Γάζα: Η σπαραγμένη πόλη που έβλεπε στη θάλασσα

1. Κατοχή: Η ρίζα του (άλυτου) προβλήματος

Είχα επισκεφτεί το 1991 τις κατεχόμενες περιοχές της Παλαιστίνης στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας. Και είχα ζήσει από κοντά τις σκληρές συνθήκες διαβίωσης, τις φυλακίσεις, τους συστηματικούς εποικισμούς των Εβραίων και την προσπάθεια επιβίωσης των Παλαιστινίων. Το ακριβό όνειρο του παλαιστινιακού λαού ήταν, όπως ακριβώς οι Εβραίοι έχτισαν ένα κράτος στην πατρίδα τους, έτσι και οι ίδιοι να έχουν το δικαίωμα να είναι ελεύθεροι στη δική τους γη. Τότε, με την αποπνικτική αίσθηση της κατοχής, είχα δημοσιεύσει μελέτη με στατιστικά στοιχεία που έβλεπαν το φως της δημοσιότητας πρώτη φορά σχετικά με τα προβλήματα της εκπαίδευσης και την εν γένει κατάσταση στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα («Το εκπαιδευτικό σύστημα στις κατεχόμενες περιοχές της Παλαιστίνης», βλ. http://scholar.uoa.gr/sites/default/files/kgogaki/files/1992._to_ekpaideytiko_systima_stis_katehomenes_periohes_tis_palaistinis.pdf. «Το εκπαιδευτικό πρόβλημα στη Λωρίδα της Γάζας», βλ. http://scholar.uoa.gr/sites/default/files/kgogaki/files/1991._to_ekpaideytiko_provlima_sti_lorida_tis_gazas.pdf).

Είχα, τότε, την πίστη ότι το ζήτημα των κατεχόμενων από το 1967 εδαφών θα επιλυθεί, κι ότι θα δημιουργηθεί το ελεύθερο κράτος που τόση σημασία είχε για τους Παλαιστίνιους, τον αραβικό λαό και ολόκληρη την περιοχή. Ότι δηλαδή η παγκόσμια κοινότητα θα φρόντιζε για την επίλυσή του, που θα αποκαθιστούσε τη δικαιοσύνη και τη στοιχειώδη ομαλότητα στον τόπο. Ωστόσο, τόσα χρόνια αργότερα, όχι μόνο το πρόβλημα ακόμη έρπεται, αλλά είμαστε και ενώπιον ενός απάνθρωπου πολέμου.

Δεν θα αναφερθώ στο χρονικό της μη αναγνώρισης απ’ τους Εβραίους του Κράτους της Παλαιστίνης. Ούτε θα επεκταθώ στις φανερές ή κρυφές γεωπολιτικές, θρησκευτικές, πολιτικές οικονομικές διαπλοκές κρατών και οργανώσεων, που υποβόσκουν κάτω από την πολύχρονη «διένεξη» Ισραήλ και Παλαιστίνης. Το γεγονός, όμως, οτι το πρόβλημα αυτό, παρότι ξεπερνάει τον μισό αιώνα και διανύει τον 76ο του χρόνο, ωστόσο παραμένει άλυτο, μήπως υποκινεί και εκτρέφει τις ακραίες αντιδράσεις μιας πλευράς των Παλαιστινίων;

Προκύπτουν και άλλα ερωτήματα, που έχουν όμως αυτονόητη απάντηση:

α. Ποια είναι η ρίζα του προβλήματος;

- Η κατοχή.

β. Τι είναι αυτό που αναχαιτίζει την επίλυση;

- Η μη εφαρμογή της διεθνούς νομιμότητας.

γ. Ποιός ευθύνεται για όλον αυτόν τον άλυτο Γόρδιο Δεσμό;

- Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, οι σχετικές Επιτροπές, οι Διεθνείς Οργανισμοί.

δ. Και ποιος πληρώνει το βαρύ τίμημα σήμερα;

- Αναμφισβήτητα ο παλαιστινιακός λαός.

