Απόψεις|30.04.2024 04:51

Ποιος θυμάται το «ελληνικό πόδι» των Καρυάτιδων της Αμφίπολης και με ποιο τρόπο αυτό συνδέεται με τον Δημήτρη Βαρτζόπουλο;

Αφροδίτη Γκόγκογλου

Ανέκαθεν, ο βιολογισμός υπήρξε ευπρόσδεκτος και δημοφιλής μεταξύ των ακροδεξιών ακροατηρίων. Η θεωρία που επιχειρεί να ερμηνεύσει τα χαρακτηριστικά των ατόμων, την ανθρώπινη συμπεριφορά και διάφορα κοινωνικά φαινόμενα με βιολογικά κριτήρια και έμπνευση από τους τρόπους που λειτουργεί το ζωικό βασίλειο, άλλωστε, ήταν αυτή στην οποία βασίστηκαν το κίνημα ευγονισμού στις ΗΠΑ ή ο αντισημιτισμός στη Γερμανία του 1930.

Στα καθ’ ημάς, είναι διάφοροι (οι επιτήδειοι) που κατά καιρούς κάνουν λόγο για την ανωτερότητα του ελληνικού DNA – και δε μιλάμε μόνο για περιπτώσεις περιθωριοποιημένων, γραφικών τύπων. Πολλές φορές, ο βιολογισμός (ή βιολογικός ντετερμινισμός) μπορεί να αρθρώνεται από τα πλέον επίσημα χείλη.

Το «ελληνικό πόδι» της Παναγιωταρέα

Κάπου στο μακρινό 2014, μεταξύ μνημονίων, μέιλ Χαρβδούβελη και εκλογής του προέδρου της Δημοκρατίας, στο πλαίσιο της επικοινωνιακής διαχείρισης (στα όρια της εργαλειοποίησης) των ανασκαφών στον τάφο της Αμφίπολης, η Άννα Παναγιωταρέα, μετέπειτα σύμβουλος επικοινωνίας της υπουργού πολιτισμού, ανέλαβε τα καθήκοντα της υπεύθυνης γραφείου τύπου του τάφου. Τότε, μέσω ανάρτησής της η «υπεύθυνη επικοινωνίας» (του τάφου πάντα) ενημέρωνε τους ακόλουθούς της (σε περίπτωση που τους απασχολούσε) ότι, οι Καρυάτιδες που βρέθηκαν στην ανασκαφή ήταν, πράγματι, «100% Ελληνίδες». Η Άννα Παναγιωταρέα βάσιζε τους ισχυρισμούς της, σε ένα σημείωμα που έλαβε από τον καθηγητή καθηγητής Παύλο Ν. Ευθυμίου. «Οι Καρυάτιδες της Αμφίπολης αποκαλύπτουν την καταγωγή τους και κλείνουν στόματα! Στην ιατρική ονομάζεται Morton’s toe, στη γλυπτική ονομάζεται Ελληνικό Πόδι. Είναι η κατάσταση κατά την οποία το δεύτερο δάχτυλο του ποδιού μας, αυτό δίπλα στο μεγάλο, είναι μακρύτερο από το πρώτο. Στα φυσιολογικά πόδια υπάρχουν 3 τύποι». Μετά την έντονη κριτική που της ασκήθηκε, βέβαια, η ανάρτηση της Παναγιωταρέα (που αξίζει να σημειωθεί ότι η επαγγελματική της ιδιότητα είναι αυτή της πανεπιστημιακού και δημοσιογράφου) τροποποιήθηκε, και η ίδια ανασκεύασε, ισχυριζόμενη ότι δεν γνώριζε τον καθηγητή, ενώ σημείωσε πως, «δεν ξέρω αν είναι ειδικός ή όχι. Αλλά επειδή τακτικά ακούμε το ίδιο, περί δακτύλων, νόμιζα ότι θα ενδιέφερε περισσότερους. Μερικοί απέδειξαν ότι δεν μπορούν να ακούσουν "άλλη" άποψη εκτός από την δική τους και θεωρούν ότι η θεωρία αυτή είναι ρατσιστική».

Από πλευράς Νίκης Κεραμέως, η αντίσταση στη γερμανική κατοχή, το 1940, αποδίδεται επίσης σε βιολογικά χαρακτηριστικά. «Η έμφυτη τάση του λαού μας να αντιμετωπίζει θαρραλέα τις δυνάμεις που τον απειλούν συνιστά επαναλαμβανόμενο μοτίβο στην μακραίωνη ιστορία μας», έγραφε η -τότε- υπουργός παιδείας (για την οποία θα επανέλθουμε) τις παραμονές της εθνικής γιορτής της 28ης Οκτωβρίου. Για την υπουργό εσωτερικών σήμερα, η αντίσταση στον ναζισμό δεν αποδίδεται σε εθνικούς, κοινωνικούς ή ταξικούς λόγους ή συνθήκες, αλλά στο ελληνικό DNA- που, μάλιστα, σύμφωνα με τους επιστήμονες εξελίσσεται από γενιά σε γενιά, άρα ουδεμία σχέση μπορεί να έχει με αυτό των αρχαίων ελλήνων. Όπως φαίνεται, όμως, η επιστήμη, για κάποια κυβερνητικά στελέχη, είναι ψιλά γράμματα μπροστά σε ένα ωραίο αφήγημα.

