Απόψεις|04.01.2024 11:59

Οι παρωχημένες απόψεις Συρίγου

Φάνης Τσουλουχάς

Ο συμπαθής κατά τα άλλα κ. Συρίγος υπέπεσε σε ολίσθημα. Οι δηλώσεις του εύκολα παρερμηνεύονται. Και αν τις παρερμήνευσε σε κάποιο βαθμό ο κ. Κασσελάκης, φανταστείτε πόσο εύκολα μπορεί να τις παρερμηνεύσει ο κ. Ερντογάν ο οποίος επιδιώκει επικαιροποίηση της Συνθήκης της Λοζάνης.

Αλλά ας έλθουμε στις συγκεκριμένες δηλώσεις. Ο κ. Συρίγος φαίνεται να κάνει το εξής επιχείρημα. Οι διατάξεις περί της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών αναφέρονται σε σπαθιά και οπλοπολυβόλα του Α' Παγκοσμίου πολέμου, που μας δίνουν τη νομική δυνατότητα να υποστηρίξουμε ότι είναι παρωχημένες άρα πλέον ανενεργές. Αυτό το επιχείρημα δεν είναι λογικά σωστό, διότι αν τα σπαθιά και τα οπλοπολυβόλα απαγορεύονται, προφανώς πιο βαρέα όπλα απαγορεύονται κ. Συρίγο.

Το Σύνταγμα της Αμερικής

Ας κάνουμε ένα παραλληλισμό με το Σύνταγμα της Αμερικής. Η Δεύτερη Τροπολογία αναφέρεται στο «right to bear arms», δηλαδή στο δικαίωμα του λαού να οπλοφορεί. Κατά καιρούς λοιπόν πολλοί ισχυρίζονται ότι η τροπολογία είναι παρωχημένη, καθότι αναφέρεται στα όπλα της εποχής, δηλαδή σε μουσκέτα και όχι σε ημιαυτόματα AR-15. Παρόλα αυτά, το Αμερικάνικο Σύνταγμα εξακολουθεί να ισχύει και δεν έχει τροποποιηθεί.

Αλλά δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας καθότι καλυπτόμαστε διαφορετικά. Τι ισχύει λοιπόν; Ως γνωστόν, και όπως έχουμε αναφέρει σε άλλα άρθρα, το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας προβλέπεται από το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Αν διαλύσει η Τουρκία την αποβατική και επιθετική Στρατιά του Αιγαίου, απομακρύνει την κατοχική δύναμη της Κύπρου, αποσύρει το casus belli, και σταματήσει να ισχυρίζεται ότι η Ελλάδα κατέχει Τουρκικά νησιά και υπάρχει Τουρκική μειονότητα στα νησιά, δεν υπάρχει σοβαρός λόγος για την αμυντική στρατιωτικοποίηση των νήσων. Και αν σταματήσει η Τουρκία να χρησιμοποιεί τους μετανάστες και δύστυχους πρόσφυγες σαν στρατηγικά πιόνια, θα μειωθεί και η αυξημένη ανάγκη για σώματα ασφαλείας όπως ακτοφυλακής, συνοριοφυλακής, αστυνομίας, πυροσβεστικής και ΕΥΠ στα νησιά.

Πάμε τώρα στις διεθνείς συνθήκες. Κατ’ αρχάς το στρατιωτικό καθεστώς των Ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου διέπεται από διαφορετικές συνθήκες. Το καθεστώς των νήσων Λήμνου και Σαμοθράκης διέπεται από τη Σύμβαση της Λοζάνης για τα Στενά του 1923, η οποία αντικαταστάθηκε με τη Σύμβαση του Μοντρέ του 1936. Το καθεστώς των νήσων Μυτιλήνης, Χίου, Σάμου και Ικαρίας διέπεται από τη Συνθήκη Ειρήνης της Λοζάνης του 1923. Τέλος, το καθεστώς των Δωδεκανήσων διέπεται από τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων του 1947.

Με βάση τη Σύμβαση του Μοντρέ του 1936, η Λήμνος και η Σαμοθράκη μπορούν να στρατικοποιηθούν. Με βάση τη Συνθήκη Ειρήνης της Λοζάνης του 1923, απαγορεύεται η εγκατάσταση ναυτικών βάσεων ή οχυρωματικών έργων στη Μυτιλήνη, Χίο, Σάμο και Ικαρία, αλλά επιτρέπεται στην Ελλάδα να διατηρεί συνήθη αριθμό καλουμένων για τη στρατιωτική θητεία στρατιωτών, οι οποίοι δύνανται να εκπαιδεύονται επί τόπου, καθώς επίσης και δυνάμεων Χωροφυλακής και Αστυνομίας.

Ζήτημα που αφορά άλλα κράτη

Με βάση τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων του 1947, προβλέπεται η αποστρατιωτικοποίηση των Δωδεκανήσων, αλλά υφίστανται ορισμένες δυνάμεις εθνοφυλακής οι οποίες έχουν δηλωθεί. Από νομικής απόψεως όμως, η Τουρκία δεν αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος σε αυτήν τη Συνθήκη η οποία, επομένως, αποτελεί res inter alios acta για αυτήν, δηλαδή ζήτημα που αφορά άλλα κράτη. Και σύμφωνα με το άρθρο 34 της Συνθήκης της Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών, "μια συνθήκη δεν δημιουργεί υποχρεώσεις ή δικαιώματα για τρίτες χώρες" εκτός των συμβαλλομένων.

Εν κατακλείδι, θα ισχυριζόταν κανείς ότι όταν είσαι κυβερνητικό στέλεχος ή βουλευτής πρέπει να περιορίζεσαι σε θέματα της αρμοδιότητάς σου, ακόμα και αν είναι θέματα που άπτονται του επιστημονικού σου πεδίου, που είναι ένας κανόνας τον οποίο συστηματικά δεν ακολουθεί ο κ. Συρίγος. Εκπλήσσομαι που ο Πρωθυπουργός δεν τον έχει επιπλήξει, αν και τον έχει αδειάσει μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου.

* Αυτό το άρθρο περιέχει αυστηρά προσωπικές απόψεις που δεν αντίκεινται στον φίλο Τουρκικό λαό αλλά στην τωρινή ηγεσία του, και δεν αντιπροσωπεύουν το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας

Τουρκίαελληνοτουρκικές σχέσειςΡετζέπ Ταγίπ Ερντογάνειδήσεις τώραΣυνθήκη της ΛωζάνηςΆγγελος Συρίγος