2. Η σταδιακή κορύφωση των εντάσεων

Πώς, όμως, άρχισε, η σημερινή αυτή αιματοχυσία; Σε άρθρα μου στο Έθνος το 2019 και το 2021 ( «Όχι, δεν θα ξεπουλήσω την Παλαιστίνη», βλ. https://www.ethnos.gr/opinions/article/76483/oxidenthaxepoylhsothnpalaistinh, «Η παγκόσμια υποκρισία αντί της οφειλόμενης ευθύνης απέναντι στην Παλαιστίνη», βλ. https://www.ethnos.gr/opinions/article/157012/hpagkosmiaypokrisiaantithsofeilomenhseythynhsapenantisthnpalaistinh) είχα μεταξύ άλλων επισημάνει την οργή που είχε προξενήσει η εξωφρενική απόφαση του Donald Trump (2017) να εγκρίνει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, ενώ η ανατολική της πλευρά κατοικείτο από Παλαιστίνιους. Το ζήτημα της ιερής πόλης συνιστούσε ούτως ή άλλως τον καυτό πόλο διαμάχης μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Έτσι, η απόφαση αυτή, σε συνδυασμό με μια σειρά προκλητικών ενεργειών που ακολούθησαν από το Ισραήλ κατά των Παλαιστίνιων της Ιερουσαλήμ (εκτοπίσεις οικογενειών, αρπαγή από τους Ισραηλινούς των σπιτιών των εκεί εγκατεστημένων Παλαιστινίων, φυλακίσεις μαχητών), σηματοδότησε αλλεπάλληλες εξεγέρσεις των τελευταίων, ενώ ενίσχυσε την επαρμένη στάση ακραίων, υπερεθνικιστών Εβραίων εναντίον τους. Ωστόσο, η διεθνής κοινότητα σιωπούσε.

Την ίδια περίοδο κατά την οποία στην Ιερουσαλήμ η απόφαση για την εκδίωξη των Παλαιστινίων από την αραβικής πλειοψηφίας συνοικία Sheikh Jarrah (Σέιχ Τζάρα) και η υφαρπαγή των οικιών τους από Εβραίους γέμιζε θυμό τους Παλαιστίνιους, την ίδια εποχή ο συστηματικός περιορισμός της ελευθερίας από τους Εβραίους γέμιζε οργή τους κατοίκους της Γάζας. Η Γάζα τα τελευταία 16 χρόνια έχει υποστεί έναν εξοντωτικό οικονομικό αποκλεισμό από το Ισραήλ, ως τιμωρία για την ανοχή της προς την ισλαμική οργάνωση Χαμάς που κυριάρχησε ως παλαιστινιακό παρακλάδι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας από το 2007 στην περιοχή. Δεν ήταν, όμως, το Ισραήλ που πανηγύριζε τότε για την επικράτηση της Χαμάς, έναντι της Φατάχ και του Mahmoud Abbas;

Όταν αργότερα η ισραηλινή κυβέρνηση, καθώς και οι ΗΠΑ και η ΕΕ, αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν το δικαίωμα της Χαμάς να ελέγξει την Παλαιστινιακή Αρχή, η άμεση οικονομική υποστήριξη προς την παλαιστινιακή κυβέρνηση σταμάτησε. Η πολιτική αναστάτωση και η οικονομική τελμάτωση που προκλήθηκαν τότε εξαιτίας της συνεχούς πίεσης από τις οικονομικές κυρώσεις εναντίον της, επιδείνωσε εκρηκτικά την κατάσταση στη Γάζα.

Από το 2005, έτος της μονομερούς αποχώρησης του στρατού του Ισραήλ από τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, υπέβοσκε το μίσος και η αναζήτηση αφορμής για επέμβαση εναντίον της εχθρικής Χαμάς. Στις 27 Δεκεμβρίου 2008 οι Ισραηλινές Δυνάμεις εξαπέλυσαν αιφνιδιαστική επίθεση και εισβολή στη Γάζα, σκοτώνοντας 1.300 Παλαιστίνιους. Η Χαμάς εξαπέλυσε ρουκέτες τύπου Qassam κατά πόλεων του Ισραήλ, και το Ισραήλ βομβάρδισε την Λωρίδα της Γάζας με πλήθος αεροπορικών επιδρομών, με είσοδο στρατευμάτων κι αρμάτων μάχης και με ναυτικό αποκλεισμό (Επιχείρηση Συμπαγές ή Βαρύ Μολύβι). Οι ισραηλινές δυνάμεις έπληξαν μέχρι και σχολεία και νοσοκομεία του ΟΗΕ, ενώ έκαναν χρήση και παράνομων βομβών (λευκού φωσφόρου).

Στις 14 Νοεμβρίου 2012 οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν τον κορυφαίο διοικητή της Χαμάς σε αεροπορική επιδρομή, και με αυξανόμενα πλήγματα στη διάρκεια οκταήμερης εκστρατείας σκοτώθηκαν 130 Παλαιστίνιοι. Στις 8 Ιουλίου 2014 οι ισραηλινές αρχές κατηγόρησαν τη Χαμάς για απαγωγή και δολοφονία τριών Ισραηλινών εφήβων, και εξαπέλυσαν αεροπορικές επιδρομές και πυραυλικές επιθέσεις στη Γάζα. Σε διάστημα επτά εβδομάδων σκοτώθηκαν περισσότεροι από 2.200 Παλαιστίνιοι. Από τον Μάρτιο έως τον Δεκέμβριο 2018, δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι συγκεντρώθηκαν και διαδήλωσαν κατά του αποκλεισμού του θύλακα από το Ισραήλ. Πάνω από 189 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 6.000 τραυματίστηκαν από ισραηλινά πυρά (Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ΟΗΕ).