Ο ρατσισμός, έχει τις ρίζες του ακριβώς στη θεωρία του βιολογισμού – στην ερμηνεία των κοινωνικών φαινομένων, όχι με βάση τα άτομα, τις συμπεριφορές και το ιστορικό πλαίσιο, αλλά τα βιολογικά χαρακτηριστικά. Οτιδήποτε διαφορετικό, είναι καταγεγραμμένο στο DNA και, αν διαφέρει από τη νόρμα (του λευκού, ευρωπαίου άντρα), είναι κατώτερο.

Η προβληματική δήλωση Βαρτζόπουλου

Στο πλαίσιο αυτής ακριβώς της θεωρίας, ήρθε και η βαθύτατα προβληματική δήλωση του υφυπουργού υγείας και ψυχιάτρου, Δημήτρη Βαρτζόπουλου.

Ο υφυπουργός, που είναι και αρμόδιος για την κυβερνητική στρατηγική για την ψυχική υγεία, υποστήριξε σε συνέντευξή του ότι, «σε όλη την πανίδα, σε κάθε μορφή έμβιου όντος το αρσενικό είναι πάντοτε πιο επιθετικό γιατί στη φύση αυτό είναι που κυνηγάει την τροφή και αναλαμβάνει την επιθετική διεκδίκησή της ή την άμυνά της. Το θηλυκό είναι για άλλες δουλειές. Για να τίκτει, για να στηρίζει τη μορφή, είτε γίνεται στην αγέλη, είτε γίνεται στη δυαδική μορφή που έχουμε στο homo sapiens. Άρα, είναι η φύση των πραγμάτων το αρσενικό να είναι το επιθετικό κατά συνέπεια η έννοια της γυναικοκτονίας έχει μια βιολογική βάση». Άρα, οι γυναικοκτονίες δεν είναι φαινόμενο στο πλαίσιο της πατριαρχικής κοινωνίας που ζούμε, αλλά μέρος της «ανθρώπινης φύσης». Σχεδόν μπορεί κανείς να το δει στο (άμεσο;) μέλλον. Ο επόμενος γυναικοκτόνος που θα συλληφθεί μπορεί πάντα να υποστηρίξει ότι, «δε φταίω που θεώρησα το θύμα κτήμα μου, είναι στη φύση μου η επιθετικότητα». Η δήλωση Βαρτζόπουλου, από μόνη της, με όλη την προβληματικότητά της, θα μπορούσε να είναι απλώς γραφική, αν δεν έβρισκε στήριξη σε κάποια από τα πλέον κορυφαία κυβερνητικά στελέχη.

Σε σχετική ερώτηση που δέχθηκε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, απάντησε ότι πρόκειται για «επιστημονικές απόψεις» ενώ, η αρμόδια υφυπουργός για την οικογένεια, Σοφία Ζαχαράκη, έκανε λόγο για «στρεβλή ανάγνωση» των δηλώσεων Βαρτζόπουλου. Το ότι, πέραν της αναχρονιστικής, αντιεπιστημονικής λογικής τους προσβάλλουν κατάφωρα και τα χιλιάδες θύματα έμφυλης βίας δε φαίνεται να απασχόλησε κανέναν- άλλωστε, από τα τις υποκλοπές μέχρι τα Τέμπη, η κυβέρνηση του 41% δε δείχνει ποτέ να νιώθει υπόλογη για τίποτα. Και γιατί να απασχολήσει, άλλωστε, όταν η ίδια κυβέρνηση δείχνει εξαιρετική ανοχή απέναντι σχεδόν σε κάθε δήλωση ή ενέργεια των στελεχών της που κανονικοποιεί τον σεξισμό και την πατριαρχία.

Η χυδαία ανάρτηση Καλλιάνου για την 17χρονη που κατήγγειλε τον βιασμό της

Τον Σεπτέμβριο του 2021, όταν ανήλικη κατήγγειλε για βιασμό τον ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού, Ρούμπεν Σεμέδο, ο Γιάννης Καλλιάνος, μέσω ανάρτησής του, στράφηκε εναντίος της καταγγέλλουσας, κατηγορώντας την για ψευδή καταγγελία και χαρακτηρίζοντάς την «φιλήδονη» την οποία φίλοι και συγγενείς τη στέλνουν να καταγγείλει βιασμό «για να βγάλει κανένα φράγκο παραπάνω ώστε να αγοράσει το νέο iPhone 13».

