70 χρόνια ΝΑΤΟ - Διατλαντική κακοφωνία

Το ΝΑΤΟ γιορτάζει τα εβδοµήντα χρόνια από την ίδρυσή του στη σκιά της αντιπαράθεσης Ουάσιγκτον - Βερολίνου για το ύψος των αµυντικών δαπανών της Γερµανίας. Η διαµάχη δεν άρχισε µετά την εκλογή του Τραµπ, αλλά πήρε επικίνδυνες διαστάσεις µε την ανεξέλεγκτη ρητορική του ενοίκου του Λευκού Οίκου που χαρακτήρισε τη Γερµανία λαθρεπιβάτη στο όχηµα της κοινής άµυνας της Δύσης και απείλησε µε αποχώρηση των ΗΠΑ από την Ατλαντική Συµµαχία.

Θα ήταν απλουστευτικό να ερµηνευθεί η άρνηση της Γερµανίας να αυξήσει τις αµυντικές της δαπάνες ως απόρροια της θρησκείας της άκαµπτης δηµοσιονοµικής ευταξίας που συµπυκνώνεται στη φράση «Μαύρο Μηδέν», δηλαδή έναν προϋπολογισµό µηδενικών ελλειµµάτων. Η σωστή ερµηνεία βρίσκεται στο προφανές, στην παραδοχή του ότι αυτός που αρνείται να αυξήσει τις αµυντικές του δαπάνες δεν αισθάνεται άξια λόγου εξωτερική απειλή για την ασφάλειά του.

Ετσι η στάση της Γερµανίας στη συνεισφορά της στην κοινή ατλαντική αµυντική προσπάθεια ενοχλεί διπλά τις ΗΠΑ: Πρώτον γιατί η Ουάσιγκτον καλύπτει το ποσοστό που αρνείται να συνεισφέρει το Βερολίνο και δεύτερον διότι εµµέσως πλην σαφώς η γερµανική τοποθέτηση οµολογεί ότι η Ρωσία δεν αποτελεί απειλή για την ασφάλειά της. Στις αρχές της δεκαετίας του ’50 ο πρώτος γενικός γραµµατέας του ΝΑΤΟ, λόρδος Ισµέι, είχε δώσει τον παρακάτω ορισµό για την Ατλαντική Συµµαχία: «Το ΝΑΤΟ χρειάζεται για να κρατά τους Αµερικανούς µέσα, τους Ρώσους έξω και τους Γερµανούς κάτω».

Εβδοµήντα χρόνια µετά, σήµερα, η διατλαντική σχέση δοκιµάζεται σκληρά από την αντιπαράθεση ΗΠΑ - Γερµανίας, µια σύγκρουση που για να είµαστε δίκαιοι δεν µπορεί να χρεωθεί αποκλειστικά στον Τραµπ, καθώς η Γερµανία έχει µε πιο συγκρατηµένη ρητορική διατυπώσει το δόγµα «Πρώτα η Γερµανία» πολύ πριν ακουστεί το σύνθηµα «Πρώτα η Αµερική». Μπορεί το ΝΑΤΟ να καταγράψει ως κανονικότητα µια µακράς διαρκείας αντιπαράθεση Βερολίνου - Ουάσιγκτον και να αρκεστεί στους επιχειρησιακούς αυτοµατισµούς που παράγουν αυτοµατισµούς λειτουργίας και δράσης ακόµη και χωρίς κοινή στρατηγική θεώρηση;