Τον Μάιο 2021 Παλαιστίνιοι συγκρούστηκαν με την ισραηλινή αστυνομία στο συγκρότημα του τζαμιού Al-Aqsa της Ιερουσαλήμ, έπειτα από εβδομάδες αυξανόμενης έντασης για την κατοχή του τεμένους. Η Χαμάς ζήτησε από τις ισραηλινές δυνάμεις να αποσυρθούν από τον ιερό τους χώρο, και εξαπέλυσε ρουκέτες προς το Ισραήλ. Το Ισραήλ απάντησε με αεροπορικές επιδρομές στη Γάζα, πυροδοτώντας μια σύγκρουση 11 ημερών, με αποτέλεσμα τον θάνατο περισσότερων από 200 Παλαιστίνιων («Πλημμύρα του Αλ-Ακσά», στο «Όρος του Ναού»).

Στις 5 Αυγούστου 2022 το Ισραήλ σφυροκόπησε την Γάζα με αεροπορικές επιδρομές, σκοτώνοντας έναν ανώτερο μαχητή της οργάνωσης Islamic Jihad (Ισλαμική Τζιχάντ), και πυροδοτώντας αντίποινα με ρουκέτες από τον παλαιστινιακό θύλακα. Στις τρεις ημέρες των μαχών τουλάχιστον 40 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν. Στις 26 Ιανουαρίου 2023 οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν εννέα Παλαιστίνιους ενόπλους της Ισλαμικής Τζιχάντ και πολίτες, σε επιδρομή κατά σημείου ανάφλεξης στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Παλαιστίνιοι μαχητές αντέδρασαν εκτοξεύοντας δύο ρουκέτες, προκαλώντας αντίποινα από το Ισραήλ.

Λόγω του αποκλεισμού ξεσπούσαν, επομένως, διαρκώς νέες εχθροπραξίες. Ο αποκλεισμός μετακινήσεων πληθυσμού και αγαθών εντός κι εκτός των ορίων της Γάζας, δικαιολογήθηκε από το Ισραήλ ως αναγκαίο μέτρο για ν’ αποτρέψει την οργάνωση της Χαμάς από την ανάπτυξη όπλων. Το εμπάργκο, όμως, αυτό ρήμαξε στην κυριολεξία την οικονομία της Γάζας, με αποτέλεσμα οι Παλαιστίνιοι να κατηγορούν το Ισραήλ για συλλογική τιμωρία και να εξοργίζονται εναντίον του. Και πάλι, όμως, η διεθνής κοινότητα σιωπούσε.

3. Οι παράγοντες που ενέτειναν την σύγκρουση

Οι τρεις, κυρίως, παράγοντες που ενέτειναν την αυξανόμενη βία στην ισραηλινή και παλαιστινιακή σύγκρουση είναι:

1). Τα τελευταία χρόνια το Ισραήλ συνήψε ειρηνευτικές συμφωνίες με αραβικές χώρες, χωρίς να χρειάζεται να κάνει παραχωρήσεις στη σύγκρουσή του με τους Παλαιστίνιους. Οι ΗΠΑ, μάλιστα, επιχείρησαν να μεσολαβήσουν σε συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας - του σκληρού αντιπάλου των Ιρανών υποστηρικτών της Χαμάς - η οποία θα σηματοδοτούσε εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.

2). Η σημερινή ακροδεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ επέδειξε ιδιαίτερο φανατισμό στον στόχο να εδραιώσει τους ισραηλινούς οικισμούς στη Δυτική Όχθη, παρά την μεγάλη παλαιστινιακή αντίθεση. Και, ενώ πολλοί Εβραίοι διαφωνούσαν με την τακτική αυτή, ωστόσο οι ακραίοι εθνικιστές του Ισραήλ επέδειξαν ιδιαίτερο ζήλο εναντίον των Παλαιστινίων. Η ισραηλινή αστυνομία πίεζε τόσο φορτικά τις παλαιστινιακές οικογένειες για εξώσεις, ώστε κάποιες εξ αυτών (όπως αυτή των Salhiyeh, στη Sheikh Jarrah), ανέβηκαν μαζί με ένα βαρέλι γεμάτο βενζίνη στην ταράτσα του σπιτιού και απείλησαν να αυτοπυρποληθούν. Λόγω της απειλής τους με διωγμό, οικογένειες Παλαιστινίων που ζουν εκεί από δεκαετίες, έχουν προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο. Ενώ, όμως, στους Εβραίους η ισραηλινή νομοθεσία δίνει τη δυνατότητα ν’ αποδείξουν ότι η οικογένειά τους ζούσε εκεί πριν απ’ τον πόλεμο του 1948 και τους αναγνωρίζει το «δικαίωμα ιδιοκτησίας», ωστόσο ο νόμος αυτός δεν ισχύει για τους Παλαιστίνιους που έχασαν την περιουσία τους στον πόλεμο…

