Η πρόληψη ως προτεραιότητα στο θέμα των ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών στην εποχή του κυβερνοχώρου

Η σημερινή παγκόσμια ημέρα κατά των ναρκωτικών βρίσκει την ανθρωπότητα συνδεδεμένη τεχνολογικά όσο ποτέ στο παρελθόν κι αποκομμένη από την δυναμική φορά των "αναβαθμισμένων" από το τεχνολογικό και διαδικτυακό περιβάλλον προκλήσεων και απειλών.

Δεν είναι μόνο οι «παραδοσιακού» χαρακτήρα κυβερνοεπιθέσεις σε πληροφοριακά συστήματα ατόμων και οργανισμών αυτές που δοκιμάζουν σήμερα κοινωνίες και κράτη.

Μια σειρά αναβαθμισμένων απειλών με υβριδικά χαρακτηριστικά που τις καθιστούν ασύμμετρες και ιδιαίτερα σημαντικές όπως η διακίνηση των ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών, παράνομων και ψευδεπίγραφων φαρμακευτικών προιόντων, αναβολικών και άλλων επικίνδυνων ουσιών, τις οποίες μικρές και μεγαλύτερες εγκληματικές ομάδες διακινούν στο σύγχρονο διαδικτυακό περιβάλλον εμφανές και μη.

Νέες δυνατότητες που παρέχουν οι τεχνολογίες αιχμής όπως τα Μη επανδρωμένα οχήματα (εναέρια, θαλάσσια και χερσαία), οι νέες και εμπλουτισμένες μορφές κρυπτοχρήματος,  η τεχνητή νοημοσύνη, οι βιοτεχνολογίες κα, αποτελούν σημείο πρόκλησης και αφετηρίας τόσο για τους εκφραστές του οργανωμένου εγκλήματος όσο και για τους δρώντες φορείς αντιμετώπισης του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος.

Το κομβικό ερώτημα είναι ποιός χρησιμοποιεί πρώτος αυτές τις νέες τεχνολογικές δυνατότητες με τρόπο ευέλικτο και αποτελεσματικό.

Η απάντηση στο ερώτημα αυτό καθορίζει και τον χαρακτήρα των νέων τεχνολογιών ως αντιπάλων ή συμμάχων στα συμφέροντα των οργανωμένων κοινωνιών και κρατών.

Επιπρόσθετα, το εν γένει κοινωνικοοικομικό πλαίσιο με την επιδείνωση και μεγιστοποίηση των ανισοτήτων σε τοπικό και υπερτοπικό επίπεδο, μέσα από την υπερμεγέθυνση των κλειστών ελίτ και των τεχνολογικών και οικονομικών κολοσσών, την παραμέρηση και τον εκτοπισμό κοινωνικών πλειοψηφιών και ειδικότερα των νέων ανθρώπων και των ευάλωτων ομάδων δημιουργούν γόνιμο έδαφος για τους θιασώτες του οργανωμένου εγκλήματος οι οποίοι προωθούν την ατζέντα των προτεραιοτήτων τους (μέσα στην οποία περιλαμβάνονται και τα ναρκωτικά).

Ένα παγκόσμιο πρόβλημα όπως τα ναρκωτικά σήμερα έχει μετασχηματισθεί μέσα από το πλαίσιο της μικτής πραγματικότητας δηλαδή φυσικής και εικονικής, όπου οι πιάτσες διακίνησης έχουν μετατραπεί σε ψηφιακές πιάτσες και κανάλια διοχέτευσης και διανομής, σε μια εποχή λογικής delivery, καταλήγοντας και απειλώντας τα παιδιά μας, με χιλιάδες θύματα και κοινωνικά δράματα που πλέον δεν αποτελούν είδηση αφού «εξοικειώθηκαμε με το θεριό».

Τι μπορούμε να κάνουμε ως κοινωνία και ως άτομα σήμερα;

Θα ξεκινούσα την προσέγγιση από το ατομικό επίπεδο με την προτεραιοποίηση της απόκτησης ικανοτήτων και δεξιοτήτων που είναι απαραίτητες στον 21ο αιώνα που διανύουμε ήδη.

Ως τέτοιες δεξιότητες δεν είναι μόνο οι ψηφιακές αλλά και μια σειρά άλλων δεξιοτήτων, όπως οι δεξιότητες συνεργασίας, επίλυσης σύνθετων προβλημάτων, ανάπτυξης της κριτικής σκέψης.

Ταυτόχρονα η στήριξη σημαντικών κοινωνικών θεσμών, όπως η οικογένεια και το σπίτι, η παιδεία και η εκπαίδευση, η δημοκρατική κουλτούρα και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η δικαιοσύνη και το κράτος δικαίου μπορούν να αποτελέσουν ένα ανάχωμα στο τσουνάμι των προκλήσεων του σήμερα.

Η επιλογή ενός μοντέλου βιωσιμότερης ανάπτυξης, με σεβασμό στους διαθέσιμους  κι εναπομείναντες περιβαλλοντικούς πόρους, με δικαιότερη κατανομή,  ίσως δώσει την ευκαιρία απεγκλωβισμού από το αστικογενές και μη ανθρώπινο περιβάλλον των μεγαλουπόλεων που ευνοούν την υποβάθμιση και απαξίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων και ειδικότερα των νέων παιδιών.

Η σημερινή μέρα μπορεί να αποτελέσει και την αφορμή για την οργανωμένη πολιτεία να πράξει το αυτονόητο όπως ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου και του τεχνολογικού οικοσυστήματος (ενδεικτική περίπτωση ολιγωρίας η μη επικύρωση μέχρι σήμερα της διεθνους σύμβασης για τα φάρμακα που διακινούνται στο διαδίκτυο του Συμβουλίου της Ευρώπης, η μη ενίσχυση των μηχανισμών αντιμετώπισης του κυβερνοεγκλήματος, η μη ανάπτυξη επιστημονικής έρευνας και η μη εξειδίκευση θεσμών παιδείας και δικαιοσύνης).

Η διαρκής ευαισθητοποίηση σε συνδυασμό με την συνέπεια και την ανάδειξη  ανθρώπινων συμπεριφορών και στάσεων αποτελεί το καλύτερο μήνυμα Πρόληψης τόσο για τα άτομα όσο και την ομάδα των ανθρώπινων ομάδων δηλαδή την όλη την ανθρώπινη κοινωνία.

Κι αυτή την ευκαιρία μπορούμε να την βρούμε όχι μόνο σήμερα στον τόπο όπου γεννήθηκε η έννοια της πρόληψης, όπως την αποτύπωσε ο πατέρας της ιατρικής επιστήμης.