Το Περιβάλλον, η Ενέργεια κι Εμείς

Με την ολοκλήρωση της παγκόσμιας διάσκεψης για την κλιματική αλλαγή και τις COP27 και CObP28, γεννήθηκαν πολλές σκέψεις, και πολλά ερωτηματικά:

Μάθαμε ότι η πυρηνική ενέργεια είναι «σχεδόν» ανώδυνη για το περιβάλλον, ότι τα ορυκτά καύσιμα το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο δεν είναι τόσο επιβλαβή, και κατά συνέπεια μπορούμε ακόμα να προβληματιζόμαστε για την κατάργησή τους.

Παράλληλα, μάθαμε ότι οι αγελάδες ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για την υπερθέρμανση του πλανήτη, επειδή πέρδονται και ρεύονται, και ίσως πρέπει να κόψουμε το κρέας, το τυρί και το γάλα και ότι ήδη κάποιες μεγάλες εταιρείες τυπώνουν τρισδιάστατα υποκατάστατα μερίδων κρέατος και ψαριού.

Όμως…

Πλανάται και ο ακόλουθος προβληματισμός: η κλιματική αλλαγή, η κλιματική κρίση, οφείλεται κυρίως ή ίσως και αποκλειστικά στις ανθρώπινες δραστηριότητες;

Γνωρίζουμε ότι παλιότερα ηλιακές κηλίδες, εκρήξεις ηφαιστείων και μετεωρίτες διατάραξαν το κλίμα του πλανήτη.

Γύρω στα 1200 π.Χ. σύμφωνα με τους δακτυλίους ξυλείας από δέντρα, φαίνεται πως μετά από μια τριετή περίοδο ακραίας ξηρασίας, κατέρρευσε η αυτοκρατορία των Χετταίων (ταυτόχρονα άραγε με τους Μυκηναίους, τους Μινωΐτες και το νέο Βασίλειο της Αιγύπτου;)
Κατά τον 11ο αιώνα, ο κινέζος λόγιος ShenKuo, μελετώντας απολιθωμένα μπαμπού, αναφέρει ότι «στην αρχαιότητα το κλίμα στην περιοχή Yanan πρέπει να ήταν διαφορετικό».

Γνωρίζουμε καλά πως στις δεκαετίες του ΄50 και του ΄60, το Λονδίνο πνιγόταν από το smog, και το ίδιο και το ΛοςΆντζελες. Κατόρθωσαν να ελέγξουν την ρύπανση και να ανασάνουν οι κάτοικοί. Πολύ πιο πρόσφατα, οι κάτοικοι του Πεκίνουβρισκόντουσαν σ’ ένα διαρκές σκοτάδι από την ρύπανση, και οι αρχές τοποθέτησαν γιγαντοοθόνες στους δρόμους ώστε να μεταδίδεται η θέση του ήλιου και να γίνεται αντιληπτή η ώρα.

Στη πρόσφατη έρευνα μας (2023) για τις απόψεις του κοινού σχετικά με την κλιματική αλλαγή φυσικά και τονίστηκαν οι ανθρωπογενείς επεμβάσεις καιοι πιθανές επιπτώσεις τους στο κλίμα, όμως τονίστηκαν ΚΑΙ :

• οι φυσικοί κύκλοι της γης, ως παράγοντας πρόκλησης κλιματικών αλλαγών,
• οι εξάρσεις και οι υφέσεις των ηλιακών εκρήξεων,
• η μετατόπιση του άξονα της γης, ως μεταβλητές ανεξάρτητες από τις ανθρώπινες δραστηριότητες.

Μάθαμε λοιπόν να κλείνουμε την βρύση όσο ξυριζόμαστε, για να μην τρέχει άδικα το νερό (όχι ότι ανέβηκε η χρέωση του).

Μάθαμε να κλείνουμε το φως όταν βγαίνουμε απ' το δωμάτιο (όχι ότι ανέβηκε η τιμή του ρεύματος).

Μάθαμε να κυκλοφορούμε με Μ.Μ.Μ., με ποδήλατα και με τα πόδια, (όχι ότι φταίνε οι τιμές και οι φόροι για τα ΙΧ και τα καύσιμα).

Μάθαμε να βάζουμε ηλεκτρονικές λάμπες και να προσπαθούμε να έχουμε συσκευές Α+ (υπερακριβές) για εξοικονόμηση ενέργειας.
Χαμηλώνουμε το βλέμμα όταν πετάμε πολλά σκουπίδια και δεν βρίσκουμε τους ειδικούς, διαφορετικούς κάδους ανακύκλωσης.

Νιώθουμε ενοχή όταν το σπίτι μας δεν έχει θερμομόνωση, και ξοδεύουμε ενέργεια (ξύλα, πετρέλαιο, ηλεκτρικό, αέριο) για να ζεσταθούμε.

Μας διαφημίζονται ηλεκτρικά αυτοκίνητα που δεν θα ρυπαίνουν το περιβάλλον (άσχετα με την υπερβολική τιμή τους, και δίχως να νοιαζόμαστε για το πόσο ρυπαίνουσα είναι η πηγή που μας προμηθεύει το ηλεκτρικό ρεύμα, καίγοντας άνθρακα και λιγνίτη) και να κατεβάζουμε ένοχα το βλέμμα κάθε φορά που κρατάμε μια πλαστική σακούλα ή ένα πλαστικό μπουκάλι με νερό, εφόσον εμείς οι ίδιοι φταίμε για την κακή ποιότητα του νερού που βγάζουν οι βρύσες μας, καθώς και για την παραγωγή και διάθεση των πλαστικών.