3). Ένα ακόμη πλήγμα για τους Παλαιστίνιους αποτελεί το διαχωριστικό Φράγμα ανάμεσα στο Abu Deis  και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, που κατασκευάστηκε από το Ισραήλ κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής και εντός τμημάτων της Δυτικής Όχθης. Το συνολικού μήκους 708 χιλιομέτρων φράγμα απομονώνει ουσιαστικά το 9% της γης και περίπου 25.000 Παλαιστίνιους από το υπόλοιπο παλαιστινιακό έδαφος. Και ενώ αρχικά παρουσιάστηκε σαν προσωρινό μέτρο ασφαλείας, ωστόσο έκτοτε χρησιμεύει ως απόδειξη της πρόθεσης του Ισραήλ να προσαρτήσει υπό το πρόσχημα της ασφάλειας παλαιστινιακή γη και να υπονομεύσει την ειρηνευτική διαδικασία καθιερώνοντας μονομερώς νέα de facto σύνορα. 

Για τους Παλαιστίνιους το Τείχος αυτό συνιστά στοιχείο φυλετικού διαχωρισμού και αντιπροσωπεύει το ισραηλινό απαρτχάιντ. Το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης και η ΓΣ του ΟΗΕ κατηγόρησαν την κατασκευή του φράγματος από το Ισραήλ ως «παραβίαση του διεθνούς δικαίου» και απαίτησαν την απομάκρυνσή του. Ωστόσο το Ισραήλ αγνόησε τις διαμαρτυρίες των Παλαιστίνιων, όπως και το Ψήφισμα του ΟΗΕ, επεκτείνοντας περαιτέρω τον Φράχτη.

Το Φράγμα της Δυτικής Όχθης, η ισραηλινή καταστολή των μαχητών στη Δυτική Όχθη, η κατασκευή οικισμών, οι χιλιάδες κρατούμενοι στις ισραηλινές φυλακές και ο συνεχιζόμενος αποκλεισμός της Γάζας αποτέλεσαν τους παράγοντες που, όπως υποστηρίζουν οι ηγέτες της Χαμάς, την ώθησαν να επιτεθεί την 7η Οκτώβρη. Η αγριότητα της επίθεσης αυτής κατά αμάχων, κρίθηκε από όλους καταδικαστέα. Τέτοιου είδους ενέργειες μπορεί να είναι παράγωγα του ακραίου και μονομερούς τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζονται από το Ισραήλ τα παλαιστινιακά δικαιώματα, αλλά κανείς δεν μπορεί να αποδεχθεί την τιμωρία αθώων ανθρώπων.

4. Βομβαρδισμός, εξόντωση και βίαιος εκτοπισμός του παλαιστινιακού λαού

Αθώα θύματα, όμως, είναι και τα γυναικόπαιδα της Παλαιστίνης που σκοτώνονται ή τραυματίζονται κάθε μέρα από το ανελέητο σφυροκόπημα των Εβραίων. Η επίθεση της Χαμάς άνοιξε τον ασκό του Αιόλου, λειτουργώντας ως αφορμή για να εξαπολύσει το Ισραήλ μιαν αβυσσαλέα πολεμική επίθεση κατά της Παλαιστίνης. Πρόκειται για μια αδυσώπητη εθνοκάθαρση. Το Ισραήλ, ως αντίποινα στην επίθεση της Χαμάς, επέλεξε τον γενικευμένο διωγμό των Παλαιστινίων.

Τα στρατιωτικά χτυπήματα και ο βομβαρδισμός κατά της Γάζας είναι ανελέητα. Δεν εξαιρούνται ούτε τα νοσοκομεία, ούτε τα ασθενοφόρα, ούτε τα σχολεία. Η εξόντωση των παιδιών, μάλιστα, ίσως εξυπηρετεί σκοπιμότητες, καθώς αυτά αποτελούν περίπου το ήμισυ του πληθυσμού της Γάζας. Ο άμαχος πληθυσμός, πάντως, χτυπιέται αλύπητα, σχεδόν κυνικά. Οι κάτοικοι εξωθούνται σε αναγκαστική εκτόπιση προς το Νότο, ώστε να ερημωθεί και να υφαρπαγεί αρχικά το βόρειο και το κεντρικό τμήμα της Γάζας. Εξάλλου, η βίαιη μετατόπιση χιλιάδων πολιτών από την Λωρίδα στην Αίγυπτο, εκτός από την εκκένωση της Γάζας, εξυπηρετεί και το σχέδιο για μετατόπιση του πληθυσμού της σε προσφυγικό καταυλισμό στη Χερσόνησο του Σινά, που - παρά τις αρνήσεις όλων - δεν έχει εντελώς εγκαταλείψει το Ισραήλ.