Ο Λοβέρδος και η συνεπιμέλεια

Την ίδια χρονιά, όταν στη βουλή συζητούνται το νομοσχέδιο Τσιάρα για τη συνεπιμέλεια, ο Γιάννης Λοβέρδος από βήματος του κοινοβουλίου είχε ισχυριστεί ότι, «μπορεί να είσαι ένας κακός σύζυγος, αλλά μπορεί να είσαι καλός γονιός. Υπάρχει διαφορά μεταξύ του ενός και του άλλου. Μπορεί εγώ να χώρισα με τη γυναίκα μου και να έχω πάθος εναντίον της αλλά αυτό δε σημαίνει ότι είμαι κακός πατέρας. Όπως αντίστροφα, μια γυναίκα την οποία ο άνδρας της την απατά, την έδερνε, την κακοποιούσε και έχει μίσος εναντίον του πρώην άνδρα της, όμως παρόλα αυτά έχει το παιδί το δικαίωμα να μεγαλώνει και με τους δύο γονείς».

Το «αγέννητο παιδί» στα σχολεία της Κεραμέως

Στις αρχές του 2022, το υπουργείο παιδείας (επί Κεραμέως) ενέκρινε ως εκπαιδευτικό υλικό για τα Γυμνάσια της χώρας τα περίφημα, σκοταδιστικά βίντεο που αναπαρήγαγαν τη θεωρία του αγέννητου παιδιού, κατά την οποία η γυναίκα είναι άξια για «παιδομηχανή» (ατόμων που φέρουν το ελληνικό DNA, βεβαίως) ενώ, πριν από λίγες μέρες, ο βουλευτής Δράμας της Νέας Δημοκρατίας, Δημήτρης Κυριαζίδης, μιλώντας για τον Στέφανο Κασσελάκη, τόνισε: , «το είδαμε να συμβαίνει και πρόσφατα με τον ΣΥΡΙΖΑ, με τον νεοεκλεγέντα, δεν ξέρω πως να.. πρόεδρο ο,η, λέμε πως έχουν τα πράγματα σήμερα».

Ο Μητσοτάκης και οι γυναικοκτονίες

Θα περίμενε κανείς ότι, όλοι οι παραπάνω, εν έτη 2024, δε θα είχαν θέση στο κυβερνών κόμμα που επαίρεται για την προσήλωσή του στα ευρωπαϊκά ιδεώδη και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτό θα περίμενε κανείς από μία κυβέρνηση που πράγματι ενδιαφέρεται για την αντιμετώπιση των φαινομένων έμφυλης βίας και την εξάλειψη (έστω κατά το δυνατόν) του σεξισμού ως κοινή πρακτική στην ελληνική κοινωνία. Ωστόσο, τα εν λόγω κυβερνητικά στελέχη δε διαγράφηκαν – αντιθέτως βρήκαν κάλυψη- από τον Κυριάκο Μητσοτάκη ο οποίος, αποδέχεται τον όρο «γυναικοκτονία»- όχι, όμως, και τη νομική του κατοχύρωση.

«Η γυναικοκτονία είναι η αναγνώριση, η λέξη από μόνη της, είναι η αναγνώριση ενός εγκλήματος, μιας δολοφονίας, με πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Δεν αλλάζει όμως το αποτέλεσμα, δολοφονία είναι. Εμείς ήμασταν αυτοί που αυστηροποιήσαμε τις ποινές, ο ΣΥΡΙΖΑ μείωσε τις ποινές για τέτοιου είδους εγκλήματα. Άρα, τώρα αυτή η κριτική νομίζω ότι δεν έχει καμία απολύτως υπόσταση. Αυτό το οποίο, αντίθετα, έχει αξία είναι το γεγονός ότι αρκετές εκατοντάδες γυναίκες σήμερα έχουν το "panic button". Το "panic button" έχει ενεργοποιηθεί πολλές φορές και έχει σώσει ανθρώπινες ζωές. Αυτές είναι οι πολιτικές, μαζί με τη γραμμή υποστήριξης, το 1555, μαζί με τα κέντρα οικογενειακής βίας, τα γραφεία οικογενειακής βίας στα αστυνομικά τμήματα, μαζί με την εκπαίδευση της Αστυνομίας ότι όταν κάποια γυναίκα πηγαίνει και καταγγέλλει ένα περιστατικό πρέπει να το παίρνουν σοβαρά, δεν είναι "έλα μωρέ τι έγινε". Και έχουμε δει σημαντικές διαφορές», έλεγε ο πρωθυπουργός τον περασμένο Γενάρη σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ, λίγες εβδομάδες μετά τη γυναικοκτονία στη Σαλαμίνα που απέδειξε ότι, το panic button δεν είναι λύση, και λίγους μήνες πριν τη γυναικοκτονία στους Αγίους Αναργύρους, κατά την οποία η 28χρονη Κυριακή, δολοφονήθηκε τρία μέτρα από την  πόρτα του αστυνομικού τμήματος στο οποίο πήγε να καταγγείλει τον κακοποιητή της.

Νίκη ΚεραμέωςΚυριάκος Μητσοτάκηςσεξισμόςέμφυλη βίαΓιάννης ΚαλλιάνοςΔημήτρης Βαρτζόπουλοςγυναικοκτονίαειδήσεις τώραΝέα Δημοκρατία