεν επενδύει οικονομικά σε μεθόδους και τεχνολογία για την άμεση αντιμετώπισή τους. Ίσως ενημερώνεται μέσω drone (όχι βέβαια στο βαθμό π.χ. της Κίνας) ή δορυφόρου για το ξέσπασμα της φωτιάς. Δεν διαθέτει, όμως, το κατάλληλο προσωπικό και τα μέσα για τη φύλαξη των περιοχών, των οικισμών, των δασών. Και μη διαθέτοντας σύγχρονο εξοπλισμό, σπεύδει... βραδέως για την κατάσβεση της φωτιάς (ο χρόνος που απαιτείται στην Ελλάδα για να φτάσει σ’ ένα μέτωπο πυρκαγιάς είναι πολύ μεγαλύτερος από άλλες χώρες και απ’ την Κύπρο).

Η φωτιά είναι άπληστη, αχόρταγη, και δεν περιμένει. Είναι ένας ισοπεδωτικός θάνατος κάθε τι ζωντανού. Εν ριπή οφθαλμού θα καταβροχθήσει τη φύση, τους ανθρώπους, τα κτήρια. Χωρίς διάκριση, ισοπεδωτικά. Η πολιτεία, ωστόσο, αντί να καιροφυλαχτεί, οπλισμένη και πανέτοιμη, για τον επερχόμενο κίνδυνο, και αντί να προλαμβάνει - που αυτό είναι και το ζητούμενο! - έπεται των καταστροφών, μένοντας αργή, αναποτελεσματική, αιφνιδιασμένη και ανίκανη. Σέρνεται ανήμπορη πίσω από τις μαινόμενες πυρκαγιές, περιμένοντας οτι αφού τα κάψουν όλα αναγκαστικά θα σταματήσουν... Εκ των υστέρων, θα φλυαρήσει πάνω στα συντρίμμια, για να καλύψει και κυρίως να αποποιηθεί κάθε ευθύνη. Και θα βγει στη δημοσιότητα ο υπεύθυνος υπουργός με τους πηχυαίους. και βαρύγδουπους τίτλους του υπουργείου του, απλά για να στείλει ένα αστείο μήνυμα προς τους (άγνωστους) υπεύθυνους, οτι θα κριθούν «αυστηρά». Κι είναι όντως τόσο αυστηρό το βλέμμα του, που τους κόβονται τα ήπατα από το φόβο...

Θα μπορούσε κανείς να γελάσει, αλλά πρόκειται για μια τραγωδία. «Αιδώς Αργείοι!» Κάθε χρόνο και χειρότερα! Φταίνε μόνο οι εμπρηστές; Οι ξένοι «εισβολείς», οι εχθροί, οι σκοπιμότητες, η κλιματική κρίση, η τύχη; Φταίει μόνο η ατυχία μας; Ή μήπως φταίει και η ολιγωρία του ίδιου του κράτους; Κατά την κυβέρνηση, την περιφέρεια και τον εκάστοτε δήμαρχο, για κάθε καταστροφή στη χώρα και για τις πυρκαγιές φταίει ο,τιδήποτε άλλο - το τσιγάρο, το κουκουνάρι, τα άκοπα χόρτα, η κακή στιγμή, ο περαστικός, ακόμη κι ο Τούρκος - πλην «των αρμοδίων». Η αρμοδιότητά τους εν τέλει έγκειται μόνο στο... να μη φταίνε, και στο να υπόσχονται οτι την επόμενη όμως φορά, θα έχουν προετοιμαστεί καλύτερα. Αναβάλλεται, έτσι, το μέλλον για αργότερα. Στο μεταξύ διαιωνίζεται η ίδια επιτελική απραξία και η ανυπαρξία της πρόληψης.

Δεν αποδίδει κανείς ευθύνες μόνο στη σημερινή κυβέρνηση, αλλά η ραθυμία και η μακαριότητά της τσακίζουν πλέον κόκκαλα. Κράτος δομικά οργανωμένο, δεν έχει ακόμη υπάρξει. Υπάρχει κύριοι πρόθεση να υπάρξει; Μήπως ζούμε σε μια χώρα μετέωρη, που ταξιδεύει στο κενό; Μήπως κόλλησε στο παρελθόν της; Πώς αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί η έλλειψη αντιπυρικών ζωνών, ο πεπαλαιωμένος μηχανισμός, ο ανεπαρκής εθνικός και τοπικός σχεδιασμός αντιμετώπισης των πυρκαγιών, η παράδοση των δασών στη μοίρα τους;