Η ακροδεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ, με προεξάρχοντα τον Benjamin Netanyahu, ξύπνησε, αίφνης, από την βεβαιότητα της δύναμής της έναντι του υποτιμημένου αντιπάλου, και διαπίστωσε τα κρυμμένα πολεμοφόδια και τις πολυδαίδαλες υπόγειες σήραγγες της Γάζας. Η μεγάλη πολεμική μηχανή, που τροφοδοτεί με πολεμικό εξοπλισμό άλλες χώρες, έχασε το πρεστίζ της από μια Χαμάς! Και βάλλει εναντίον της, ή υπό το πρόσχημα αυτό, με επιθέσεις αέρος-εδάφους («έξυπνες βόμβες»), στοχευμένα ή και εντελώς στα τυφλά.

Το πάνοπλο Ισραήλ δεν αστειεύεται. Χτυπάει με σύγχρονα όπλα (μαζικής καταστροφής;), με τα μαχητικά F-15 και F-16, διπλασιάζει την παραγγελία των φονικών F-15EX,  και επιτίθεται με διαφόρων ειδών πυραυλικά συστήματα (Delilah, Predator Hawk) προς πάσα κατεύθυνση και στόχο. Έθεσε, μάλιστα, σε λειτουργία το υπερόπλο Arrow-3, το αμερικανο-ισραηλινό υπερσύγχρονο σύστημα που αναχαιτίζει βαλλιστικούς πυραύλους έξω από την ατμόσφαιρα της Γης, στο διάστημα («για να σφυροκοπήσει τις πυρηνικές θέσεις του Ιράν, αν χρειαστεί»!). Το προηγμένο οπλικό τους σύστημα δίνει στους Ισραηλινούς την ευκαιρία να  επαίρονται, πως «το Ισραήλ θα έπρεπε να λάβει υπ’ όψιν την πιθανότητα να ρίξει στη Γάζα πυρηνική βόμβα» (: Amihai Eliyahu, υπ. Πολιτισμικής Κληρονομιάς Ιερουσαλήμ). O Eliyahu, επομένως, θέλει τον πυρηνικό αφανισμό ή το πυρηνικό ολοκαύτωμα όλων των Παλαιστινίων!

Ο απολογισμός αίματος, παρά την ισραηλινή λογοκρισία που ασκείται στις ειδήσεις, είναι τραγικός. Οι νεκροί Παλαιστίνιοι από τους βομβαρδισμούς ανέρχονται ήδη στους 11.500, αλλά κάθε στιγμή ο αριθμός μεγαλώνει. Μεταξύ αυτών 4.710 είναι παιδιά και 3.145 γυναίκες. Περίπου 29.200 άνθρωποι έχουν τραυματιστεί, ενώ ένας αριθμός που ξεπερνάει το 1,6 εκατομμύριο είναι οι εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι που βρίσκουν υποτυπώδες καταφύγιο στη νότια λωρίδα της Γάζας. Οι μεγάλες ελλείψεις σε είδη πρώτης ανάγκης και ο ευτελισμός της ζωής τους, περιγράφεται από πολλούς ως «Γολγοθάς».

Το δράμα, όμως, των κατατρεγμένων Παλαιστινίων δεν τελειώνει εκεί, καθώς υπάρχουν σενάρια για μόνιμο εκτοπισμό τους. Εκτιμάται δηλαδή ότι το Ισραήλ έχει ως τελικό στόχο την πλήρη «εκκαθάριση» της Γάζας από τους περίπου 2,3 εκατ. παλαιστίνιους κατοίκους της, προκειμένου να τη θέσει υπό τον έλεγχό του. Μάλιστα, οι Ισραηλινοί ονομάζουν την εκτόπιση «εκούσια μετανάστευση»! Και καλούν τις χώρες της Δύσης να υποδεχθούν στο έδαφός τους όσους Παλαιστίνιους «επιθυμούν να αποχωρήσουν» από τη Λωρίδα της Γάζας! (: Bezalel Smotrich, ακροδεξιός εθνικιστής υπ. Οικονομικών της κυβέρνησης του Νετανιάχου. Βλ. και άρθρο στη «Wall Street Journal», από Danny Danon, του κυβερνώντος κόμματος Likud και Ram Ben-Barak του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Yesh Atid, τέως αναπλ. διευθυντή της Μοσάντ).

