Περί της φορολογικής δικαιοσύνης

Κάθε φοιτητής Οικονομικών, μαθαίνει ότι ο Τζων Μέυναρντ Κέυνς ήταν Άγγλος βαρώνος και πέθανε το 1946. Οικονομολόγος, μαθηματικός, καθηγητής πανεπιστημίου, συγγραφέας και ανώτατος κρατικός υπάλληλος. Μαθαίνει ότι ο Κέυνς δημιούργησε, με τα έργα του και τους οπαδούς του, τη λεγόμενη κεϋνσιανή σχολή στην οικονομική επιστήμη.

Ο Κέυνς λοιπόν πρότεινε την άνοδο των δημοσίων δαπανών σε περιόδους κρίσεων που υπό προϋποθέσεις οδηγεί την οικονομία μακριά από μια θέση ισορροπίας πλήρους απασχόλησης. Οι δημόσιες δαπάνες μπορεί να λαμβάνουν τη μορφή επιδομάτων ανεργίας ή άλλων κοινωνικών παροχών, με κύριο στόχο πάντα την επανόρθωση της ισορροπίας στο οικονομικό περιβάλλον. Μάλιστα είναι γνωστό ότι η αύξηση της φορολογίας σε περιόδους κρίσης είναι πλήρως αντίθετη στη νοοτροπία του Κέυνς ο οποίος ζητά αύξηση των ελλειμμάτων στις κρίσεις, τα οποία χρηματοδοτούνται από πλεονάσματα στις καλύτερες εποχές. 

Μόνο η ορθή φορολογική πολιτική μπορεί να οδηγήσει στην καταπολέμηση της φορολογικής απάτης που ευδοκιμεί στη χώρα της «φαιδράς πορτοκαλέας». Άλλωστε οι απλήρωτοι φόροι επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και φυσικά η καταπολέμηση της φορολογικής απάτης αποτελεί κοινή ευθύνη των κρατών μελών και της Ε.Ε.

Η δημοσιονομική πολιτική που συντελέστηκε στην Ελλάδα την περίοδο της κρίσης, επικεντρώθηκε κυρίως στην αύξηση της φορολογίας. Συγκεκριμένα, καθ’ όλη τη δεκαετία της κρίσης 2008-18, η αύξηση των δημοσίων εσόδων προήλθε κατά κύριο λόγο από τη συνεχή αύξηση των φορολογικών συντελεστών στο εισόδημα, την κατανάλωση, τα κέρδη των επιχειρήσεων και τη περιουσία. Κάτι που αποτέλεσε τροχοπέδη στην ανάπτυξη.

Η φορολογία εισοδήματος στην Ελλάδα έχει υψηλούς φορολογικούς συντελεστές για φυσικά πρόσωπα σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ενθαρρύνεται η φοροδιαφυγή.

Αλλά και στη φορολογία εισοδήματος των νομικών προσώπων, οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι από τις πιο επιβαρυμένες φορολογικά μεταξύ των χωρών της ΕΕ.Η χώρα μας κατατάσσεται στις ευρωπαϊκές χώρες με τον υψηλότερο εταιρικό φορολογικό συντελεστή, περίπου 6 ποσ. μον. υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ.

Και έπειτα η φοροδιαφυγή είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχήματα που αντιμετωπίζει η χάραξη της οικονομικής πολιτικής. Καθώς στην Ελλάδα η μη εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων είναι προφανέστατη σε σχέση με άλλες αναπτυγμένες χώρες.

Συνήθως η φοροδιαφυγή σε μια οικονομία οφείλεται κυρίως στο ύψος των φορολογικών συντελεστών, την πιθανότητα εντοπισμού και τιμωρίας του παραβάτη αλλά και στο μέγεθος των επιβαλλόμενων προστίμων. Στην περίπτωση μας το ύψος των φορολογικών συντελεστών είναι μεγάλο, ενώ οι φορολογικοί έλεγχοι έχουν τελικά χαμηλή αποτελεσματικότητα. 

Αν και για την Ελλάδα, το πρόβλημα της μείωσης του τεράστιου δημοσιονομικού ελλείμματος είναι το άλφα και το ωμέγα του προγράμματος διάσωσης της οικονομίας, το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο θα μπορούσε η φορολογική πολιτική να συμβάλει λοιπόν στην άνθιση της. Πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι χωρίς μείωση της φορολογίας είναι αδύνατο να έχουμε ανάκαμψη. Κάτι που συμφωνεί με την Κευνσιανή θεωρία.

Κι όλα αυτά την ώρα που οι ελληνικές επιχειρήσεις υπερ-φορολογούνται. Επιπλέον, αλλάζουμε τον συντελεστή στην φορολογία των επιχειρήσεων κάθε λίγο και λιγάκι κάτι που ασφαλώς και δεν δημιουργεί κλίμα σταθερότητας για επενδύσεις.

Έχοντας αυτό κατά νου, τίθεται πλέον το ερώτημα: Μπορεί μια μείωση του ελληνικού φορολογικού συντελεστή των επιχειρήσεων να φέρει την "άνοιξη" στις επενδύσεις; Και αύξηση των επενδύσεων σημαίνει μεγάλη αποκλιμάκωση της ανεργίας. Ας μην ξεχνάμε. Έλλειμμα φορολογικής δικαιοσύνης σε μία χώρα, πλεόνασμα φοροδιαφυγής.