Τελικά, φαίνεται πως μάλλον είμαστε οι ένοχοι για την υπερθέρμανση του πλανήτη!

Έκοψα και το τζάκι που άναβα μια φορά για το καλό του χρόνου, εφόσον το CO2που απορροφά το δέντρο σε τριάντα χρόνια ζωής του, εγώ θα το εκπέμψω στο περιβάλλον μέσα σε λίγες ώρες...

Ίσως και σε ατομικό επίπεδο, να είμαστε απόλυτα υπεύθυνοι για την κλιματική αλλαγή...

Κάθε φορά που ανάβω ένα τσιγάρο, αναρωτιέμαι μήπως φταίω προσωπικά για το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική.

Ευτυχώς, μετά βλέπω τις καμινάδες των εργοστασίων, τις υψικαμίνους της βιομηχανικής ζώνης, τις εξατμίσεις των φορτηγών και των λεωφορείων, τις καμινάδες κάποιων οικοδομών, και κάπως συνέρχομαι.

Τα ακραία, έντονα καιρικά και φυσικά φαινόμενα που ταλαιπωρούν την βιόσφαιρα, συμπίπτουν αφενός με την οικονομική ένδεια σε κοινωνικές ομάδες και σε ολόκληρες χώρες, συμπίπτουν και με την ονομαζόμενη "ενεργειακή ένδεια/φτώχεια", αλλά και αφετέρου συμπίπτουν και με την υπερβολική κατανάλωση αγαθών –και άρα την παραγωγή τους– σε άλλες περιοχές, με τεράστιες ανάγκες σε ενέργεια για βιομηχανίες, κα ιμεταφορές.

Υπερπληθυσμός, αστυφιλία, μετακινήσεις πληθυσμού για διάφορες αιτίες, έλλειψη τροφής και νερού λόγω ερημοποίησης περιοχών, έλλειψη ενέργειας λόγω αυξημένης ζήτησης και ελεγχόμενων πόρων. Προσθέτοντας και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, σου έρχεται τρέλα.

Πού πηγαίνουμε;

Ποιο θα είναι άραγε το άμεσο μέλλον της βιόσφαιρας και του ανθρώπινου γένους;

Εποικισμός στην Σελήνη ή στον Άρη; Για ποιους και πόσους άραγε; Οι υπόλοιποι από τα Οκτώ Δισεκατομμύρια; Απλά, θα εξαφανιστούν όπως οι δεινόσαυροι;

Κατά συνέπεια, τι κάνουμε; Παραμένουμε αδρανείς;

Σταυρώνουμε τα χέρια, σηκώνουμε τους ώμους, και συνεχίζουμε απτόητοι την καθημερινότητα μας που έχει περιοριστεί στην απλή κατανάλωση αγαθών και την παθητική παρατήρηση των γεγονότων μέσα από οθόνες κάθε λογής και μεγέθους;

Μετά από την ασυλλόγιστη υπερκατανάλωση και τον κίνδυνο εξάντλησης των ορυκτών καυσίμων του πλανήτη

Mετά από την υπερβολική επιβάρυνση της βιόσφαιρας με ανθρωπογενή ρύπανση

Mετά από την απροβλημάτιστη δημιουργία κτισμάτων – από εργολαβικές πολυκατοικίες ως τερατόμορφες υπερκατασκευές– τα οποία και υπερκαταναλώνουν και υπερ-ρυπαίνουν:

Σήμερα διαθέτουμε επιστήμονες, υλικά και διατάξεις που μπορούν να πραγματώσουν τον επιδιωκόμενο σκοπό: το στήσιμο ενός κελύφους που να μπορεί να χαρακτηριστεί ZEB.

Σκοπός είναι:

• η ελάχιστη έως μηδενική κατανάλωση ενέργειας,
• η ελάχιστη ρύπανση του περιβάλλοντος,
• και η- για εμένα, κυρίως -εξασφάλιση συνθηκών άνεσης στους κατοίκους.

Οι αρχιτέκτονες, μηχανικοί, μηχανολόγοι και κατασκευαστές, ολοκληρώνουν την δουλειά τους, παραδίδουν το έργο και φεύγουν. Παίρνουν τα εύσημα τους, δημοσιεύουν και εντυπωσιακές φωτογραφίες και επαινετικά άρθρα στα περιοδικά του κλάδου, και με την προβολή τους εξασφαλίζουν το επόμενο έργο…

Τί συμβαίνει όμως με αυτό που άφησαν πίσω τους;

Πετυχαίνουν τους παραπάνω στόχους;

Πιστεύω ακράδαντα ότι είναι απόλυτα αναγκαίο για την χώρα μας, που είναι ευνοημένη από ηλιοφάνεια, ανέμους και γεωθερμία, πέρα από τον όποιο ορυκτό πλούτο, να γίνει στο μέγιστο δυνατό βαθμό η χρήση διατάξεων που θα επιτρέπουν την εκμετάλλευση των πηγών αυτών.

Βόρειες χώρες, με πολύ λιγότερη ηλιοφάνεια, έχουν καλυφθεί από φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες, και παράγουν και διανέμουν στους κατοίκους τους πολύ πιο «φιλική» στο περιβάλλον ενέργεια.