Η αιματηρή εκδίωξη από τη Γάζα θυμίζει το δραματικό 1948, όταν σχεδόν ένα εκατομμύριο Παλαιστίνιοι εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη γη τους στο σημερινό Ισραήλ, ως αποτέλεσμα του πολέμου για την ίδρυση του εβραϊκού κράτους. Η εκτόπιση εκείνη έμεινε στην ιστορία ως «Al Nakba» (: Μεγάλη Καταστροφή). Σήμερα, πολλοί από τους απογόνους των εκδιωγμένων Παλαιστινίων φοβούνται ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις και τα σχέδια του Ισραήλ θα οδηγήσουν σε μαζική έξοδο και σε μια δεύτερη Al Nakba έπειτα από εκείνη που συνόδευσε τον πρώτο αραβοϊσραηλινό πόλεμο.

5. Η ανάγκη για άμεση κατάπαυση του πυρός

Δεκάδες σοροί Παλαιστινίων αμάχων είναι διασκορπισμένοι στους δρόμους του βορείου τμήματος της Λωρίδας της Γάζας, και η περισυλλογή τους είναι αδύνατη, καθώς ο ισραηλινός στρατός στοχοποιεί τα ασθενοφόρα και τους διασώστες που επιχειρούν να τα προσεγγίσουν. Την 40ή ημέρα του πολέμου το Ισραήλ προέβη και σε έφοδο στο νοσοκομείο Al-Shifa, με δυνάμεις του Ισραηλινού στρατού που έκαναν «στοχευμένη» επιχείρηση κατά του μεγαλύτερου νοσοκομείου της Γάζας. Η έφοδος των Ισραηλινών Δυνάμεων έγινε με δεκάδες στρατιώτες και με τανκς, που εισέβαλαν εν μέσω εκρήξεων στο νοσοκομείο και στο κτήριο του τμήματος επειγόντων περιστατικών. Μέσα σε μια κόλαση πυρός, άρματα μάχης και στρατιωτικά οχήματα μεταφοράς προσωπικού περικύκλωσαν το συγκρότημα του νοσοκομείου.

            Το γεγονός της εισβολής σε ένα πολυπληθές νοσοκομείο, όπου αθώοι, ανήμποροι, άρρωστοι άνθρωποι προσπαθούσαν να λάβουν την ιατρική φροντίδα που τους αξίζει, και μπορούσαν να βρεθούν σε διασταυρούμενα πυρά, προκάλεσε αλγεινή εντύπωση στην κοινή γνώμη. Εξάλλου, εκφράστηκε παγκόσμια ανησυχία για καταπάτηση του ανθρωπιστικού δικαίου.

Η επίθεση των Εβραίων μοιάζει, πλέον, ανεξέλεγκτη, ενώ ο πόλεμος επεκτείνεται και προς τη Δυτική Όχθη. Ένας ολόκληρος λαός εξοντώνεται. Κι αντί η Αμερική και η Δύση να σπεύσουν, από την πρώτη στιγμή, να αποτρέψουν ολοσχερώς τον πόλεμο, αντιθέτως, όπλισαν περαιτέρω το Ισραήλ με αεροπλανοφόρα, υποβρύχια, και με μαχητικά όπλα, υποδαυλίζοντας μέχρι πρότινος το μίσος και τον πόλεμο... Κι αντί να επιβάλει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ την άμεση παύση του πολέμου κατά των αμάχων, αντιθέτως μέχρι τώρα ζητούσε μια εντελώς ανεπαρκή ανθρωπιστική βοήθεια για τα γυναικόπαιδα.

Ο εβραϊκής καταγωγής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken περιορίστηκε στο να διαπιστώσει (11/11) ότι «πάρα πολλοί Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί»! Στο μεταξύ εκείνος που ανακηρύχτηκε σε συνομιλητής της Χαμάς είναι ο Recep Tayyip Erdogan, ο οποίος - όπως οι Εβραίοι την Παλαιστίνη - κατέχει τη βόρεια Κύπρο, ενώ ούτε και το βήξιμο δεν ανέχεται ενός Κούρδου στο έδαφός του, καθώς τους αποκαλεί όλους τρομοκράτες. Σε τι υποκριτικό κόσμο ζούμε;

6. Η διεθνής απήχηση του πολέμου κατά της Γάζας

Στον μικρό θύλακα που σφυροκοπείται ακατάπαυστα για περισσότερο από 42 μέρες, η ανθρωπιστική κατάσταση χαρακτηρίζεται ολοένα και περισσότερο καταστροφική. Η ολοκληρωτική πολιορκία που επέβαλε το Ισραήλ από την 9η Οκτωβρίου στερεί από τον πληθυσμό του παλαιστινιακού λαού ακόμη και το νερό, το ηλεκτρικό ρεύμα, τα τρόφιμα. Εξάλλου, υπάρχει και νέο μπλακ άουτ στη Λωρίδα της Γάζας (οι τηλεπικοινωνίες και η πρόσβαση στο διαδίκτυο είχαν ήδη κοπεί στις 27/10, μετά από σφοδρές επιθέσεις του ισραηλινού στρατού). Την ίδια στιγμή η έλλειψη καυσίμων και φαρμάκων στα νοσοκομεία απειλεί τη ζωή βρεφών και πολλών ασθενών.

