Αντίδοτο στον φασισµό ο αριστερός ευρωπαϊσµός

Αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι η σηµερινή ΕΕ απέχει από τα οράµατα των πρωτεργατών της ευρωπαϊκής ιδέας, µε την επικράτηση του νεοφιλελευθερισµού στις οικονοµικές και πολιτικές δοµές της. Οδυνηρά είναι τα αποτελέσµατα στη ζωή των ευρωπαϊκών λαών και πολιτών, στην ίδια την ικανότητα της ΕΕ να διαδραµατίσει αποφασιστικό ρόλο υπέρ της ειρήνης στο σύνολο της ηπείρου και τον κόσµο.

Οταν ιδρύθηκε η ΕΟΚ, το 1957, µε τη Συνθήκη της Ρώµης, δεν είχε ανάµεσα στους στόχους της την καταπολέµηση της ξενοφοβίας, του ρατσισµού και του νεοναζισµού. Πολύ αργότερα, το 1997, µε τη Συνθήκη του Αµστερνταµ, και µόνο ύστερα από συντονισµένη λαϊκή κινητοποίηση, συµπεριλήφθηκε σχετικό άρθρο, ειδικότερα το άρθρο 13, που προβλέπει: «Το Συµβούλιο, αποφασίζοντας οµόφωνα, έπειτα από πρόταση της Επιτροπής και διαβούλευση µε το Ευρωκοινοβούλιο, µπορεί να αναλάβει δράση για την καταπολέµηση των διακρίσεων λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνικής ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισµού».

Σε σύγκριση µε τη ∆ιακήρυξη του ΟΗΕ κατά του ρατσισµού, το 1963, στο άρθρο αυτό διατυπώνεται ένας ευρύτερος ορισµός της έννοιας των διακρίσεων, διότι, πέραν του φυλετικού ρατσισµού, περιλαµβάνεται και ο κοινωνικός ρατσισµός. Και αυτό είναι ιδιαίτερα σηµαντικό, δεδοµένου ότι σήµερα το αποκρουστικό αυτό φαινόµενο έχει πολλά πρόσωπα, όπως διαπιστώνουµε καθηµερινά στη χώρα µας, και µάλιστα µε οδυνηρό τρόπο. Επισηµαίνω ότι η ευρωπαϊκή ιδέα από τη σύλληψή της είναι αντιρατσιστική και αντεθνικιστική.

Τι άλλο από µια Ευρώπη του αντιφασισµού οραµατιζόταν ο Ιταλός αντιφασίστας Αλτιέρο Σπινέλι, µέλος του παράνοµου ΚΚ, όταν συνέτασσε το µανιφέστο του «Για µια ελεύθερη και ενωµένη Ευρώπη» (1941), όντας δεσµώτης του καθεστώτος Μουσολίνι στο νησί Βεντοτένε. Το κρίσιµο ερώτηµα είναι ποια Ευρώπη µπορεί να αντισταθεί αποτελεσµατικά στην ξενοφοβία, στον ρατσισµό και στον νεοναζισµό. Κατά τη γνώµη µου, µπορεί µια ενωµένη Ευρώπη, που θα οικοδοµηθεί µε βάση τις ιδέες και αξίες ενός αριστερού ευρωπαϊσµού, όπερ σηµαίνει Ευρώπη της πραγµατικής οικονοµικής και κοινωνικής σύγκλισης, της ειρήνης, δηµοκρατίας, αλληλεγγύης και οικολογικής προστασίας.

Συνεπώς, ποτέ στο πρόσφατο παρελθόν δεν ήταν πιο αναγκαία η οικοδόµηση ενός προοδευτικού µετώπου στην Ευρώπη, πάντοτε σε συνδυασµό µε συντονισµένους αγώνες των λαών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Μόνο έτσι θα επιτευχθεί µια ριζική αλλαγή στο ευρωπαϊκό οικοδόµηµα και θα αποφευχθούν οι κίνδυνοι διάλυσης της ΕΕ. Στην ουσία, ζητείται η επανίδρυση της ΕΕ.

Γράφει ο Πάνος Τριγάζης, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