Δάση και πυρκαγιές. Μια πονεμένη ιστορία, μια ευκαιρία και ο Τσώρτσιλ

Για δύο θέματα στο παρελθόν η Βουλή των Ελλήνων έβγαλε ομόφωνο Πόρισμα. Για το δημογραφικό και για την προστασία των δασών. Και τα δύο, 30 χρόνια πριν, όταν κυβέρνηση ήταν ο πατέρας του σημερινού Πρωθυπουργού. Και ομοφώνησαν τότε, η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, ο Συνασπισμός και το ΚΚΕ.

Έτσι πρέπει να το δουν και σήμερα οι πολιτικές δυνάμεις το θέμα της προστασίας των δασών. Ως μείζον εθνικό θέμα. Όπως θα μπορούσαν και σήμερα να συμφωνήσουν σε μία κοινή πολιτική πλεύση για τη δημογραφική ανάταξη της χώρας, έτσι πρέπει να συμφωνήσουν και σε μία νέα κοινή στρατηγική για τη σωτηρία του φυσικού πλούτου της χώρας.

Εν τω μεταξύ αυτά τα 30 χρόνια η κλιματική αλλαγή που τότε διαφαινόταν, τώρα έγινε ζώσα και δραματική κλιματική κρίση, τα φαινόμενα είναι πλέον ακραία… Από την άλλη πλευρά βέβαια, η επιστήμη έχει προχωρήσει αλματωδώς, η τεχνολογία στην υπηρεσία του ανθρώπου έχει κάνει θαύματα, άρα μένει να βρεθεί η χρυσή συνταγή που θα μειώνει τους κινδύνους καταστροφής του δασικού πλούτου της χώρας κάθε καλοκαίρι.

Το ότι θα καίγονται το καλοκαίρι δάση είναι αναπόφευκτο. Όμως είναι παράλογο να οδηγούμαστε σε τέτοιας έκτασης φυσικές καταστροφές όταν μάλιστα έχουμε το μεγαλύτερο προϋπολογισμό για έμψυχο δυναμικό, για μέσα πυρόσβεσης, μεταξύ των 20 μεσογειακών κρατών. Τότε είναι διπλά παράλογο. Δεν είναι στραβός ο γιαλός, αλλά στραβά αρμενίζουμε και πρέπει να αλλάξει αυτή η πορεία.

Πριν 25 χρόνια, έγινε μια μεγάλη δημόσια συζήτηση στη χώρα και νομοθετήθηκε ότι την ευθύνη για τις δασικές πυρκαγιές, δεν θα την έχει πλέον η Δασική Υπηρεσία, αλλά η Πυροσβεστική. Με την πείρα αυτών των 25 χρόνων, πρέπει να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα και να αλλάξει η γραμμή πλεύσης. Να συγκροτηθεί επιτέλους μία Ενιαία Υπηρεσία Δασοπυρόσβεσης με συμμετοχή Πυροσβεστικής, ανανεωμένης δασικής υπηρεσίας και κατά τόπους Δήμων. Με ενιαίο κέντρο αποφάσεων και εφαρμογής των σχεδίων που πρέπει να υπάρχουν ανά περιοχή και δασική έκταση.

Ας δούμε πρακτικά τα πράγματα. Πρώτα-πρώτα, πρέπει τα δάση να είναι προσεγμένα, καθαρισμένα από την πυρίκαυστη βιομάζα, και καλά φυλασσόμενα. Να μαθαίνουμε άμεσα ότι εκδηλώθηκε φωτιά. Και ακόμη, να υπάρχουν τέτοια έργα και μέσα υποδομής μέσα στα δάση, πχ δρόμοι, αντιπυρικές ζώνες κλπ, που θα διευκολύνουν την κατάσβεση. Και βέβαια να υπάρχει εξειδικευμένο προσωπικό πυρόσβεσης, σώμα εθελοντών εκπαιδευμένο, τεχνικά μέσα (πυροσβεστικά αεροπλάνα και ελικόπτερα, πυροσβεστικά οχήματα, κρουνοί κλπ).