Το αρχικό μούδιασμα της διεθνούς κοινότητας έχει, πλέον, μετατραπεί σε οργή και διαμαρτυρίες κατά του Ισραήλ. Οι πολλαπλές εκκλήσεις να σταματήσουν οι μάχες από την έναρξη των χερσαίων επιχειρήσεων απορρίπτονται από πλευράς της πολιτικής ηγεσίας του Ισραήλ και του βασικού συμμάχου του, των ΗΠΑ, διατεινόμενοι πως η κατάπαυση του πυρός θα ωφελήσει μόνο τη Χαμάς. Στο Λονδίνο, πάντως, περίπου 300.000 άνθρωποι διαδήλωσαν (11/11) απαιτώντας «κατάπαυση του πυρός τώρα».
Ομοίως στις Βρυξέλλες, στο Παρίσι, και αλλού, ενώ και Ισραηλινοί διαδήλωσαν στις ΗΠΑ. Επίσης, στην Ελλάδα, στην μεγαλειώδη πορεία για την επέτειο του Πολυτεχνείου (17/11) κυριάρχησε το σύνθημα για «Ελεύθερη Παλαιστίνη».

Στο Ριάντ (11/11), δεκάδες Άραβες και μουσουλμάνοι ηγέτες, σε έκτακτη Αραβο-Ισλαμική Σύνοδο Κορυφής, καταδίκασαν τα «δύο μέτρα και δύο σταθμά» της Δύσης στις διεθνείς αντιδράσεις στον πόλεμο, και κατήγγειλαν «τις χώρες οι οποίες κλείνουν τα μάτια στη μη τήρηση από το Ισραήλ θεμελιωδών αρχών του διεθνούς δικαίου». Δεν υιοθετήθηκε, όμως, από τη Σύνοδο η πρόταση του Ιράν για άμεση επιβολή κυρώσεων (εμπάργκο) στο Ισραήλ, σε ότι αφορά στην προμήθεια πετρελαίου και άλλων αγαθών.

Το γεγονός ότι η Σύνοδος του Ριάντ περιορίστηκε στο πλαίσιο της «καταδίκης της γενοκτονίας και της προσφυγής στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο», προκάλεσε πάντως πολλές αντιδράσεις. Πρώτη η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ, μέσω των δικτύων της παλαιστινιακής ενημέρωσης και των ενόπλων σωμάτων που πολεμούν στην Γάζα, τον Λίβανο και την Μέση Ανατολή, κατήγγειλε για «υποκρισία» την ανακοίνωση της Συνόδου, κατηγορώντας τα αραβικά κράτη πως «συμμάχησαν με την οντότητα και παρακαλούν».

Οι εξελίξεις στην Παλαιστίνη, εκτός από την μεγάλη ανθρωπιστική κρίση, ενέχουν και τον κίνδυνο για εμπλοκή στον πόλεμο, εκτός της Χαμάς (Γάζα) και άλλων δυνάμεων, όπως της Χεζμπολάχ (Λίβανος) και των Χούτι (Υεμένη), που υποστηρίζονται από το Ιράν. Επισημαίνεται ότι οι ομάδες αυτές έχουν αναβαθμίσει ανησυχητικά τα πυραυλικά τους συστήματα υιοθετώντας αντισυμβατικές τεχνολογίες, καταφέρνοντας να αναχαιτίσουν και αμερικανικά drones (MQ-9 Reaper) ή να διατρήσουν, έστω και μερικώς, τα στρώματα της εξελιγμένης αντιαεροπορικής άμυνας των Ισραηλινών.

Εξάλλου, είναι δεδομένο ότι όσο διαρκεί αυτός ο αιματηρός πόλεμος κατά της Παλαιστίνης, εντείνονται και τα επεισόδια με το Ισραήλ στα σύνορα με Λίβανο και Συρία. Υπάρχει, μάλιστα, πιθανότητα για κλιμάκωση και γενίκευση της σύγκρουσης, καθώς η εκτόξευση αντιαρματικών πυραύλων καθημερινά εντείνεται. Οι ΗΠΑ και οι άλλες χώρες της Δύσης φοβούνται την εξάπλωση του πολέμου ιδίως στον Λίβανο, καθώς στα σύνορα της χώρας με το Ισραήλ, σημειώνονται καθημερινές ανταλλαγές πυρών ανάμεσα στον ισραηλινό στρατό και τη Hezbollah. Ήδη ο ηγέτης του σιιτικού κινήματος, Hassan Nasrallah, σε διάγγελμά του (11/11) δήλωσε ότι η οργάνωση θα ενισχύσει τις επιχειρήσεις της εναντίον του Ισραήλ.

