Απόψεις | 12.06.2024 12:09

Η stand by καταδίκη

Τραϊανός Χατζηδημητρίου

Η Νέα Δημοκρατία έχασε στις ευρωεκλογές, ένα εκατομμύριο ψηφοφόρους μέσα σε ένα χρόνο. Αλλά αυτοί δεν πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ και στο ΠΑΣΟΚ που επίσης έχασαν πολλές δεκάδες χιλιάδες ψηφοφόρους. Στην ουσία, τα μεγάλα κόμματα, τα κόμματα που κυβέρνησαν, ή κυβερνούν τη χώρα, έχασαν άλλο περισσότερο (ΝΔ) κι άλλα λιγότερο… Κανένα δεν πέτυχε τον στόχο του.

Οι πολίτες που άφησαν τη Νέα Δημοκρατία, δεν πήγαν προς άλλα κόμματα. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία έμειναν στα σπίτια τους, ή πήγαν στις παραλίες. Το πρόβλημα της Νέας Δημοκρατίας δεν είναι αυτό που λέγεται, με την ακροδεξιά, αφού οι ψήφοι στα κόμματα της άκρας δεξιάς σε σύγκριση με τις περσινές εκλογές, ελάχιστα αυξήθηκαν συνολικά, ποσοστιαία αυξήθηκαν 4% λόγω της μεγάλης αποχής. Προφανώς, εκφράστηκε η δυσαρέσκεια ιδιαίτερα για το νομοθέτημα του γάμου των ομοφύλων και ενισχύθηκαν η Ελληνική Λύση και η Νίκη. Αλλά το φαινόμενο έχει ισχυρά τοπικά χαρακτηριστικά. Στην Κεντρική Μακεδονία και σε δύο ακόμη νομούς, στη Δράμα και στον Έβρο.

Η Κεντρική Μακεδονία φαίνεται πως είναι ανοιχτή πληγή για τη ΝΔ. Και προφανώς δεν ερμηνεύεται με τη στάση των καραμανλικών που εκεί έχουν δύναμη. Δεν είναι τόσο απλό το ζήτημα. Δεν ερμηνεύεται δηλαδή μόνο με πολιτικούς όρους, αλλά και με κοινωνικούς και κοινωνιολογικούς. Η Θεσσαλονίκη, Α’ και Β’ περιφέρεια και οι έξι όμοροι νομοί (Πιερία, Ημαθία, Πέλλα, Κιλκίς, Σέρρες, Χαλκιδική) μαζί με τη Δράμα και τον Έβρο είναι οι νομοί όπου ο Βελόπουλος και η Νίκη, κατέγραψαν διπλάσια ποσοστά από τον πανελλαδικό μέσο όρο.

Αν ένα 10-12% των απωλειών της Νέας Δημοκρατίας πήγε προς τα δεξιά, άλλο τόσο κινήθηκε προς το ΠΑΣΟΚ και προς τον ΣΥΡΙΖΑ και άλλα μικρότερα κόμματα προς τα αριστερά της.

Οι συντριπτικά πολλοί ψηφοφόροι που κούνησαν μαντήλι στη ΝΔ, περίπου οι 800.000, αποφάσισαν να πάνε για μπάνιο ή να μείνουν στο σπίτι τους στέλνοντας έτσι ένα μήνυμα στον Μητσοτάκη ότι «δεν συμφωνούμε με αυτά που κάνεις, όπως τα κάνεις», αλλά «δεν έχουμε αυτή τη στιγμή άλλη εναλλακτική λύση, που να την βλέπουμε μπροστά μας και να τη γουστάρουμε και για αυτό επιλέγουμε τη stand by καταδίκη, επιλέγουμε την αναμονή και τη σιωπηλή καταδίκη με την αποχή».

Αυτές οι εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόροι, μαζί με αυτούς που άφησαν τον ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ, είναι εκεί στη γωνία και περιμένουν. Και είναι διεκδικίσιμοι από όλους, στις εθνικές κάλπες.

Τα κόμματα της κεντροαριστεράς έδειξαν ανημπόρια. Ο κόσμος έδειξε ότι ήταν ώριμος να στείλει μήνυμα στην κυβέρνηση, μήνυμα χωρίς κόστος διακυβέρνησης, αφού ήταν ευρωεκλογές με μηδενική συζήτηση για την Ευρώπη, τις πολιτικές της, την αφωνία της, τους πολέμους στη γειτονιά της και με «κατινίστικη» συζήτηση για ελάσσονα εσωτερικά θεματάκια που δεν ακουμπούν τους καθημερινούς καημούς του κόσμου της εργασίας. Και το ΠΑΣΟΚ με τον ΣΥΡΙΖΑ, έδειξαν χαρακτηριστική αδυναμία επαφής με αυτόν τον κόσμο.

ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ είναι πολύ δύσκολο να συνεργαστούν, γιατί απλούστατα υπάρχει ο προσωπικός εγωισμός των αρχηγών τους. Πάντοτε θα εφευρίσκονται διαφορές, ακόμη και εκεί που δεν υπάρχουν, ώστε να είναι αδύνατον να επιτευχθεί μία κοινή πορεία προς τις επόμενες εκλογές που θα συγκέντρωνε αθροιστικά ένα ποσοστό περίπου κοντά σε αυτό το ποσοστό που πήρε η ΝΔ στις ευρωεκλογές.
Θα μπορούσε βεβαίως, αφού στην πολιτική το άθροισμα δεν είναι μαθηματικό, αλλά πολιτικό, μπορεί δηλαδή να βγαίνει πολύ παραπάνω του αριθμητικού αθροίσματος, ή και αρκετά λιγότερο… Θα μπορούσε λοιπόν υπό συνθήκες να απειλήσει την κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη μετά από 3 χρόνια… Όπερ άτοπον, που έλεγαν οι παλιοί μαθηματικοί, επειδή απλούστατα οι προσωπικοί εγωισμοί Κασσελάκη και Ανδρουλάκη αυτό το αποκλείουν. Αφού μια σύμπραξη θα προϋπέθετε ότι και οι δύο θα έκαναν στο πλάι και θα επέλεγαν ένα τρίτο πρόσωπο από τον ευρύτερο πολιτικό τους χώρο, για να ηγηθεί αυτής της προσπάθειας. Που θα είχε φυσικά τη συγκατάθεση και των δύο. Πράγμα πολύ δύσκολο. Εύκολο να το γράφουν ως σενάριο οι δημοσιογράφοι και πολύ δυσκολότερο να γίνει στην πράξη. Οπως και αυτό με τη σύμπραξη του ενός ή του άλλου κόμματος με την Νέα Αριστερά.

Οι κερδισμένοι των εκλογών είναι ο Βελόπουλος και η Λατινοπούλου. Ωστόσο, το φαινόμενο της ελληνικής ακροδεξιάς δεν σχετίζεται με το φαινόμενο της δυτικό ευρωπαϊκής και κέντρο ευρωπαϊκής ακροδεξιάς. Καμία σχέση. Τελείως διαφοροποιημένη κατάσταση στην Ελλάδα, όπου περισσότερο λειτουργούν ως υποδοχή ψήφου διαμαρτυρίας αυτά τα κόμματα, παρά ως πλατφόρμα εναλλακτικών λύσεων που κάποια στιγμή μπορούν να γίνουν και κυβερνητικές. Αυτό για τα ελληνικά δεδομένα είναι πάρα πολύ δύσκολο και δεν φαίνεται στον ορίζοντα.

Τα τρία κόμματα έχουν τρία χρόνια μπροστά τους. Ο Μητσοτάκης για να κυβερνήσει τον τόπο και να αποδείξει ότι μπορεί να κάνει πράγματα, ότι μπορεί να αλλάξει την Ελλάδα, με παρρησία αλλά και ταπεινότητα. Κομματάκι δύσκολο, αλλά είναι η μόνη οδός «διαφυγής» που διαθέτει. Να αλλάξει τα πάντα, να υλοποιήσει δηλαδή το αίτημα των φιλάθλων προς κάθε ιδιοκτήτη μεγάλης ΠΑΕ, όταν αυτή δεν τα πάει καλά… Οι ψηφοφόροι-φίλαθλοι, τού το είπαν δυνατά με τη θηριώδη αποχή. Το ζήτημα είναι αν ο ίδιος έχει τα κότσια να το κάνει. Να σπάσει δηλαδή αυγά… όπως απαιτείται για να γίνει η ομελέτα.

Και ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, έχουν τρία χρόνια για να υπερβούν «εαυτούς και αλλήλους».

ΠΑΣΟΚευρωεκλογές 2024Νέα ΔημοκρατίαΣΥΡΙΖΑ