Και όμως. Εκτός από την ενίσχυση των φυλάκων και του κατάλληλου προσωπικού, την προμήθεια κι οργάνωση των σύγχρονων μέσων, την διεπιστημονική αξιοποίηση των ειδικών, υπάρχουν και τόσα άλλα που συνιστούν στοιχειώδη υποχρέωση της πολιτείας έναντι των πολιτών. Ακόμη και η αναδάσωση, εν προκειμένω, ως μέθοδος μετριασμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της κλιματικής αλλαγής, θα μπορούσε να βοηθήσει, με την επιλογή και φύτευση δέντρων που αργούν να καούν. Ωστόσο, δεν γίνεται τίποτα! Το γεγονός οτι τώρα θα επιβαρυνθεί η πολιτεία για την αποκατάσταση των ζημιών των κεκαυμένων ζωνών περισσότερο από όσο θα είχε επιβαρυνθεί από την πρόβλεψη, μόνο σε απόλυτη ανευθυνότητα μπορεί να αναχθεί.  

Πώς αλλιώς να εξηγηθεί η αδιανόητη πυρκαγιά στην Πάρνηθα; Καλά στον Έβρο. Στo Αίγιο. Στο Βόλο. Στην Αλεξανδρούπολη. Στην παλιά Περίθεια, την Κύθνο, την Καβάλα, τη Βοιωτία, το δάσος της Δαδιάς. Η Ωδή των καμένων περιοχών που βουλιάζουν στα αποκαϊδια και τη στάχτη, εκτείνεται ως τα ερείπια του παλαιότερου βυζαντινού μνημείου, στον Όσιο Λουκά, μνημείου της Ουνέσκο. Δεν έπρεπε το Κράτος να υπερπροστατεύσει τουλάχιστον μνημεία που είναι διεθνώς αναγνωρισμένη η αξία τους;

Και η καιόμενη Πάρνηθα; Η Πάρνης των Πελασγών; Του Αριστοφάνη, του Θεόφραστου, του Στράβωνα, του Λουκιανού, του Παυσανία; Ο Εθνικός μας Δρυμός; Το μεγαλύτερο σε έκταση και ύψος βουνό της Αττικής, με το βωμό του Δία, το σπήλαιο του Πανός, τις πηγές, τη λίμνη Μπελέτσι, τα μονοπάτια, τα καταφύγια;

Κάθε δάσος είναι πολύτιμο. Αλλά το δάσος της Πάρνηθας έχει ενταχθεί και στο δίκτυο Natura 2000, λόγω των σπάνιων πουλιών του (SPA), τα οποία ανήκουν σε 132 είδη. Εξάλλου, έχει ανακηρυχθεί σε τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Εκεί έχουν καταγραφεί άνω των 1.000 ειδών στη χλωρίδα της, και άνω των 43 θηλαστικών στην πανίδα, μεταξύ των οποίων τα περίφημα ζαρκάδια της. Δεν όφειλε, επομένως, η πολιτεία να την διαφυλάττει ως κόρην οφθαλμού;

«Το κράτος αδυνατεί να προστατεύσει τον Εθνικό μας Δρυμό». Το μήνυμα συνοδεύεται από πύρινες εικόνες παρθένου δάσους. Η πλούσια πανίδα και η χλωρίδα του δάσους σε σημεία που δεν είχαν ξανακαεί, καίγονται σαν να αποτελούν βορά τεράτων σε μια άγρια και τρελή θυσία. Γιατί;

«Το κράτος αδυνατεί να προστατεύσει τον Εθνικό μας Δρυμό». Τι, βαθύτερα ή συνειρμικά, σημαίνει αυτό; Οτι ανά πάσα στιγμή μπορούν να πάρουν όλα φωτιά; Οτι η πολιτεία, το επιτελικό κράτος, αδυνατούν να μας προφυλάξουν; Οτι ζούμε με μια ψευδαίσθηση κρατικής προστασίας; Είμαστε έρμαια, δηλαδή των καιρών, του υψηλού θερμικού φορτίου; Και ποιο θα είναι το μέλλον; Μπορεί να καούμε όλοι; Είναι, άραγε, αργά; Θα μείνουμε όμως σαν τον Νέρωνα να βλέπουμε τον κόσμο μας να καίγεται, άβουλοι και μοιραίοι; Ή, μήπως, σήμερα ακόμη προλαβαίνουμε, όλοι, όλοι μαζί, να «κάψουμε» την αδιάφορη και υποκριτική πλευρά της πολιτείας, το βολεμένο κομάτι του εαυτού μας, να διαμαρτυρηθούμε για την κακή ποιότητα της ζωής μας, για την έλλειψη του στοιχειώδους, και να αφυπνιστούμε ζητώντας εκείνα που μας αξίζουν;