Το Ιράν, δεδομένα, μέχρι σήμερα έχει επιδείξει μεγάλη ψυχραιμία στην αντιμετώπιση της πολεμικής επίθεσης του Ισραήλ κατά της Γάζας. Η οποιαδήποτε εμπλοκή του Ιράν σε ένα πόλεμο με το Ισραήλ μπορεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις, με παγκόσμιες  επιπτώσεις, όχι μόνο σε ανθρώπινο δυναμικό, αλλά και σε οικονομικό, ειδικότερα λόγω των τιμών του πετρελαίου.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, οι φόβοι είτε για αποσταθεροποίηση του status quo στην Μέση Ανατολή, είτε για πιθανότητα παγκόσμιας εμπλοκής, κάνουν ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη για παύση του πολέμου κατά της Παλαιστίνης. Ο ηγέτης, πάντως, της Χαμάς στο Λίβανο Osama Hamdan  κάλεσε όλα τα αραβικά κράτη να συνειδητοποιήσουν ότι μετά τις πολεμικές επιχειρήσεις του Ισραήλ δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη με την αποδοχή των ισραηλινών όρων ασφαλείας. «Όποιος θέλει σταθερότητα και ειρήνη στην περιοχή, θα πρέπει πρώτα να επιβάλει τερματισμό του καθεστώτος κατοχής», επεσήμανε στο πρακτορείο Reuters. Οι δηλώσεις του προοιωνίζονται έναν πόλεμο διαρκείας;

Από την άλλη, η τυφλή επεκτατική πολιτική του Netanyahu, ο οποίος επιχειρεί με τις ακραίες επιθέσεις να κερδίσει το ακροδεξιό ακροατήριο, μοιάζει όχι μόνο απάνθρωπη κι αδιέξοδη, αλλά και αντιφατική. Ενώ δηλαδή το αρχικό αίτημα του Ισραήλ ήταν η απελευθέρωση των ομήρων της Χαμάς, - η απαγωγή των οποίων αποτελούσε ένα εξαιρετικά ευαίσθητο σημείο για την κυβέρνηση Netanyahu  -  ωστόσο ο συνεχιζόμενος πόλεμος κατά των Παλαιστινίων δείχνει ότι ο στόχος αυτός δεν αποτελεί προτεραιότητα, αλλά προτεραιότητα είναι η προσπάθεια του Netanyahu  να υφαρπάξει τα εδάφη της Γάζας. Επιβεβαιώνεται έτσι ο φόβος που έχει εκφραστεί από πολλούς Ισραηλινούς πολίτες, ότι τελικά οι όμηροι θα σκοτωθούν από το ίδιο το Ισραήλ.

7. Ένας εφιάλτης δίχως τέλος

Ο εφιάλτης, επί του παρόντος, δεν έχει τέλος, καθώς οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και όλο πιο ασφυκτικές για την Παλαιστίνη. Λίγο μετά την έφοδο στις εγκαταστάσεις του μεγαλύτερου νοσοκομείου της Γάζας όπου βρίσκονται χιλιάδες Παλαιστίνιοι άμαχοι, και αφού απέσπασε τον «επιχειρησιακό έλεγχο» του λιμανιού της Γάζας στο βόρειο τμήμα του παλαιστινιακού θύλακα, το κτήριο του Κοινοβουλίου, της Στρατονομίας, κ.ά., το Ισραήλ διέταξε και την εκκένωση τεσσάρων πόλεων στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας! Εντείνονται, έτσι, οι φόβοι ότι ο πόλεμος του Ισραήλ εναντίον της Χαμάς θα μπορούσε να επεκταθεί σε περιοχές στις οποίες έχουν καταφύγει άμαχοι. Τα γεγονότα αυτά προκαλούν έντονες ανησυχίες και επικρίσεις σε διεθνές επίπεδο.

Το Ισραήλ σφυροκοπά αδιάκοπα τη Λωρίδα της Γάζας, που τελεί σήμερα υπό πλήρη πολιορκία. Η Γάζα, όταν, τότε, την επισκέφθηκα, ήταν μια φτωχή περιοχή, με προσφυγικούς καταυλισμούς, και με παιδιά που δεν είχαν χώρο να παίξουν και έπαιζαν στα νεκροταφεία. Ο κόσμος της, όμως, ήταν χαμογελαστός. Και η πόλη ήταν όμορφη, γιατί αγνάντευε τη θάλασσα. Η θάλασσα αυτή, που τους έκανε να ονειρεύονται την ελευθερία τους, είναι πάντα εκεί. Την θάλασσα και το όνειρο της ζωής δεν μπορεί κανείς να τους τα πάρει…