Υπάρχουν αυτά και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό. Άνθρωποι, μέσα και εκπαίδευση. Δεν υπάρχει όμως ένα σχέδιο διαχείρισης των δασών εκτός θερινής περιόδου. Δηλαδή να αντιμετωπίζεται το δάσος ως ένα οικοσύστημα -και οικονομικού ενδιαφέροντος- που θα πρέπει κάποιος να το φροντίζει όλο το χρόνο ή να το εκμεταλλεύεται (βιομάζα, ρητίνη, βόσκηση, υλοτόμηση κλπ ανάλογα με το ανάγλυφο και τη βλάστηση, συγκεκριμένα για κάθε δάσος).

Αυτά οδηγούν σε ένα συμπέρασμα, ότι πρέπει να αναβαθμιστεί και να ανανεωθεί η δασική υπηρεσία, επειδή αυτοί που υπηρετούν μέσα στα δάση σήμερα, είναι άνθρωποι που μετράνε αντίστροφα για να βγουν στη σύνταξη… Δεν υπάρχει νέο προσωπικό. Δεν υπάρχουν επιστήμονες, εργαζόμενοι που θα μπορέσουν να βάλουν μπροστά το σχέδιο εκμετάλλευσης και συντήρησης του δάσους σε κάθε περιοχή. Να καταρτίσουν ένα τέτοιο σχέδιο, να το εφαρμόζουν φθινόπωρο, χειμώνα και άνοιξη, ώστε να υπάρχει μια προεργασία για τα καυτά και ξηρά καλοκαίρια, ιδιαίτερα αν προηγούνται περίοδοι βροχών που θεριεύουν αυτό που μετά θα αποτελέσει ιδανική καύσιμη ύλη…

Η Ενιαία Υπηρεσία Δασοπυρόσβεσης χρειάζεται και για να εγκρίνει και να εποπτεύει όλων των τοπικών σχεδίων δασοπροστασίας. Αν αφήσουμε μόνους τους δασικούς, δεν θα κάνουν ποτέ πχ μεγάλες αντιπυρικές ζώνες σε ένα δάσος σαν τη Δαδιά. Αν όμως συμμετέχουν ισότιμα σε ένα Ενιαίο κέντρο, τότε το να χωρίσεις τη Δαδιά σε τεταρτημόρια, θα ήταν μια λύση… Σήμερα ίσως να είχε καεί το ένα τέταρτο και όχι όλο το δάσος… Από την άλλη, από το 1998 ως σήμερα και περισσότερα χρήματα δόθηκαν επειδή το ανέλαβε η πυροσβεστική και κρίσιμα αποτελέσματα δεν υπάρχουν (Ηλεία, Μάτι, Εύβοια, Εβρος, Πάρνηθα) παρά τις ηρωϊκές προσπάθειες του προσωπικού της και των εθελοντών. Επειδή από τη φύση της, ασχολείται μόνον με το «μετά» και όχι με το «πριν».

Αυτά τα προβλήματα πρέπει να λυθούν. Και εκτός από τον κομματικό «σκοτωμό» μέσα στη Βουλή την Πέμπτη, να βγουν κάποια χρήσιμα συμπεράσματα, ώστε να αλλάξει η πολιτική με την οποία αντιμετωπίζουμε τα ελληνικά δάση. Ας ξαναδιαβαστούν με προσοχή το ομόφωνο πόρισμα της Βουλής και το εκπονημένο και αγνοημένο Πόρισμα Γκολντάμερ, από επιστήμονες, πριν 7 χρόνια και μη θεωρήσει καμιά πτέρυγα της Βουλής ότι έχει το αλάθητο.

Έλεγε ο Τσώρτσιλ: «το θάρρος είναι αυτό που χρειάζεται για να σηκωθείς επάνω και να μιλήσεις. Το θάρρος είναι επίσης αυτό που χρειάζεται για να κάτσεις κάτω και να ακούσεις».